Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định Chuẩn cơ sở giáo dục đại học có hiệu lực thi hành kể từ ngày 22/3/2024. Thông tư bao gồm các tiêu chuẩn, tiêu chí - yêu cầu tối thiểu về điều kiện bảo đảm chất lượng và chỉ số hoạt động của một cơ sở giáo dục đại học với 6 tiêu chuẩn và 20 tiêu chí.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học: Cung cấp, cập nhập đầy đủ, chính xác và nhất quán số liệu phục vụ việc xác định các chỉ số và đánh giá mức độ đáp ứng các tiêu chí của Chuẩn cơ sở giáo dục đại học vào hệ thống cơ sở dữ liệu về giáo dục đại học. Thời điểm chốt số liệu là ngày 31 tháng 12 hằng năm; đối với số liệu về tài chính, thời điểm chốt số liệu là ngày 31 tháng 3 của năm tiếp theo.
Thực hiện các biện pháp cần thiết để thường xuyên giám sát, cải tiến chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục đại học, bảo đảm đạt được tất cả tiêu chuẩn, tiêu chí của Chuẩn cơ sở giáo dục đại học thuộc phạm vi áp dụng cho cơ sở giáo dục đại học từ năm 2025;
Thực hiện trách nhiệm giải trình đối với người học, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và các bên có liên quan về chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục đại học thông qua kết quả thực hiện Chuẩn cơ sở giáo dục đại học.
Theo Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT, các cơ sở giáo dục đại học phải tiến hành báo cáo từ năm 2025. Tuy nhiên, hiện nay nhiều trường gặp khó khăn vì một số tiêu chuẩn khó đáp ứng yêu cầu. Nội dung này đã được thể hiện trong báo cáo 3 công khai của các trường đại học.
Tỷ lệ diện tích đất/sinh viên
Theo báo cáo 3 công khai năm học 2022-2023, tỷ lệ diện tích đất/sinh viên của Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (gọi tắt là Trường Đại học Kinh tế - Luật Thành phố Hồ Chí Minh) là 16,01m2/ sinh viên.
Tiêu chuẩn 3 cơ sở vật chất của Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học yêu cầu: "Từ năm 2030, diện tích đất (có hệ số theo vị trí khuôn viên) tính bình quân trên một người học chính quy quy đổi theo trình độ và lĩnh vực đào tạo không nhỏ hơn 25 m2"
Nghiên cứu số liệu này, phóng viên có gửi câu hỏi tới nhà trường trong đó đề cập: Theo báo cáo 3 công khai năm học 2022-2023, diện tích đất/ sinh viên của trường là 16,01m2/ sinh viên. Trong khi đó theo Tiêu chuẩn 3 cơ sở vật chất của Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học yêu cầu "Từ năm 2030, diện tích đất (có hệ số theo vị trí khuôn viên) tính bình quân trên một người học chính quy quy đổi theo trình độ và lĩnh vực đào tạo không nhỏ hơn 25 m2". Xin Thầy cho biết, nhà trường có kế hoạch như thế nào để tiến tới đạt được chỉ số này từ nay đến năm 2030?
Về câu hỏi này, đại diện Phòng Truyền thông Trường Đại học Kinh tế - Luật Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định: "Diện tích đất/sinh viên của trường tính theo quy định của Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT là 37,14m2 – cao hơn so với mức tối thiểu 25m2 theo quy định".
Tuy nhiên vị này không đề cập gì đến con số 16,01m2/sinh viên theo báo cáo 3 công khai năm học 2022-2023 đã công bố trước đó.
Sai sót khi tổng hợp nguồn thu trong báo cáo 3 công khai
Theo báo cáo 3 công khai năm học 2020-2021, tổng thu năm 2020 của Trường Đại học Kinh tế - Luật Thành phố Hồ Chí Minh là 198 tỷ đồng. Trong đó, thu từ ngân sách là 21,4 tỷ đồng (chiếm 10,81%); thu từ học phí là 166,8 tỷ đồng (chiếm 84,24%); thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là 1,1 tỷ đồng (chiếm 0,56%); từ nguồn thu hợp pháp khác là 8,7 tỷ đồng (chiếm 4,39%)
Tổng thu năm 2021 của trường theo báo cáo 3 công khai năm học 2021-2022 là 244 tỷ đồng. Trong đó, thu từ ngân sách là 16,5 tỷ đồng; thu từ học phí là 191 tỷ đồng; thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là 0,85 tỷ đồng; từ nguồn thu hợp pháp khác là 36,9 tỷ đồng.
