Nếu chỉ nhìn vào định mức giờ dạy của giáo viên hiện nay, có người sẽ nói giáo viên không quá vất vả vì giáo viên trung học phổ thông được quy định dạy 17 tiết; giáo viên trung học cơ sở 19 tiết; giáo viên tiểu học 23 tiết/ tuần.
Nhưng, công việc của giáo viên đâu chỉ đơn thuần bằng những tiết dạy theo quy định của ngành mà nó có vô vàn những công việc không tên, những công việc không được tính vào số tiết theo quy định của người thầy.
Nhất là khi Bộ đang triển khai tập huấn trực tuyến chương trình giáo dục phổ thông 2018 với vô vàn những công việc mà trong đó có những “thao tác thừa” nhưng giáo viên vẫn phải thực hiện theo yêu cầu.
 |
Ngoài giờ dạy trên lớp, giáo viên còn phải hoàn tất rất nhiều công việc không tên khác (Ảnh minh họa: VOV) |
Những vòng xoáy của các hoạt động phong trào
Để đánh giá vào chất lượng, uy tín của trường học bây giờ, nhiều thành viên Ban giám hiệu thường rất chú trọng vào những phong trào bề nổi để “bằng anh, bằng chị” với các đơn vị bạn.
Đó là phong trào thi viết sáng kiến kinh nghiệm, thi làm đồ dùng dạy học, thi giáo viên chủ nhiệm giỏi; thi giáo viên dạy giỏi; thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng; thi học sinh giỏi; thi vẽ tranh; thi văn nghệ; thi hội khỏe Phù Đổng; thi viết thư UPU; thi kể chuyện sách…
Những giáo viên nào có năng lực, còn trẻ, nhiều nhiệt huyết thì Ban giám hiệu càng “động viên” tham gia nhiều hơn để đem lại thành tích cho nhà trường.
Những trường, những tổ chuyên môn đông giáo viên thì các thầy cô còn có thể san sẻ với nhau, chia sớt với nhau để thực hiện nhiệm vụ. Những trường, những tổ chuyên môn ít người thì chưa hết phong trào này lại đến phong trào kia.
Trong những phong trào ấy, riêng chuyện ôn thi học sinh giỏi văn hóa nhiều khi kéo dài lê thê từ tháng 9 năm trước đến tháng 3 năm sau cũng khiến cho giáo viên vất vả, mệt mỏi để ôn luyện cùng học trò.
Được giải thì Ban giám hiệu cười nói vui vẻ, không đạt giải thì lại thường đem ra so sánh trường mình với trường khác mà nhiều khi giáo viên ngồi dự họp cũng cảm thấy “rát mặt” vì những lời bóng gió xa xôi.
Năm này sang năm khác cũng chừng ấy phong trào, làm đi làm lại, nhiều giáo viên thi hết năm này sang năm khác đến…ngại cả thi mà vẫn luôn được nhà trường phân công, động viên “đem chuông đi đấu xứ người”.
Nhưng, đâu chỉ có mình chuyện giảng dạy trên lớp, tham gia các phong trào thi đua của ngành mà song hành cùng những công việc này thì giáo viên còn phải đảm nhận công tác chủ nhiệm, phải dự giờ đồng nghiệp theo quy định, rồi xây dựng, thao giảng chuyên đề trong trường, trong tổ và thỉnh thoảng còn được đi dự thao giảng cấp huyện, cấp tỉnh xa đến hàng vài chục cây số…
Việc Bộ ban hành Thông tư 26/2020/TT-BGDĐT cũng khiến cho giáo viên thêm nhiều công việc không tên. Đã vào điểm phần mềm, lại còn được yêu cầu nhận xét trên phần mềm, nhận xét vào sổ theo dõi nhưng cuối cùng cũng chẳng làm gì với những lời nhận xét này.
Việc tập huấn cũng đang chiếm rất nhiều thời gian của giáo viên với những việc thừa
Trước khi bước vào tập huấn trực tuyến thì trên phần mềm đã yêu cầu giáo viên phải đưa hình ảnh và điền thông tin cá nhân lên trang trực tuyến. Trong phần điền thông tin cá nhân này đã có tất cả các yêu cầu: tên, năm sinh, tuổi nghề, trình độ, đơn vị công tác, số điện thoại, email…
Dữ liệu Temis lại yêu cầu giáo viên cập nhật chuẩn nghề nghiệp giáo viên năm học 2019-2020 và tải các ảnh minh chứng cho từng tiêu chí của chuẩn nghề nghiệp.
Chỉ mới tập huấn được 2 mô- đun đầu tiên nhưng giáo viên phải thực hiện đến 4 bài khảo sát với hàng trăm câu hỏi trắc nghiệm và một số câu hỏi tự luận.
