Ngày 1/7, Hội đồng chấm thi tự luận Kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2024 đã bắt đầu chấm thi môn Ngữ văn tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Một số giám khảo chia sẻ, sau 4 ngày chấm thi (từ ngày 1 đến ngày 4), điểm số bài thi môn Ngữ văn dao động ở mức từ 6 điểm đến 7,5 điểm. Điểm số thí sinh đạt nhiều nhất là 7 và đã xuất hiện một số điểm 9.
Giám khảo cho biết, phần Đọc hiểu, Câu 1, Câu 2 đa số thí sinh đều lấy được trọn điểm (0,75/câu) vì câu hỏi dạng nhận biết rất dễ, các em chỉ cần chép đúng ngữ liệu từ đề thi.
Cụ thể, Câu 1: Điều tạo nên lịch sử nghệ thuật của nhân loại: thế hệ nghệ sĩ này tiếp nối thế hệ nghệ sĩ khác.
Câu 2: Nếu không có những thế hệ nghệ sĩ trước đó thì các nghệ sĩ của các thế hệ tiếp theo sẽ: không có nguồn lực lực để sáng tạo và khai phá.
Câu 3, yêu cầu thí sinh trả lời câu hỏi: Việc liên tưởng dòng chảy của con sông với lịch sử sáng tạo nghệ thuật có tác dụng gì?
Nhiều thí sinh trả lời thiếu ý (theo đáp án của Bộ Giáo dục và Đào tạo): Tạo cách diễn đạt hình ảnh, sinh động cho đoạn trích, nên mất 0,25 điểm/1 điểm.
Câu 4, đa số thí sinh đưa ra suy nghĩ giữa "giọt nước" và "đại dương" đó là bài học về sự đoàn kết; về sự hợp tác, hỗ trợ; sống hoà đồng; sự đoàn kết, hợp tác,... nên được 0,5/0,5 điểm.
Một số giám khảo nêu quan điểm, lẽ ra đáp án Câu 4 nên cho thang điểm 1,0 (thay vì 0,5 điểm) thì sẽ hợp lí hơn, sự phân hoá giữa các thí sinh cũng sẽ rõ ràng hơn.
Phần Làm văn, câu Nghị luận xã hội yêu cầu thí sinh bàn về ý nghĩa của việc tôn trọng cá tính. Theo giám khảo, đa số bài thi đạt mức từ 1,25 đến 1,5 điểm, ít bài đạt mức 1,75 (tổng 2 điểm) ở câu hỏi này.
Những bài thi cậu này đạt mức từ 1,5 đến 1,75 là những bài bảo đảm về yêu cầu hình thức đoạn văn; xác định đúng vấn đề nghị luận (ý nghĩa của việc tôn trọng cá tính); triển khai được vấn đề cần nghị luận rõ ràng, thuyết phục; đảm bảo chính tả, từ ngữ, ngữ pháp và có sự sáng tạo.
Có những thí sinh bàn về ý nghĩa của việc tôn trọng cá tính - tức là cái tôi cá nhân - có góc nhìn rất riêng. Chẳng hạn, cái tôi cá nhân là để phân biệt mình với thế giới bên ngoài và các cá nhân khác.
Hoặc, có thí sinh nêu quan điểm rằng, ranh giới giữa việc nhận thức cái tôi tích cực và cái tôi tiêu cực là rất mong manh. Việc cởi bỏ cái tôi tiêu cực là cần thiết nhưng không phải ai cũng có thể làm được.
Bên cạnh đó, không ít thí sinh đạt dưới 1,0 điểm ở câu Nghị luận xã hội. Đó là những bài viết chưa đủ dung lượng (quá ngắn) hoặc bàn luận về ý nghĩa của việc tôn trọng cá tính còn sơ sài. Vẫn có bài thi không làm câu này (chỉ làm phần Đọc hiểu và Làm văn).
Câu Nghị luận văn học được cho là tạo cảm hứng cho các em làm bài khi nhiều em ôn rất kỹ văn bản "Đất Nước" của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm. Tuy vậy, nhiều thí sinh làm bài không tốt vì chỉ phân tích được 9 câu đầu, 9 câu sau viết sơ sài, kể cả sai nội dung.
Những bài đạt mức từ 3,5 đến 4,25/5 điểm cho thấy thí sinh phân tích tốt đoạn thơ.
Cụ thể, thí sinh đảm bảo các nội dung theo đáp án: giới thiệu tác giả, tác phẩm, vấn đề cần nghị luận; phân tích nội dung, nghệ thuật đoạn thơ; nhận xét sự kết hợp giữa cảm xúc và suy tư của tác giả; đảm bảo chính tả, từ ngữ, ngữ pháp và có sự sáng tạo.
Một số thí sinh vận dụng lí luận văn học vào bài làm, biết so sánh văn bản "Đất Nước" với tác phẩm khác,... được giám khảo cho điểm sáng tạo (tối đa 0,5 điểm).
Những bài bị trừ điểm có thể liệt kê như: bài làm thiếu hoàn cảnh sáng tác; không đánh giá về nghệ thuật đoạn thơ; không nhận xét được sự kết hợp giữa cảm xúc và suy tư của tác giả Nguyễn Khoa Điềm được thể hiện trong đoạn thơ,...
Vẫn có một số bài chỉ đạt mức 1, 2 điểm, giám khảo cho rằng đây là những em học sinh diện hoà nhập (học sinh khuyết tật), gia đình chủ yếu cho các em tham gia kì thi để được trải nghiệm, thử sức là chính.
Cùng với đó, những bài thi dưới 1,0 điểm và từ 9 điểm trở lên đều được tổ trưởng tổ chấm đọc lại nội dung để xem giám khảo chấm có đúng, có thuyết phục hay không.
Theo giám khảo, đề thi môn Ngữ văn năm nay khá hay và khá nhẹ nhàng cùng với đáp án chấm mở, nên nhìn chung chất lượng bài thi của thí sinh khá tốt và có sự phân hoá rõ ràng.
Sau 4 ngày chấm thi, giám khảo dự đoán, điểm thi tốt nghiệp môn Ngữ văn ở Thành phố Hồ Chí Minh năm 2024 sẽ cao hơn kì thi năm 2023.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.