Một số cơ sở giáo dục đã đăng tải Dự thảo Nghị định về chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp, chính sách hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo.
Theo đó, dự thảo đề xuất nhà giáo được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề từ 25% đến 80%. Nhiều giáo viên đánh giá, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét, điều chỉnh tăng phụ cấp ưu đãi nghề theo từng khu vực và cấp học là hợp lý.
Tăng phụ cấp ưu đãi nghề giúp thu nhập giáo viên tương xứng với đặc thù công việc
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Hoàng Đức Hoà - Hiệu trưởng Trường phổ thông dân tộc nội trú Bố Trạch (xã Thượng Trạch, tỉnh Quảng Bình) bày tỏ: “Mức phụ cấp ưu đãi nghề từ 25% đến 80%, sắp xếp theo từng cấp học, khu vực và tính chất đặc thù của cơ sở giáo dục là rất đúng đắn. Trước đây cũng có phần phụ cấp ưu đãi nghề, nhưng giáo viên ở một số cấp học vẫn chưa nhận được mức tương xứng.
Việc có một khoản tăng thêm sẽ giúp cải thiện đời sống giáo viên, thầy cô yên tâm công tác và càng cống hiến hơn nữa. Đặc biệt với các thầy cô công tác ở khu vực miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn”.
Theo Dự thảo, mức phụ cấp 70% sẽ được áp dụng đối với nhà giáo giảng dạy trong các trường phổ thông dân tộc nội trú, trường trung học phổ thông chuyên, trường dự bị đại học.
Đánh giá về chính sách này, thầy Hoà cho biết bản thân hoàn toàn đồng ý với nhóm đối tượng được hưởng mức 70% bởi tính đặc thù của công việc và môi trường giảng dạy. Với các giáo viên trường phổ thông dân tộc nội trú, theo thầy Hoà, mức lương đã tương đối ổn định, giúp thầy cô đảm bảo được đời sống.
“Trước đây, giáo viên các trường phổ thông dân tộc nội trú đã được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề 70%, vì vậy dự thảo lần này không có sự thay đổi đối với nhóm đối tượng này. Chúng tôi cũng không có băn khoăn gì về mức này.
Bởi chúng tôi biết rằng thời gian sắp tới, bên cạnh phụ cấp ưu đãi, giáo viên còn được hưởng hệ số lương đặc thù, nhờ đó thu nhập được cải thiện rõ rệt, đời sống ổn định hơn và tinh thần làm việc cũng phấn khởi hơn”, thầy Hoà chia sẻ.
Đối với giáo viên các trường dự bị đại học, dự thảo cũng đưa mức phụ cấp từ 50% trước đây lên 70%, ngang bằng với giáo viên trường phổ thông dân tộc nội trú. Thầy Hoà nhận định điều chỉnh này là cần thiết vì cả hai loại hình trường đều có chức năng, đối tượng và đặc thù công việc tương tự nhau.
“Trường dự bị đại học thuộc loại trường chuyên biệt, Nhà nước thành lập trường dự bị đại học cho con em dân tộc thiểu số, con em các gia đình dân tộc định cư lâu dài tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Đối tượng học sinh của trường dự bị đại học là người dân tộc thiểu số. Tất cả học sinh trường dự bị đại học được hưởng các chế độ, chính sách của học sinh nội trú. Như vậy, chức năng và đặc thù công việc của trường dự bị đại học và trường phổ thông dân tộc nội trú là tương tự như nhau. Giáo viên trường dự bị đại học cũng nên nhận được mức phụ cấp 70% này”, thầy Hoà nhấn mạnh.
Dự thảo cũng đề xuất tăng phụ cấp ưu đãi nghề từ 35% lên 45% cho giáo viên mầm non ở vùng thuận lợi và lên 80% cho giáo viên mầm non công tác vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nhằm phản ánh đúng mức độ phức tạp và áp lực công việc.
Cô Phùng Thị Trại - Hiệu trưởng Trường Mầm non Tân Tiến (xã Nghĩa Đô, tỉnh Lào Cai) cho biết, hiện giáo viên tại trường đang được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề 70% do thuộc vùng đặc biệt khó khăn. Nếu dự thảo chính sách mới nâng mức này lên 80%, đời sống của giáo viên sẽ được cải thiện đáng kể.
Theo cô Trại, việc công tác tại vùng núi khiến chi phí đi lại của giáo viên rất lớn, do đường xá quanh co, nhiều dốc, thường xuyên gây hỏng hóc phương tiện. Nếu được tăng thêm phụ cấp ưu đãi nghề thì sẽ hỗ trợ rất nhiều, giúp giáo viên giảm bớt gánh nặng tài chính trong quá trình công tác. Đó thực sự là một nguồn động viên lớn để thầy cô yên tâm gắn bó với nghề.
Trong dự thảo, những mức phụ cấp ưu đãi nghề liên quan tới giáo viên mầm non gồm:
Mức phụ cấp 45% áp dụng đối với nhà giáo giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non; giảng dạy các môn khoa học Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong các đại học, học viện, trường đại học, trường cao đẳng; trường bồi dưỡng của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tổ chức Đảng, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương; các trường chính trị của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;
Mức phụ cấp 60% áp dụng đối với viên chức, người lao động làm công tác giảng dạy trong các trường mầm non thuộc xã khu vực I, khu vực II vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; các xã đảo, hải đảo, xã biên giới, xã an toàn khu theo quy định của Chính phủ;
Mức phụ cấp 80% áp dụng đối với viên chức, người lao động làm công tác giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ.
