Điểm ưu tiên trong tuyển sinh đại học, cao đẳng là mức điểm Nhà nước dành cho các thí sinh diện đặc biệt thuộc một trong các đối tượng và khu vực theo quy định.
Điểm ưu tiên được cộng thêm vào số điểm thi thực tế của thí sinh và là căn cứ để các trường xét trúng tuyển.
 Ảnh minh họa trên giaoduc.net.vn |
Thi đại học trên 22,5 điểm bị giảm điểm ưu tiên
Thay đổi đáng chú ý nhất về cộng điểm ưu tiên trong Quy chế tuyển sinh đại học 2023 là thí sinh có điểm thi càng cao thì điểm ưu tiên càng thấp.
Cụ thể, điểm ưu tiên đối với thí sinh đạt tổng điểm từ 22,5 trở lên (khi quy đổi về điểm theo thang 10 và tổng điểm 3 môn tối đa là 30) được xác định theo công thức sau: Điểm ưu tiên = [(30 - Tổng điểm đạt được)/7,5] x Mức điểm ưu tiên theo quy định.
Căn cứ theo quy định tại khoản 4 Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học ban hành kèm Thông tư 08/2022/TT-BGDĐT.
Ví dụ: Thí sinh sinh đạt 24 điểm thì chỉ được cộng 4/5 mức điểm ưu tiên tối đa được hưởng. Thí sinh đạt 27 điểm thì chỉ được cộng 2/5 mức điểm ưu tiên tối đa được hưởng. Thí sinh đạt 30 điểm thì không được cộng điểm ưu tiên.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, quy định trên nhằm bảo đảm công bằng giữa các thí sinh trong tuyển sinh.
Các thí sinh sẽ được xét tuyển công bằng, đúng thực lực bản thân, đặc biệt là khi đăng ký xét tuyển vào các cơ sở đào tạo có mức độ cạnh tranh cao, cần nguồn tuyển đầu vào có chất lượng tốt.
Từ năm 2023, thí sinh chỉ được hưởng chính sách ưu tiên khu vực theo quy định trong năm tốt nghiệp và một năm kế tiếp.
Điều chỉnh này áp dụng với tất cả các phương thức xét tuyển. Do đó, khi tính điểm ưu tiên cho thí sinh, các trường cần quy đổi ra thang điểm tương đương để xác định mức điểm ưu tiên phù hợp.
Thí sinh chỉ được cộng điểm ưu tiên khu vực trong 2 năm
Thay đổi tiếp theo về cộng điểm ưu tiên trong Quy chế tuyển sinh đại học 2023 là thí sinh chỉ được hưởng chính sách ưu tiên khu vực trong 02 năm, bao gồm năm tốt nghiệp trung học phổ thông và thêm 01 năm kế tiếp (theo điểm d khoản 1 Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học).
Chế độ cộng điểm ưu tiên khu vực quy định tại Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học như sau:
1. Mức điểm ưu tiên đối với từng khu vực:
| Khu vực | Mô tả khu vực | Điểm ưu tiên |
| Khu vực 1 (KV1) | - Xã khu vực I, II, III và xã có thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc và miền núi; các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo. - Xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của Chương trình 135 theo quy định của Thủ tướng Chính phủ. |
0,75 điểm |
| Khu vực 2 nông thôn (KV2-NT) | Các địa phương không thuộc KV1, KV2, KV3; | 0,5 điểm |
| Khu vực 2 (KV2) | Các thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh; các thị xã, huyện ngoại thành của thành phố trực thuộc Trung ương (trừ các xã thuộc KV1). | 0,25 điểm |
| Khu vực 3 (KV3) | Các quận nội thành của thành phố trực thuộc Trung ương. | Không được cộng điểm |
2. Cách xác định khu vực ưu tiên:
Hưởng ưu tiên theo nơi học trung học phổ thông: Khu vực tuyển sinh của thí sinh được xác định theo nơi mà thí sinh học trung học phổ thông (hoặc trung cấp) lâu nhất. Nếu thời gian học tại các khu vực tương đương nhau thì xác định theo khu vực theo học sau cùng.
Hưởng ưu tiên khu vực theo nơi thường trú: Học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú;
Học sinh có nơi thường trú (trong thời gian học trung học phổ thông hoặc trung cấp) trên 18 tháng tại:
Xã khu vực III, xã có thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc và miền núi;
Xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo;
Xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư Chương trình 135;
Thôn, xã đặc biệt khó khăn nếu trung học phổ thông (hoặc trung cấp) tại địa điểm thuộc huyện, thị xã, thành phố có ít nhất 01 trong các xã thuộc diện đặc biệt khó khăn.
Đối với quân nhân; hạ sĩ quan, sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ được cử đi dự tuyển: Đóng quân từ 18 tháng trở lên tại khu vực nào thì hưởng mức điểm ưu tiên theo khu vực đó hoặc theo nơi thường trú trước khi nhập ngũ, tùy theo khu vực nào có điểm ưu tiên cao hơn.
Trường hợp đóng quân từ 18 tháng trở lên tại nhiều khu vực có mức ưu tiên khác nhau thì hưởng điểm ưu tiên theo khu vực có thời gian đóng quân dài hơn.
Trường hợp đóng quân dưới 18 tháng thì hưởng điểm ưu tiên theo nơi thường trú trước khi nhập ngũ.
Đối tượng được ưu tiên tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2023
| Đối tượng | Mô tả đối tượng, điều kiện |
| Nhóm ưu tiên 1 | |
| 01 | Công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số có nơi thường trú trong thời gian học THPT hoặc trung cấp trên 18 tháng tại Khu vực 1. |
| 02 | Công nhân trực tiếp sản xuất đã làm việc liên tục 5 năm trở lên, trong đó có ít nhất 2 năm là chiến sĩ thi đua được cấp tỉnh trở lên công nhận và cấp bằng khen. |
| 03 | - Thương binh, bệnh binh, người có "Giấy chứng nhận người được hưởng chính sách như thương binh; - Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học có thời gian phục vụ từ 12 tháng trở lên tại Khu vực 1; - Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học có thời gian phục vụ từ 18 tháng trở lên; - Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân đã xuất ngũ, được công nhận hoàn thành nghĩa vụ phục vụ tại ngũ theo quy định. |
| 04 | - Thân nhân liệt sĩ; - Con thương binh, con bệnh binh, con của người được hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; - Con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học bị suy giảm khả năng lao động 81% trở lên; - Con của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Con của Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến; - Con của người hoạt động kháng chiến bị dị dạng, dị tật do hậu quả của chất độc hóa học đang hưởng trợ cấp hàng tháng. |
| Nhóm ưu tiên 2 | |
| 05 | - Thanh niên xung phong tập trung được cử đi học; - Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học có thời gian phục vụ dưới 12 tháng ở Khu vực 1 và dưới 18 tháng ở khu vực khác; - Chỉ huy trưởng, Chỉ huy phó ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn; Thôn đội trưởng, Trung đội trưởng Dân quân tự vệ nòng cốt, Dân quân tự vệ đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ nòng cốt từ 12 tháng trở lên, dự thi vào ngành Quân sự cơ sở. Thời hạn tối đa được hưởng ưu tiên là 18 tháng kể từ ngày ký quyết định xuất ngũ đến ngày ĐKXT. |
| 06 | - Công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số có nơi thường trú ở ngoài khu vực đã quy định thuộc đối tượng 01; - Con thương binh, con bệnh binh, con của người được hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động dưới 81%; - Con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ suy giảm khả năng lao động dưới 81%. |
| 07 | - Người khuyết tật nặng có giấy xác nhận khuyết tật của cơ quan có thẩm quyền cấp theo quy định tại Thông tư liên tịch 37/2012/TTLT-BLĐTBXH-BYT-BTC-BGDĐT quy định về việc xác định mức độ khuyết tật do Hội đồng xác định mức độ khuyết tật thực hiện; - Người lao động ưu tú thuộc tất cả thành phần kinh tế từ cấp tỉnh, cấp bộ trở lên được công nhận danh hiệu thợ giỏi, nghệ nhân, được cấp bằng hoặc huy hiệu Lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hoặc Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; - Giáo viên đã giảng dạy đủ 3 năm trở lên dự tuyển vào các ngành đào tạo giáo viên; - Y tá, dược tá, hộ lý, y sĩ, điều dưỡng viên, hộ sinh viên, kỹ thuật viên, người có bằng trung cấp Dược đã công tác đủ 3 năm trở lên dự tuyển vào đúng ngành tốt nghiệp thuộc lĩnh vực sức khỏe. |
Tài liệu tham khảo:
https://luatvietnam.vn/giao-duc/thong-tu-08-2022-tt-bgddt-bo-giao-duc-va-dao-tao-222665-d1.html
https://thuvienphapluat.vn/chinh-sach-phap-luat-moi/vn/thoi-su-phap-luat/tu-van-phap-luat/46173/chinh-sach-cong-diem-uu-tien-tuyen-sinh-dai-hoc