Tuy nhiên, khi phóng viên cộng lại tổng các con số mà trường báo cáo ra tổng nguồn thu là (16,5+191+0,85+36,9=245,25), nhiều hơn tổng thu của trường 1,25 tỷ đồng.
Lý giải về vấn đề này, đại diện Phòng Truyền thông nhà trường thừa nhận có sơ suất trong khâu thống kê số liệu.
“Sau khi rà soát, trường nhận thấy có sự chênh lệch về số liệu tổng thu năm 2021 trong báo cáo 3 công khai năm học 2021-2022 của trường. Điều này xuất phát từ sơ suất của đơn vị tham mưu khi tổng hợp dữ liệu. Số liệu tổng thu năm 2021 chính xác là 245,25 tỷ đồng, bao gồm: Thu từ ngân sách là 16,5 tỷ đồng; Thu từ học phí là 191 tỷ đồng; Thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là 0,85 tỷ đồng; Nguồn thu hợp pháp khác là 36,9 tỷ đồng”, vị này cho hay.
Phấn đấu đạt chuẩn cơ sở giáo dục đại học về tỷ lệ nguồn thu từ khoa học - công nghệ
Theo báo cáo 3 công khai năm học 2022-2023, tổng thu năm 2022 của Trường Đại học Kinh tế - Luật Thành phố Hồ Chí Minh là 311 tỷ đồng. Trong đó, thu từ ngân sách là 20 tỷ đồng (chiếm 6,43%); từ học phí là 267 tỷ đồng (chiếm 85,85%); từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là 2 tỷ đồng (chiếm 0,64%); từ nguồn thu hợp pháp khác là 22 tỷ đồng (chiếm 7,07%).
Như vậy, căn cứ theo báo cáo 3 công khai từ năm học 2020-2021 đến năm học 2022-2023, nguồn thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ của trường chiếm tỷ trọng rất thấp trong cơ cấu nguồn thu. Cụ thể, năm 2020 nguồn thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ chỉ chiếm 0,6% trong cơ cấu nguồn thu. Năm 2021, nguồn thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ chỉ chiếm 0,35% trong cơ cấu nguồn thu. Năm 2022, nguồn thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ chỉ chiếm 0,64% trong cơ cấu nguồn thu.
Tiêu chuẩn 6 “Nghiên cứu và đổi mới sáng tạo” Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học quy định: “Tỷ trọng thu từ các hoạt động khoa học và công nghệ trên tổng thu của cơ sở giáo dục đại học có đào tạo tiến sĩ (có tính trọng số theo lĩnh vực), tính trung bình trong 3 năm gần nhất không thấp hơn 5%”.
Chia sẻ về vấn đề này, đại diện Phòng Truyền thông Trường Đại học Kinh tế - Luật Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định: "Theo Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT thì phần thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ của trường trong 3 năm 2021, 2022 và 2023 lần lượt là 6.633 triệu đồng, 5.375 triệu đồng và 2.830 triệu đồng. Hệ số kinh phí nghiên cứu và đổi mới sáng tạo quy đổi cho lĩnh vực đào tạo khối ngành là 2. Từ đó tỷ trọng thu khoa học công nghệ của trường là 3,8%.
Ở giai đoạn 2020-2023, do ảnh hưởng đại dịch Covid-19 nên các nguồn thu từ hoạt động khoa học công nghệ của trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, trong báo cáo 3 công khai trường chỉ tính phần thu theo các hợp đồng chuyển giao khoa học công nghệ từ kết quả nghiên cứu khoa học, chưa tính đến các khoản thu chuyển giao công nghệ khác".
Vị này cũng cho biết thêm, hiện tại nhà trường đã và đang đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ ở cấp quốc tế, quốc gia, địa phương và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, đặt mục tiêu năm 2025 chỉ số này sẽ đạt 5% theo chuẩn cơ sở giáo dục theo Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo.