Những ngày vừa qua, một số địa phương đã công bố điểm thi, điểm chuẩn tuyển sinh 10 đối với các trường trung học phổ thông công lập và chúng ta thấy có nhiều thí sinh đạt được mức điểm khá cao, nhiều trường có điểm chuẩn cao hơn các năm trước đây.
Tuy nhiên, điều đáng băn khoăn là không mấy địa phương công khai tỉ lệ điểm thi một cách cụ thể, rõ ràng như điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Mặc dù, các phần mềm thống kê điểm thì tỉnh nào cũng sử dụng và sau khi nhập điểm xong thì tỉ lệ, số liệu từng loại điểm đều thể hiện rất cụ thể. Nhưng, điểm thống kê này thường chỉ được gửi đến các nhà trường khi công việc tuyển sinh đã xong, học sinh đã bước vào năm học mới.
Chỉ có một số trường công bố điểm thi cụ thể và chúng ta thấy nhiều em tham dự kỳ thi tuyển sinh 10 có điểm thi khá thấp, dẫn đến điểm chuẩn của một số trường cũng thấp đến mức ngỡ ngàng. Vấn đề đặt ra là những thí sinh được điểm 1, điểm 0 trong kỳ thi tuyển sinh 10 đó chỉ vài tuần trước thôi, các em ít nhất đều có học lực trung bình để tốt nghiệp trung học cơ sở mới đủ điều kiện dự thi nhưng vì sao khi tham dự thi tuyển sinh 10 thì nhiều thí sinh lại bị điểm liệt?
 |
11 trường THPT không chuyên của Phú Yên, chỉ có 1 trường có mức điểm chuẩn trên 5 điểm (Ảnh minh họa: Báo điện tử VTC NEWS) |
Đề tuyển sinh 10 ở các địa phương hiện nay có khó không?
Đề thi tuyển sinh 10 tất nhiên là không dễ nhưng nó cũng không phải là quá khó, đánh đố thí sinh dự thi. Vì thế, sau mỗi môn thi, nhiều giáo viên, thí sinh dự thi ở các địa phương thường đánh giá đề thì vừa sức và điều này đã được phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng. Và thực tế, người ra đề không bao giờ dám ra đề quá khó cho thí sinh- trừ đề thi vào các lớp chuyên.
Bởi lẽ, mỗi tỉnh, thành đều có các đối tượng học sinh khác nhau. Lãnh đạo Sở và chuyên viên của Phòng Giáo dục Trung học bao giờ cũng phải tính toán, cân nhắc để đề thi không quá dễ đối với thí sinh khu vực thành thị nhưng cũng không quá khó đối với thí sinh ở những khu vực khó khăn vì các em sử dụng đề thi chung.
Hơn nữa, theo hướng dẫn về cấu trúc, ma trận đề thi hiện nay, các đề sẽ được thiết kế theo tỉ lệ 4-3-2-1 (40% nhận biết; 30 thông hiểu; 20% vận dụng thấp; 10% vận dụng cao) nên học sinh có học lực trung bình thực sự đạt được điểm 5 trong kỳ thi không phải là quá khó.
Bản thân người viết bài này cũng đã từng tham gia ra đề thi tuyển sinh 10 và trước khi bắt tay vào việc ra đề thi, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo đã căn dặn rất kỹ rằng các thầy cô phải tính toán để thí sinh có học lực trung bình phải đạt được từ 5-6 điểm.
Vì thế, bất kể chuyên viên, giáo viên nào khi ra đề thi các môn trong kỳ thi tuyển sinh 10 cũng cân nhắc và bàn luận kỹ lưỡng trước khi ra các câu hỏi trong để giáo viên ôn thi, phụ huynh và thí sinh không phải phàn nàn về đề thi quá khó, đánh đố học trò.
Và, thực tế đề thi tuyển sinh 10 của bất kể môn nào, tỉnh nào vẫn có một bộ phận thí sinh có điểm thi khá cao, một số em còn được đạt điểm tuyệt đối một số môn thi, có địa phương còn được phản ánh hiện tượng “mưa điểm 10” môn nọ, môn kia.
Vậy mà, vẫn có nhiều học sinh bị điểm 1, điểm 0, thậm chí điểm số này không phải là cá biệt với một số trường hợp thí sinh.
Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương luôn được đánh giá cao về hiệu quả giảng dạy và học tập nhưng kỳ thi tuyển sinh 10 năm nay vừa công bố điểm cũng có tới là 809 em có điểm môn Toán dưới 1 điểm. Trong đó, có 165 thí sinh bị điểm 0; 134 thí sinh chỉ đạt 0,25 điểm. Môn Ngữ văn có 8 thí sinh bị điểm 0; 3 thí sinh 0,25 điểm; 15 thí sinh 0,5 điểm…
Tại Trường trung học phổ thông Minh Hóa (Quảng Bình), kỳ thi vừa qua có tất cả 354 thí sinh dự thi. Kết quả thi hầu như không có điểm 9-10 mà toàn dưới 5. Đặc biệt có gần 485 bài thi từ 2 điểm trở xuống. Trong đó cao nhất là môn tiếng Anh với 246 bài thi, tiếp theo là toán 185 bài... [1]
Một số địa phương có điểm chuẩn đầu vào lớp 10 công lập cũng thực sự đáng băn khoăn. Chẳng hạn như điểm chuẩn tại Khánh Hòa, Trường trung học phổ thông Tô Văn Ơn lấy 12 điểm; Trường trung học phổ thông Nguyễn Huệ lấy 12,75 điểm; Trường trung học phổ thông Tôn Đức Thắng chỉ lấy 8 điểm.