Phần trọng tâm của tập huấn cũng dài dằng dặc, giáo viên vừa học tập, vừa phải hoàn thành bài tập. Giáo viên nào chỉ cần chậm trễ là phòng, sở gửi email về nhà trường nhắc nhở.
Cho dù sách giáo khoa năm học 2021-2022 tới đây là do các ủy ban nhân dân tỉnh (thành phố) đứng ra chủ trì để chọn cho địa phương nhưng giáo viên vẫn được yêu cầu đọc, góp ý sách giáo khoa, bỏ phiếu lựa chọn sách giáo khoa.
Các tổ chuyên môn phải tổ chức họp nhiều lần, phải làm biên bản nhiều bộ để gửi nhà trường, hội đồng bộ môn. Những công việc ấy, đương nhiên cũng chiếm rất nhiều thời gian của người thầy.
Hãy bớt đi những công việc không tên cho giáo viên dạy lớp
Chúng tôi cho rằng để giảm bớt các phần việc không tên, những phong trào không thực chất, không cần thiết và những thao tác thừa trong việc bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên hiện nay không khó, chỉ cần thay đổi một chút là giáo viên có thể bớt đi những áp lực không đáng có để đầu tư cho chuyên môn của mình.
Thứ nhất: dù chúng tôi biết rằng không có thi đua thì rất khó tạo động lực cho các nhà trường phát triển nhưng các sở, phòng và ban giám hiệu nhà trường cần chắt lọc những phong trào thiết thực rồi hãy phát động.
Thi giáo viên chủ nhiệm giỏi, thi giáo viên giỏi cũng rất tốt nhưng đừng quá tập trung vào một vài cá nhân trong nhà trường. Kỳ thi nào cũng tập trung vào một số giáo viên thì hội thi sẽ nhàm chán.
Thi viết sáng kiến kinh nghiệm cũng cần đi vào thực chất, không nên ép giáo viên viết đại trà mà hãy để giáo viên tự nguyện. Người viết thực tâm muốn chia sẻ kinh nghiệm, những kinh nghiệm phải qua thực tiễn công tác chứ không phải giống như bây giờ.
Người viết lên mạng internet tải một vài đề tài cùng chủ đề của ai đó rồi về chỉnh sửa, cắt dán là thành sáng kiến kinh nghiệm của mình. Người thì thông qua mạng xã hội đặt hàng để có đề tài nộp cho ban giám hiệu. Hiện nay, trên mạng xã hội đang có rất nhiều giáo viên chào bán, hỏi mua tràn lan.
Chỉ tiếc, những thành viên ban giám khảo nhiều khi chưa chú trọng đến chất lượng, thậm chí nhìn mặt chấm giải nên dẫn đến thật giả lẫn lộn.
Các phong trào của học sinh cũng nên hạn chế tổ chức. Nhất là phong trào thi vẽ tranh hiện nay mỗi năm học tổ chức nhiều lần, từ Đoàn Thanh niên đến Hội đồng Đội của huyện, của tỉnh, ngành giáo dục…khiến cho giáo viên Mĩ thuật nhiều khi vô cùng vất vả.
Thứ hai: việc tổ chức thao giảng cấp trường, hội đồng bộ môn cũng cần xem lại chất lượng. Tổ chức thì nhiều nhưng “diễn” là chủ yếu nên dẫn đến sự nhàm chán cho người dự giờ. Nhưng, nhiều khi giáo viên phải đi cả gần trăm cây số để dự một chuyên đề cấp tỉnh.
Việc dự giờ của giáo viên cũng nên ít lại, hiện nay có những Ban giám hiệu quy định số tiết rất nhiều, khiến cho giáo viên chán, mệt mỏi nhưng lại không hiệu quả.
Thứ ba: việc tập huấn trực tuyến nên đi vào trọng tâm vấn đề, không nên thiết kế những thao tác thừa, không đóng khung giáo viên phải hoàn thành tất cả các đề mục mới hoàn thành nhiệm vụ tập huấn qua từng mô- đun.
Giáo viên đã khai báo thông tin cá nhân, đã có hồ sơ lưu ở nhà trường thì cần gì phải cập nhật chuẩn nghề nghiệp, phải scan minh chứng cho từng tiêu chí.
Nhiệm vụ trọng tâm của người thầy là giảng dạy trên lớp và trau dồi chuyên môn nghiệp vụ hàng năm. Vì thế, hãy để giáo viên tập trung vào các giờ dạy, tập trung cho việc bồi dưỡng chuyên môn. Đừng bắt họ phải làm quá nhiều những công việc không tên mà vô bổ.
Muốn giảm được những công việc không tên này, trước tin phải bắt đầu từ Bộ, từ việc thiết kế phần mềm tập huấn cho giáo viên hiện nay…!
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.