Theo lãnh đạo trường đại học, tốc độ tăng trưởng kinh tế, tốc độ đô thị hóa cao cùng sự gia tăng của tầng lớp trung lưu đã, đang và sẽ thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp ô tô Việt Nam. Chính vì vậy, việc đào tạo, cung ứng nguồn nhân lực Công nghệ Kỹ thuật ô tô là rất cần thiết và quan trọng trong bối cảnh hiện nay.
Nhu cầu tuyển dụng nhân lực ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô ngày càng tăng
Đánh giá về tầm quan trọng của ngành Công nghệ kỹ thuật ô tô, trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Văn Song – Hiệu trưởng Trường Đại Công nghệ miền Đông (tỉnh Đồng Nai) bày tỏ, đây là một ngành công nghiệp trọng điểm và có tiềm năng phát triển rất mạnh mẽ trong tương lai ở nước ta.
Thầy Song thông tin, nhu cầu của thị trường ô tô đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Theo dự báo, số người trung lưu ở Việt Nam tăng khoảng 230% trong giai đoạn 2014 – 2024 cùng quá trình đô thị hóa nhanh chóng đã kéo theo nhu cầu sở hữu ô tô tăng cao. Đây cũng là những động lực tăng trưởng chính cho ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô của nước ta. Ở Việt Nam, cứ 1.000 người thì có 55 người sở hữu ô tô.
Thông tin từ Tổ chức Các nhà sản xuất Ô tô Quốc tế (OICA) cho biết, Việt Nam có tỷ lệ sở hữu ô tô tăng nhanh nhất thế giới. Trong giai đoạn từ năm 2015-2020, tỷ lệ này của Việt Nam tăng tới 17%/năm, tiếp đó là Trung Quốc và Ấn Độ với tốc độ lần lượt là 14% và 10%/năm trong giai đoạn này.
Hơn nữa, sự phát triển của các dịch vụ vận tải, đặc biệt là dịch vụ xe công nghệ, hệ thống đường sá đang được đầu tư, nâng cấp, mở rộng của nước ta đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng ô tô và các phương tiện tự hành.
Trong bối cảnh hiện nay, theo thầy Song, ngành công nghiệp ô tô đang có sự chuyển mình mạnh mẽ như hướng tới sản xuất, phát triển xe điện, xe hybrid, xe tiết kiệm nhiên liệu, ứng dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, tự lái, kết nối internet vạn vật (IoT).
Trên thực tế, sự ra đời các hãng xe mới của Việt Nam như Vinfast, THACO, ... đã tạo thêm nhiều sự lựa chọn cho người tiêu dùng, đồng thời nâng cao chất lượng và tính cạnh tranh cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
Không những vậy, để thúc đẩy thị trường ô tô nước nhà, Chính phủ Việt Nam cũng ban hành nhiều chính sách ưu đãi như hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp ô tô.
Là một trong những đơn vị đã và đang tuyển dụng lượng lớn nguồn nhân lực Công nghệ Kỹ thuật ô tô, ông Phạm Văn Tài - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) cho biết, hiện đơn vị đang có khoảng 60.000 nhân sự. Trong đó, số lượng nhân sự có trình độ đại học và trên đại học chiếm 32%; cao đẳng kỹ thuật chiếm 18%; công nhân kỹ thuật chiếm 50%.
Trong giai đoạn 2022 - 2025, nhu cầu nhân sự của Tập đoàn sẽ tăng khoảng 15%/năm, đi kèm với chiến lược chuyển đổi số, hướng tới phát triển bền vững. Như vậy, việc tuyển dụng nguồn nhân lực Công nghệ Kỹ thuật ô tô tất yếu sẽ tiếp tục gia tăng.
Với những thuận lợi từ thực trạng của xã hội như vậy, thầy Song cho hay, sinh viên tốt nghiệp cử nhân ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô có cơ hội việc làm rộng mở với mức thu nhập hấp dẫn. Tùy theo trình độ, kinh nghiệm và đơn vị làm việc, người làm lĩnh vực này thường có mức thu nhập dao động từ 20 tới 50 triệu đồng/tháng.
Cụ thể, người học sau khi tốt nghiệp ngành học này có thể làm kỹ sư vận hành, giám sát sản xuất phụ tùng, phụ kiện và lắp ráp ô tô, máy động lực tại các nhà máy sản xuất, các cơ sở sửa chữa, bảo trì, bảo dưỡng ô tô.
Bên cạnh đó, các em có thể làm việc trong các công ty sản xuất, lắp ráp vận hành các xe đầu kéo, cần cẩu, tàu thủy, xe lửa, tàu điện; làm kiểm định viên tại các trạm đăng kiểm ô tô; nhân viên kinh doanh tại các doanh nghiệp kinh doanh ô tô hay thậm chí tự mở xưởng sửa chữa ô tô (garage).
Luôn cập nhật chương trình đào tạo hiện đại, phù hợp với xu thế
Trong bối cảnh ngày càng có nhiều cơ sở mở đào tạo ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô như hiện nay, đòi hỏi nhà trường cần có hướng đào tạo và phát triển riêng để thu hút người học. Chính vì vậy, thầy Song cho biết, Trường Đại học Công nghệ Miền Đông luôn cố gắng cung cấp chương trình đào tạo hiện đại, cập nhật các học phần xe điện, xe lai, xe tự lái cho sinh viên.
