Ngày 18/8/2020, Đại học Quốc gia Hà Nội và Mạng lưới các trường đại học Đông Nam Á (ASEAN University Network - AUN) đồng tổ chức Hội thảo quốc tế về “Đối sánh chất lượng giáo dục đại học” và giới thiệu hệ thống xếp hạng đối sánh do Việt Nam phát triển mang tên “University Performance Metrics” (UPM), đồng thời công bố kết quả xếp hạng đối sánh và gắn sao lần đầu tiên cho 30 cơ sở giáo dục Việt Nam và ASEAN.
Hội thảo có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Nguyễn Kim Sơn, Giám đốc điều hành mạng lưới AUN - ông Choltis Dhirathiti, đại diện các cơ sở giáo dục đại học và các nhà khoa học.
 |
Các đại biểu tham dự Hội thảo quốc tế về “Đối sánh chất lượng giáo dục đại học” (ảnh: VNU) |
UPM là sản phẩm do nhóm nghiên cứu Đại học Quốc gia Hà Nội thực hiện dưới sự tài trợ của Chương trình Khoa học Giáo dục cấp quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì.
Cụ thể, UPM gồm 8 nhóm lĩnh vực và 54 tiêu chí. Mỗi lĩnh vực có mốc chuẩn và trọng số riêng với tổng cộng là 1000 điểm.
8 nhóm lĩnh vực lần lượt là: Quản trị chiến lược (5 tiêu chí, trọng số 6%), Đào tạo (15 tiêu chí, trọng số 35%), Nghiên cứu (4 tiêu chí, trọng số 20%), Đổi mới sáng tạo (4 tiêu chí, trọng số 11%), Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo (4 tiêu chí, trọng số 6%), Công nghệ thông tin và tài nguyên số (10 tiêu chí, trọng số 10%), Mức độ quốc tế hóa (9 tiêu chí, trọng số 6%) và Phục vụ cộng đồng (3 tiêu chí, trọng số 6%).
Đến nay, đã có gần 40 trường đại học Việt Nam và ASEAN tự nguyện tham gia sử dụng bộ tiêu chí UPM để đối sánh chất lượng. Kết quả đối sánh chất lượng và gắn sao cho thấy một bức tranh chân thực và tích cực về chất lượng các trường đại học Việt Nam và khu vực, mang thông tin hữu ích, nhiều chiều đến các bên liên quan từ các trường đại học, đến sinh viên, nhà tuyển dụng và nhà quản lý.
Tại hội thảo, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, trong những năm qua, giáo dục đại học Việt Nam đã có những bước tiến mạnh mẽ theo hướng tự chủ, tăng cường kiểm định, công khai chất lượng giáo dục và tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
“Đến nay đã có hơn 160 cơ sở giáo dục đại học Việt Nam và hơn 300 chương trình đào tạo đã được kiểm định chất lượng bởi các tổ chức kiểm định uy tín trong nước và quốc tế.”, Bộ trưởng Nhạ thông tin.
Cũng theo tư lệnh ngành giáo dục, các cơ sở giáo dục đại học đã và đang tiếp cận với các công cụ quản trị đại học để nhận diện năng lực của mình.
Việt Nam đã có 3 cơ sở giáo dục đại học được ghi nhận trong danh sách 1000 trường đại học hàng đầu thế giới theo các bảng xếp hạng quốc tế uy tín nhất; và giáo dục đại học Việt Nam nói chung đã được đánh giá xếp hạng thứ 68 trên tổng số gần 200 quốc gia, vùng lãnh thổ.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thừa nhận, mô hình và cách vận hành của các trường đại học của Việt Nam vẫn đang bộc lộ một số vấn đề trong việc đo lường đánh giá chất lượng, trong quá trình thực hiện công khai, đảm bảo minh bạch về chất lượng.
 |
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ (ảnh: Bộ Giáo dục và Đào tạo) |
“Đây không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà là vấn đề chung ở nhiều quốc gia, trong đó có các nước ASEAN, được các chính phủ rất quan tâm.
Chính vì vậy, để nâng cao năng lực quản trị đại học cả ở cấp vĩ mô và vi mô, cần phải có bộ công cụ quản lý chất lượng phù hợp, hiệu quả, đặc biệt là để "đối sánh" các chỉ số đảm bảo chất lượng giữa các cơ sở giáo dục đại học”, Bộ trưởng Nhạ nhấn mạnh.
Đánh giá cao cách tiếp cận vấn đề và các kết quả nghiên cứu của nhóm nghiên cứu, người đứng đầu ngành giáo dục cho rằng, việc xây dựng và vận hành hệ thống như bộ chỉ số University Performance Metrics (UPM) có rất nhiều ý nghĩa.
Trước hết, là một trung tâm dữ liệu và phân tích, UPM có thể hỗ trợ tư vấn cho hệ thống giáo dục đại học quốc gia, cũng như các cơ sở giáo dục đại học trong nước và trong khu vực.
Các cơ sở giáo dục đại học có thể sử dụng các tiêu chí của UPM để tự đánh giá kết quả các hoạt động, đồng thời sử dụng UPM như một công cụ để quản trị chiến lược, phát triển thương hiệu, phát triển đối tác.
Người học có được những thông tin chính xác về các trường đại học để có thể lựa chọn trường, lựa chọn lĩnh vực, ngành nghề đào tạo phù hợp với năng lực, sở trường. Người sử dụng lao động có cơ sở để xây dựng chiến lược nhân sự, kế hoạch tuyển dụng và hợp tác chuyển giao tri thức.
“Tôi khuyến khích các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam nghiên cứu áp dụng và cũng khuyến nghị các trường đại học của các nước ASEAN tham khảo áp dụng các bộ chỉ số đánh giá có tính hữu dụng, hiệu quả, để đánh giá/đối sánh chất lượng các cơ sở giáo dục đại học ở các nước trong khu vực”, Bộ trưởng Nhạ nói.
Theo kết quả ban đầu, các cơ sở giáo dục đại học định hướng nghiên cứu đạt tiêu chuẩn 5 sao bao gồm: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học Kasetsar (Thái Lan).
Nhóm cơ sở giáo dục đại học định hướng nghiên cứu đạt tiêu chuẩn 4 sao gồm: Trường Đại học Y-Dược (Đại học Huế), Trường Đại học Khoa học (Đại học Huế), Trường Đại học Sư phạm (Đại học Huế), Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Dược Hà Nội, Trường Đại học Vinh, Trường Đại học Thủy Lợi, Trường Đại học Mỏ-Địa chất, Trường Đại học Giao thông Vận tải, Trường Đại học Phenika và Đại học Burapha (Thái Lan) và Đại học Malang (Indonesia).
Trường Đại học Kinh tế thuộc Đại học Huế là trường đại học khối khoa học xã hội đầu tiên đánh giá theo định hướng nghiên cứu đạt chuẩn 3 sao.
Theo định hướng ứng dụng, đạt chuẩn 4 sao có các trường: Trường Đại học Ngoại Thương, Học viện Ngoại giao, Trường Đại học Thủ Dầu Một, Trường Đại học Quy Nhơn, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, Đại học West Visayas (Philippines).
Nhóm 3 sao có: Trường Đại học Thành Đô, Trường Đại học Nam Cần Thơ, Trường Đại học Tây Đô, Trường Đại học Phan Thiết, Đại học Centro Escalar.