Xung quanh vấn đề này, PGS. Văn Như Cương, hiệu trưởng Trường THPT DL Lương Thế Vinh trao đổi: Hình như ở các trường sư phạm chỉ chú trọng giáo dục về chuyên môn mà thôi, còn môn “Đạo đức làm thầy” hình như chưa chú trọng lắm. Tôi cho rằng phải nghiên cứu lại chương trình ở các trường sư phạm, phải học tập như thế nào đó về cách ứng xử đối với lứa tuổi học trò.
Trước nhiều sự việc học sinh cãi lại thầy và ngược lại thầy cũng có những hành xử không đúng mực với học trò trong thời gian gần đây, theo PGS nguyên nhân ở đây là gì?
PGS. Văn Như Cương: Đây là một hiện tượng đáng buồn và ngày càng phát triển, mức độ phổ biến ngày càng nhiều. Thái độ giữa thầy và trò, giữa trò và thầy và giữa trò với trò, tức là cách hành xử trong các trường học đang có rất nhiều điều không ổn. Tôi cho rằng trách nhiệm phải chịu là ở chữ giáo dục của nhà trường cũng như của phụ huynh. Nhưng còn xuất phát từ chỗ mà chúng ta lâu nay làm chưa tốt đó là quan điểm giữa thầy và trò, nếu trước kia người thầy luôn luôn đúng, tính chất dân chủ và tự do ở tầng lớp thanh niên bị áp đặt, do đó phải theo thầy nói không được cãi lại.
 |
| PGS. Văn Như Cương cho biết, cần phải đào tạo lại lớp giáo viên hiện tại. |
Do đó cũng phải thay đổi, bởi qua hệ giữa thầy và trò trước hết cũng là quan hệ giữa người với người, cũng phải có những ứng xử đúng giữa con người với con người. Về mặt thầy giáo cũng có nhiều thiếu sót, áp đặt, thậm chí là đánh đập, có nhiều thầy đấm đá học sinh, những phản ứng tức thì kiểu đó đương nhiên học trò sẽ phản ứng lại, cũng không may nhiều học sinh phản ứng tiêu cực bằng cách đánh lại thầy.
Rõ ràng, ở phía nào đó thầy đã có một ứng xử sai lầm dẫn đến phản ứng sợ nhất là học sinh tự tử. Đội ngũ thầy giáo cũng phải rút kinh nghiệm, phải học tập như thế nào đó ở môi trường sư phạm, về đạo đức làm thầy, về nguyên tắc làm thầy ngoài chuyện học văn hóa.
Ở mọi tình huống học sinh “bật” lại thầy, PGS có ủng hộ học sinh của mình không?
PGS có đồng ý với quan điểm, mọi học sinh hư đều xuất phát từ người thầy?
Phần lớn những sự việc thời gian liên quan tới thầy đánh trò, trò cãi thầy phần lớn xảy ra ở những giáo viên trẻ, ít kinh nghiệm, phải chăng vấn đề nghiệp vụ sư phạm chúng ta chưa chuẩn bị một cách bài bản?
Tôi cho rằng phải nên nghiên cứu lại chương trình ở các trường sư phạm, phải học tập như thế nào đó về cách ứng xử đối với lứa tuổi học trò.
PGS. Văn Như Cương: Nhất định rồi, khi đổi mới giáo dục thì đào tạo giáo viên là một khâu rất quan trọng. Nếu chúng ta muốn đổi mới ở nhiều mặt mà lại đào tạo ra lớp giáo viên như cũ thì rõ ràng trò không thích. Vấn đề ở đây, ngoài đào tạo mới thì còn phải đào tạo lại là cần thiết.
Không thể để đội ngũ giáo viên hiện tại chờ tới ngày về hưu, kể cả 30-40 tuổi vẫn phải đi học. Tôi nghĩ có thể làm được vì hiện nay các trường sư phạm đang đào tạo thừa, và có xu hướng thu hẹp đào tạo lại, vậy các lớp đào tạo này ở đâu? Phải mở các lớp chính quy, một năm có thể quy định bao nhiêu phần trăm giáo viên đó đến học, có chứng chỉ, và không đạt được thì không cho dạy.
Các trường sư phạm ngoài đào tạo giáo viên mới thì có thể đào tạo lại cả giáo viên cũ trong thời gian có thể 1 tháng hay 1 năm, và được thi để lấy chứng nhận.
Đừng là người thầy “ngoan ngoãn”
TS Nguyễn Tùng Lâm – Chủ tịch Hội tâm lí Giáo dục Hà Nội cho biết, chất lượng giáo dục phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó có cơ sở vật chất, cơ chế quản lý, chương trình sách giáo khoa, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí; vấn đề thi cử và đánh giá… Và để giải quyết bài toán chất lượng cho giáo dục là phải giải quyết đồng bộ các vấn đề trên.
TS. Nguyễn Tùng Lâm nói: “Việc đánh giá người thầy không chỉ ở đạo đức mà người thầy phải có tay nghề. Chúng ta phải tạo ra những thế hệ nhà giáo có tay nghề làm việc hết sức chuyên nghiệp, đủ năng lực đáp ứng đổi mới giáo dục chứ không phải là một thế hệ những ông thầy “ngoan ngoãn” mà không thay đổi được học trò.
Quan điểm của tôi là phải bồi dưỡng lại 100% đội ngũ về mặt tay nghề, cách bồi dưỡng cũng phải được chú ý, dùng người giỏi để bồi dưỡng, không phải chỉ bồi dưỡng lí thuyết. Hiện nay chúng ta bồi dưỡng giáo viên vẫn là bồi dưỡng lí thuyết chứ không phải tay nghề, nói là đổi mới thì phải dạy cho người ta tay nghề, xem là có làm được với chương trình đó không?.