Bên cạnh các kiến thức lý thuyết trên lớp, sinh viên ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô của trường còn được chú trọng đào tạo kỹ năng mềm.
Cụ thể, sinh viên được trang bị các kỹ năng như tư duy phản biện, đổi mới sáng tạo, kỹ năng làm việc nhóm, quản trị nhân sự, phối hợp với mọi người, trí tuệ cảm xúc, khả năng đánh giá và đưa ra quyết định, tư duy dịch vụ, kỹ năng đàm phán, khả năng linh hoạt trong tư duy, …
Không những vậy, theo thầy Song, sinh viên của ngành còn có nhiều sân chơi để ứng dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp khi tham gia các cuộc thi do nhà trường tổ chức như Cuộc thi xe tiết kiệm nhiên liệu, Cuộc thi thiết kế xe vượt địa hình,…
Mặt khác, thầy Song thông tin, chương trình đào tạo ngành học Công nghệ Kỹ thuật ô tô cũng được nhà trường xây dựng căn cứ vào “Chiến lược phát triển ô tô quốc gia đến năm 2025" do Chính phủ thông qua. Chiến lược này nhằm mục đích kích thích sản xuất và tăng khối lượng sử dụng xe điện cũng như thực tế của thị trường.
Theo đó, Trường Đại học Công nghệ miền Đông đã cập nhật và dành khối lượng học phần lớn cho nội dung về xe điện và xe lai trong chương trình đào tạo của ngành.
Để đáp ứng được nhu cầu thực tế của xã hội, thầy Song bày tỏ, trường còn kết hợp đào tạo cùng các doanh nghiệp lớn về ô tô tại Việt Nam nhằm xây dựng chương trình thực hành, thực tập cho sinh viên của ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô. Đơn cử, nhà trường đã kết hợp với Tập đoàn Samco, THACO, Toyota Biên Hòa, hệ thống các garage trên địa bàn, … để tổ chức các chuyến đi thực tế cho các em.
Sự kết hợp đào tạo này cũng giúp nhà trường thường xuyên nhận được sự tài trợ từ các đối tác, doanh nghiệp trong việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại để phát triển ngành học.
Ngoài ra, nhà trường cũng thường xuyên cập nhật, đổi mới chương trình đào tạo trên cơ sở các thành tựu công nghệ mới nhất trong ngành và từ sự góp ý của các chuyên gia đầu ngành, các doanh nghiệp lớn.
Đặc biệt, hiện chương trình đào tạo ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô đã được nhà trường cập nhật mở thêm hướng chuyên ngành Ô tô điện, một hướng đào tạo rất mới. Với chuyên ngành này, ngoài các môn học về động cơ điện, ô tô điện, người học còn được trang bị các môn học về điều khiển tự động, xe tự hành,….
Thầy Song thông tin, chính những điểm sáng trong chương trình đào tạo như vậy đã giúp Công nghệ Kỹ thuật ô tô luôn là ngành thu hút nhiều thí sinh đăng ký tham gia, trở thành một trong những ngành mũi nhọn của trường.
Cũng theo Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Miền Đông, trên thực tế, ngành công nghiệp ô tô ở Việt Nam vẫn chủ yếu ở mức lắp ráp, thậm chí lắp ráp rất đơn giản với các linh kiện hoàn chỉnh. Hơn nữa, tỷ lệ nội địa hóa của lĩnh vực này còn thấp, chỉ ở mức khoảng 8-10% đối với ô tô du lịch, khoảng 40-45% đối với ô tô tải và khoảng 50-55% đối với ô tô khách. Do đó, đến thời điểm hiện tại, Việt Nam chưa làm chủ được công nghệ lõi trong ngành.
Để khắc phục được những thách thức này và cập nhật kịp thời với xu hướng phát triển của quốc tế, nhà trường đã thường xuyên tổ chức các hội thảo khoa học, workshop về công nghệ, thị trường ô tô trong nước và quốc tế. Các sự kiện sẽ mời những chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước về tập huấn, góp ý cho chương trình đào tạo.
Chia sẻ từ em Lê Thế Vinh, sinh viên lớp 23OTO, Trường Đại học Công nghệ Miền Đông cho biết, bản thân em vốn có niềm đam mê về ô tô từ còn học phổ thông.
Sau khi tìm hiểu nhiều trường, em đã lựa chọn Trường Đại học Công nghệ Miền Đông. Bởi, theo Vinh, đây là ngôi trường có hệ thống xưởng thực hành và thiết bị hiện đại. Đặc biệt, trường còn có cập nhật chương trình đào tạo về xe điện, là xu hướng phù hợp với tương lai cũng như dự định của bản thân em.
“Lịch học của em tại trường khá nặng với các bài tập, các buổi học thực hành, các buổi học trải nghiệm, học kỹ năng mềm, tiếng Anh, tham gia hoạt động tại các câu lạc bộ,… Tuy nhiên, em rất vui vì học hỏi được nhiều kiến thức quý giá từ các thầy cô giảng viên giàu chuyên môn và kinh nghiệm, luôn sẵn sàng giải đáp thắc mắc và hỗ trợ cho sinh viên chúng em cả trên lớp, tại xưởng thực tập và cả ngoài giờ”, Vinh nói.