Điểm xét tuyển vào lớp 10 công lập ở Khánh Hoà = tổng điểm 3 bài thi (môn Ngữ văn và Toán hệ số 2, tiếng Anh hệ số 1) + điểm ưu tiên (nếu có). Với công thức tính này, để vào được trường có điểm chuẩn thấp nhất, thí sinh chỉ cần được 1,6 điểm/môn là đỗ. [2]
Ở Phú Yên, trong số 11 trường không chuyên, chỉ có Trường trung học phổ thông Nguyễn Huệ có điểm chuẩn 27,75 điểm (trung bình trên 5,55 điểm/môn thi vì Văn và Toán nhân hệ số 2). 10 trường còn lại, thí sinh chỉ cần đạt trung bình từ 3,6 điểm trở xuống đã có thể trúng tuyển.
Thậm chí, Trường trung học phổ thông Phan Bội Châu chỉ lấy điểm chuẩn ở mức 9,25 điểm (trung bình 1,85 điểm/môn đã trúng tuyển). [3]
Một số địa phương cũng có mức điểm chuẩn đầu vào các trường trung học phổ thông không chuyên khá thấp, không nhiều trường có điểm chuẩn trên 5 điểm/ môn thi (tính hệ số 1). Rõ ràng, nhìn vào điểm thi tuyển sinh 10, điểm chuẩn của một số trường trung học phổ thông, không ít người sẽ thấy không khỏi lo lắng.
 |
Bảng điểm vào 10 tại một hội đồng thi. Ảnh: giaosduc.net.vn |
Chất lượng giáo dục phổ thông nhiều nơi đang ở đâu?
Dù chúng ta biết rằng, mức điểm chuẩn tuyển sinh 10 là mức điểm thấp nhất đối với những thí sinh đã trúng tuyển vào trường trung học phổ thông. Nhưng, điểm chuẩn vào lớp 10 mà bình quân không được 2 điểm/ môn thi thì thực sự đáng phải suy ngẫm vì mức điểm này theo hướng dẫn hiện nay được xem là điểm kém (dưới 3,5).
Một khi điểm đầu vào thấp sẽ khó cho các trường trung học phổ thông khi tiếp nhận để giảng dạy, đào tạo 3 năm ở cấp học này.
Song, mức điểm này đã được sàng lọc và thực tế có nhiều thí sinh còn có mức điểm thi thấp hơn mức điểm chuẩn. Thậm chí nhiều thí sinh bị điểm 0.
Một khi tham dự một kỳ thi lớn, môn Ngữ văn, Toán có thời gian làm bài 120 phút, môn tiếng Anh hoặc tổ hợp là 60 phút và môn chuyên là 150 phút- chừng ấy thời gian mà thí sinh được 0 điểm; 0,25 điểm nghĩa là các em gần như chẳng có một tí kiến thức sơ đẳng nào về môn học. Bởi lẽ, người ra đề thi bao giờ cũng hướng tới việc tránh “điểm liệt” cho thí sinh.
Thí sinh thi tuyển sinh 10 bị điểm 0 hoặc điểm dưới 1 có nghĩa là những thí sinh này gần như bất lực trước kiến thức của đề thi. Thế nhưng, vì sao những em này vẫn ung dung vượt qua được 9 năm học đều đều, không gặp phải khó khăn nào nên đã được công nhận tốt nghiệp trung học cơ sở mới đủ điều kiện dự thi tuyển sinh 10?
Khi đánh giá, xếp loại học sinh ở các lớp dưới và cả lớp 9, giáo viên có biết học lực của học sinh mà mình đang dạy hay không? Tất nhiên là nhiều giáo viên họ đều biết nhưng có nhiều lý do khác nhau mà những học sinh yếu kém vẫn có thể đạt được mức điểm trung bình để lên lớp.
Học sinh bây giờ có học lực trung bình theo điểm số ở lớp rất ít, học sinh có học lực yếu, kém lại càng trở nên hiếm hoi. Nhiều thầy cô đánh giá, 12 năm học phổ thông, kỳ thi tuyển sinh 10 áp lực còn hơn tốt nghiệp.
Rõ ràng, với những con số điểm thi vào 10 ở nhiều trường như trên, chất lượng giáo dục trung học cơ sở là chuyện cần quan tâm. Bên cạnh những học sinh cực giỏi, siêng năng, có ý chí tiến thủ thì cũng có không ít học sinh phổ thông hiện nay đang rỗng tuếch về kiến thức phổ thông. Và đã đến lúc, cần nghiêm túc đánh giá đúng chất lượng học sinh, hãy để cho học sinh tiểu học, trung học cơ sở được phép ở lại lớp, đừng cố đôn các em phải lên lớp, phải được xét tốt nghiệp trung học cơ sở.
Tài liệu tham khảo:
[1]https://dantri.com.vn/giao-duc-huong-nghiep/gan-500-bai-thi-lop-10-chi-1-2-diem-tieng-anh-ngap-diem-liet-20230620070431134.htm
[2]https://vtc.vn/diem-chuan-lop-10-tai-15-dia-phuong-1-6-diem-mon-cung-do-ar801112.html
[3]https://vtc.vn/4-dia-phuong-dau-tien-cong-bo-diem-chuan-lop-10-co-noi-gan-2-diem-mon-cung-do-ar800042.html