Đánh giá về quy định này, cô Trại cho rằng cách phân chia phụ cấp theo mức độ khó khăn của từng địa bàn là hợp lý.
“Vùng thuận lợi có điều kiện đi lại và địa hình dễ dàng hơn nên mức 45% là phù hợp. Khu vực I, II vùng miền núi, xã đảo, hải đảo nhưng điều kiện kinh tế - xã hội đã tốt hơn thì mức phụ cấp 60% là đảm bảo. Còn vùng đặc biệt khó khăn thì mức 80% là cần thiết để hỗ trợ chi phí đi lại và bù đắp những khó khăn trong công tác”, cô phân tích.
Cô Trại cũng nhận định việc nâng phụ cấp lên 80% sẽ góp phần thu hút giáo viên về vùng khó khăn. Nâng phụ cấp ưu đãi nghề lên 80%, giáo viên sẽ được hỗ trợ tốt hơn về mặt kinh tế và đời sống. Đây cũng là động lực để những người có mong muốn cống hiến hoặc muốn có thu nhập cao hơn so với vùng thuận lợi sẵn sàng đến công tác lâu dài. Chính sách này không chỉ giúp giữ chân giáo viên hiện có mà còn khuyến khích thêm nguồn nhân lực chất lượng cho những địa bàn đặc biệt khó khăn.
Niềm vui cận kề nhưng vẫn còn trăn trở
Mặc dù dự thảo đã quy định khá rõ ràng về mức phụ cấp ưu đãi nghề và đối tượng thụ hưởng, nhưng nhiều giáo viên mầm non, đặc biệt là ở khu vực đặc biệt khó khăn vẫn băn khoăn.
Nguyên nhân đến từ việc sáp nhập địa giới hành chính từ tháng 7 năm nay, khi nhiều xã thuộc khu vực I, II, III được gộp lại thành một xã mới. Sự thay đổi này kéo theo điều chỉnh về phân loại kinh tế - xã hội, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách phụ cấp của giáo viên.
Cô Phùng Thị Trại chia sẻ: “Tại địa phương tôi, xã Tân Tiến, Vĩnh Yên và Nghĩa Đô đã sáp nhập thành xã mới lấy tên là xã Nghĩa Đô. Hiện chưa có quyết định chính thức từ cơ quan nhà nước về việc phân loại vùng kinh tế - xã hội mới. Vì vậy, chúng tôi chưa biết xã mình có còn thuộc diện đặc biệt khó khăn hay không”.
Theo cô Trại, sự thay đổi này khiến không ít giáo viên băn khoăn. Nếu xã mới được xác định là khu vực I hoặc II thì phụ cấp ưu đãi nghề của giáo viên sẽ giảm, dù thực tế có những vùng trong xã vẫn rất khó khăn.
“Ví dụ, trước đây giáo viên xã Tân Tiến đều được hưởng phụ cấp khu vực III (đặc biệt khó khăn). Nhưng nay nhìn chung xã mới có điều kiện thuận lợi hơn một chút, có thể được xếp vào khu vực II, khiến giáo viên ở những vùng khó khăn cũ bị thiệt thòi. Tâm lý họ sẽ nảy sinh câu hỏi: cùng hưởng phụ cấp như nhau, vậy tại sao phải gắn bó với trường ở nơi khó khăn hơn?”, cô Trại nói.
Từ thực tế này, cô Trại đề xuất việc xác định vùng đặc biệt khó khăn phải được thực hiện kỹ lưỡng, thậm chí cần chia nhỏ đơn vị để đánh giá chứ không nên áp dụng một mức chung cho toàn xã.
“Xã Tân Tiến (cũ) cách trung tâm xã Nghĩa Đô gần 20km, địa hình khó khăn hơn rất nhiều. Nếu sau sáp nhập, toàn xã chỉ được xếp khu vực II và giáo viên chỉ nhận 60% phụ cấp thay vì 80% như dự thảo thì thực sự rất thiệt thòi”, nữ hiệu trưởng nhấn mạnh.
Cùng chung băn khoăn, cô Lê Thị Quang - Hiệu trưởng Trường Mầm non Tam Quang (xã Tam Quang, tỉnh Nghệ An) cho rằng chính sách phụ cấp ưu đãi 80% dành cho giáo viên vùng đặc biệt khó khăn là nguồn động viên to lớn để nhà giáo yên tâm công tác.
“Hiện trường tôi vừa bị ảnh hưởng nặng nề do lũ lụt, nhiều cơ sở vật chất, thiết bị hư hỏng, bùn đất ngập sâu. Trong bối cảnh khó khăn như vậy, dự thảo với khoản phụ cấp tăng thêm thực sự là động lực lớn để thầy cô tiếp tục gắn bó với nghề.
Tuy nhiên, đến nay tôi vẫn chưa biết xã mình sẽ được xếp loại vùng nào. Tôi nghe nói xã sẽ thuộc diện đặc biệt khó khăn nhưng chưa có quyết định chính thức. Nếu dự thảo được ban hành, các địa phương cũng cần nhanh chóng hoàn thành việc đánh giá, phân loại để giáo viên biết rõ quyền lợi của mình”, cô Quang đề xuất.
Rõ ràng, chính sách phụ cấp ưu đãi nghề dành cho giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non vùng khó khăn, có ý nghĩa thiết thực trong việc động viên, giữ chân đội ngũ. Tuy nhiên, để chính sách này phát huy tối đa hiệu quả, việc rà soát, phân loại vùng khó khăn cần được thực hiện kịp thời, chi tiết và công bằng, tránh để xảy ra tình trạng giáo viên bị thiệt thòi chỉ vì thay đổi địa giới hành chính.