Trên thế giới đã có nhiều thành phố phát triển kinh tế đêm, trở thành điểm du lịch nổi tiếng, trong đó phải kể tới Trung Quốc, Thái Lan. Vì sự đóng góp rất lớn cho GDP quốc gia, nên ở Anh, Úc... còn lập cả hội đồng để phát triển kinh tế đêm có chiến lược bài bản.
Chia sẻ về vấn đề này, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhớ lại cách đây 10-15 năm, tại những hội thảo bàn giải pháp đưa Đà Nẵng lên đẳng cấp rất cao trong phát triển không chỉ ở Việt Nam mà trên tầm thế giới thì vấn đề phát triển kinh tế đêm đã được đặt ra rất nghiêm túc, rất bài bản.
“Lúc đó, người ta đã nhắc câu chuyện Đà Nẵng thiếu một không gian ban đêm, thiếu một downtown để cả thành phố thức. Lúc đó, tôi nhớ cố Bí thư Nguyễn Bá Thanh đã nói về vấn đề này. Đà Nẵng thật khó làm du lịch được vì lúc người ta ngủ thì ông lại dậy đi tập thể dục, làm ỏi tỏi lên buổi sáng sớm.
Còn buổi tối người ta có nhu cầu đi chơi, giải trí thì ông tắt hết đèn đi ngủ sớm. Chính cách tiếp cận đó mở ra cho chúng ta thấy rằng tầm nhìn cho phát triển du lịch Đà Nẵng rất là hay.
Nhiều năm trước, Đà Nẵng từng tổ chức một hội thảo mang tên: Vươn tầm khu vực. Tôi có nói, việc gì mà thành phố phải hà tiện thế nhỉ, vươn hẳn lên thế giới việc gì phải khu vực.
Ngày 9/7 vừa rồi, tôi tham tham dự cuộc với Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia do Thủ tướng chủ trì, trong đó có đánh giá triển vọng kinh tế. Triển vọng thì còn khó khăn, nhưng trong ý kiến tổng kết thì Thủ tướng có đặc biệt nhấn mạnh, đó là do Covid buộc Việt Nam phải tiếp cận và chuyển sang một cấu trúc phát triển khác.
Có hai điểm làm thay đổi cấu trúc: Một là là phải đưa kinh tế số vào. Covid làm chúng ta sống cuộc sống số. Vì thế cấu trúc của nền kinh tế vật thể phải thay đổi. Hai là kinh tế ban đêm là phải đưa vào như một khái niệm, phương thức phát triển có ý nghĩa.
Tôi cho rằng soi chiếu cả hai yếu tố này thì Đà Nẵng đều là địa điểm có tính tiên phong. Ngay cả trong cách làm du lịch, kinh tế số cũng làm thay đổi cấu trúc của nền du lịch. Tôi nhắc lại chỉ đạo của Thủ tướng để bàn về kinh tế đêm ở Đà Nẵng và cho thật ra tầm vóc, có tầm nhìn rộng mang tính chiến lược”.
 |
Phó Giáo sư Trần Đình Thiên nhận định đây là thời điểm thuận lợi để phát triển kinh tế đêm. ảnh: NA. |
Theo Phó Giáo sư Trần Đình Thiên, kinh tế ban đêm phải coi như một phương thức cạnh tranh tầm tranh quốc tế, vì ở nhiều nước đã làm xuất sắc.
Ngoài Thái Lan là một thí dụ điển hình thì Trung Quốc cũng đã vươn lên rất mạnh và khi đi sau thì chúng ta phải đặt vấn cạnh tranh đẳng cấp, như một chiến lược. Đây không phải phương thức sinh tồn mới cơi nới thêm nền kinh tế ban ngày, mà là một chiến lược riêng.
Kinh tế đêm là một biện pháp đột phá cho các đô thị Việt Nam tận dụng lợi thế riêng.
“Ở Việt Nam hiện nay đã thấy chỗ nào có hơi hướng kinh tế ban đêm chưa? Có Bùi Viện, Phạm Ngũ Lão ở Sài Gòn cũng là kinh tế ban đêm. Ở Hà Nội, khu vực chỗ phố cổ họ cũng đi chơi đêm nhiều. Đà Nẵng chắc chưa nhiều được như vậy.
Nói vậy để thấy, tính riêng ở Việt Nam thôi thì Đà Nẵng đã đi sau rồi. Nếu mà so với thế giới còn đi sau nữa. Vì vậy đây là thời điểm phải bứt lên, mà để làm được điều đó cần dựa vào những doanh nghiệp hàng đầu để thúc đẩy, chứ đừng làm kế hoạch 5 năm để thức đến 12h đêm, 10 năm sau nữa thức đến 2h đêm là không được”, ông Thiên nói.
Phó Giáo sư Trần Đình Thiên cũng chỉ rõ, Đà Nẵng đã đặt vấn đề kinh tế ban đêm 15 năm nay rồi mà vẫn chưa thúc đẩy được, và lúc này phải đặt vấn đề cần phải triển khai ngay ở tầm quốc gia: “Cho dù hoạt động ban đêm không lớn như ban ngày, nhưng nếu làm tốt và đạt được 10 - 20% của ban ngày cũng là ghê gớm lắm rồi. Đó là lý do ở Anh, Úc… người ta còn tạo ra cả hội đồng để phát triển kinh tế đêm.
Những thành phố du lịch nổi tiếng thì đều phải có kinh tế ban đêm. Thành phố Đà Nẵng là đáng sống nhưng mới là đáng sống ban ngày và đáng ngủ ban đêm thôi. Phải đáng sống ban đêm nữa thì mới được đưa vào các thành phố du lịch nổi tiếng thế giới.
Tôi nêu thêm một so sánh để chúng ta thấy có sự chênh lệch khá lớn, số khách quốc tế lưu lại Thái Lan và Việt Nam cùng khoảng thời gian tương đương, nhưng ở Thái Lan thì khách tiêu khoảng 163 USD/ngày, còn Việt Nam khoảng 96 USD/ngày”.
 |
Đà Nẵng có triển vọng lọt vào danh sách những thành phố du lịch nổi tiếng thế giới nếu phát triển kinh tế đêm. ảnh: NA. |
 |
Asian Park là khu giải trí nổi tiếng tại Đà Nẵng. ảnh: NA. |
Kinh tế đêm cần vai trò “cầm lái” của những doanh nghiệp lớn
Theo Phó Giáo sư Trần Đình Thiên, hiểu được lợi thế và điểm yếu của kinh tế ban đêm để tạo sự đồng thuận trong xã hội là rất quan trọng.
“Đây là một cơ hội để thoát nguy và bứt phá. Riêng điểm này nếu cần là chúng tôi sẽ hỗ trợ tiếp bởi vì Tổ tư vấn Thủ tướng được Thủ tướng giao cho làm đô thị sáng tạo cùng với Đà Nẵng.
Để tận dụng thời cơ, lúc này cần khẩn trương xây dựng một chương trình, chiến lược phát triển kinh tế ban đêm để làm bài bản và tổng thể chứ không phải đến đâu hay đến đấy”, Phó Giáo sư Trần Đình Thiên nói và nêu một số lưu ý:
Thứ nhất, các sản phẩm phục vụ kinh tế ban đêm là các loại hình rất khác nên phải chuẩn bị điều này.
Các hiệp hội du lịch, công ty du lịch phải phát triển các loại hình đó thành các chuỗi. Ban đầu có thể các chuỗi đó ngắn nhưng phải có vì nếu khách thấy chỉ có một hoạt động thôi thì người ta về mất. Ít nhất phải có mấy đơn vị cùng hợp tác để rủi ro ít đi và sức hấp dẫn tăng lên.
Thứ hai là các điều kiện bảo đảm, trong đó đặc biệt là hạ tầng và khung pháp lý để bảo đảm cho dân. Khi có cơ sở để thông qua với dân rồi thì sẽ bảo vệ cho các nhà đầu tư, bảo vệ những người tham gia vào kinh tế ban đêm.
Rất may có những doanh nghiệp tầm cỡ như Tập đoàn Sun Group định hình được chân dung Đà Nẵng rất sớm, ở đẳng cấp cao. Sau này các đơn vị khác vào, Đà Nẵng cũng căn cứ vào đó để định hình cho sự phát triển. Bây giờ doanh nghiệp lớn như Sun Group làm thêm một việc đó là khởi xướng, cùng với thành phố Đà Nẵng phát triển kinh tế ban đêm. Nếu không có những người “cầm cái” tốt, cuộc chơi sẽ rất vất vả.
Tập đoàn Sun Group có những yếu tố rất cơ bản để khởi động ngay và sớm được. Ví dụ như là Công viên châu Á - Asia Park, có thể là cơ sở để chúng ta làm tọa độ cho downtown. Nếu Đà Nẵng mà có một downtown nữa thì quá tuyệt vời, đó là chỗ “ăn to” của thành phố. Cảng là của quốc gia, nhưng downtown có gì thì thành phố và dân thành phố đều được hưởng từ du lịch dịch vụ ở đó. Thêm nữa là các khu phố đêm dọc biển, dọc sông Hàn – cách mà Đà Nẵng đang làm thì vẫn tiếp tục phát triển.
“Tôi nghĩ rằng với quyết tâm hiện nay đang lan tỏa không chỉ từ dưới lên mà còn từ trên xuống, mà lại đúng cơ hội chúng ta phải tự cứu bằng những giải pháp khác thường, thì kinh tế ban đêm chính là một sáng kiến thực tiễn chứ không còn là lý thuyết”, ông Thiên nhấn mạnh.