Ngày 25/8, tại thành phố Đà Nẵng, Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia thông qua Chương trình Australia cùng Việt Nam phát triển nguồn nhân lực Aus4skills và Đại học Đà Nẵng tổ chức Diễn đàn hợp tác đại học - doanh nghiệp.
Sự kiện có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia, gần 120 đại biểu là lãnh đạo các cơ quan, tổ chức, hiệp hội và doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ chiến lược và lãnh đạo hơn 50 cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp có thế mạnh về đào tạo và nghiên cứu các lĩnh vực này.
Năm 2025, Diễn đàn hợp tác đại học - doanh nghiệp có chủ đề “Hợp tác 3 nhà trong đào tạo và nghiên cứu phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược”. Diễn đàn tạo cơ hội để các bên liên quan cùng thảo luận, đề xuất giải pháp từ cơ chế, chính sách đến văn hóa hợp tác, nâng tầm gắn kết “3 nhà” (Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp) để góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo đột phá trong khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đưa hợp tác đại học - doanh nghiệp đi xa nữa, lan toả trong toàn hệ thống
Trong phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn đề cập tới 4 Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị ban hành trong thời gian gần đây, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, với nhấn mạnh: Đất nước đang đứng trước cơ hội, thách thức lớn, với những yêu cầu phát triển nhanh, bền vững, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là động lực then chốt; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với nghiên cứu và sáng tạo.
Khẳng định vai trò rất quan trọng của doanh nghiệp trong góp phần phát triển giáo dục, đào tạo và khoa học, công nghệ, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho rằng: Doanh nghiệp là nơi sử dụng lao động, quyết định thị trường lao động, quyết định cơ cấu ngành nghề và chất lượng đào tạo. Các doanh nghiệp vừa là nơi phát triển khoa học, công nghệ, vừa là ứng dụng những sáng tạo mới. Vì vậy hợp tác giữa doanh nghiệp với trường đại học, trường cao đẳng trong đào tạo nhân lực chất lượng cao và phát triển khoa học, công nghệ để giải quyết được các bài toán của doanh nghiệp, bài toán của đất nước là rất quan trọng.
Theo Thứ trưởng, Diễn đàn hợp tác đại học - doanh nghiệp không phải lần đầu được tổ chức nhưng cần phải trở thành hoạt động thường niên. Trong đó, cần tập trung trả lời câu hỏi tại sao cần hợp tác và làm sao để hợp tác hiệu quả. “Điểm cốt yếu các bên cần nhận ra, nhận thức rõ là lợi ích mang lại cho mình là gì. Đối với doanh nghiệp đầu tư cho đào tạo được gì, trường đại học hợp tác cùng doanh nghiệp được gì, nhà nước được gì. Trả lời câu hỏi đó sẽ khẳng định được vai trò của các bên tham gia là cần thiết”, Thứ trưởng nói.
Thứ trưởng đánh giá, thời gian qua đã có nhiều hợp tác giữa đại học và doanh nghiệp, đã có nhiều kinh nghiệm thành công nhưng phần lớn mới dừng lại một số hợp tác nghiên cứu, tạo điều kiện cho sinh viên thực tập, doanh nghiệp hỗ trợ học bổng... “Để hợp tác này đi xa nữa, lan toả trong toàn hệ thống, để thực sự có nguồn nhân lực chất lượng cao, có hành lang pháp lý thuận lợi, cần làm rõ những điểm nghẽn nào trong hợp tác từ các phía”, Thứ trưởng chỉ đạo, đồng thời nhận định: Diễn đàn hợp tác đại học - doanh nghiệp năm 2025 sẽ là nơi chia sẻ kinh nghiệm thành công, chưa thành công, làm rõ sự cần thiết và vai trò của các bên trong hợp tác.
“Sau Diễn đàn cần có báo cáo để chỉ rõ những điểm nghẽn, kiến nghị chính sách với nhà nước. Kết quả của Diễn đàn cũng không chỉ dừng lại ở văn bản hợp tác ký kết, mà thể hiện ở sản phẩm ứng dụng, nhân lực đào tạo được chuyển giao mang lại hiệu quả”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh.
8 giải pháp thúc đẩy hợp tác đại học - doanh nghiệp
Báo cáo về hợp tác đại học - doanh nghiệp trong đào tạo, nghiên cứu phục vụ các ngành công nghệ chiến lược, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Tiến Thảo nhấn mạnh sự cần thiết của mối quan hệ hợp tác này. Theo đó, hợp tác này sẽ đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực mới với kỹ năng chuyên sâu và liên ngành; rút ngắn khoảng cách kỹ năng của sinh viên tốt nghiệp với kỹ năng thực tế; giáo dục đại học gắn với thị trường lao động là chìa khoá cho tăng trưởng kinh tế và đổi mới sáng tạo; nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia thông qua nguồn nhân lực chất lượng cao.
Chia sẻ một số thông tin, con số về hợp tác giữa đại học và doanh nghiệp thời gian qua cho thấy tiềm năng hợp tác còn rất lớn, Vụ trưởng Nguyễn Tiến Thảo đồng thời chỉ ra một số khó khăn trong triển khai hợp tác giữa trường đại học với doanh nghiệp. Đó là, khó khăn về nhận thức và văn hóa hợp tác, nguồn lực và cơ chế, hợp tác và đối tác và về khoảng cách kỹ năng.
8 giải pháp thúc đẩy hợp tác đại học - doanh nghiệp hiệu quả được Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học đề cập gồm: Hoàn thiện thể chế như Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học,…; thay đổi tư duy, nhận thức đúng vị trí của các bên; thành lập Hội đồng đại học - doanh nghiệp; xây dựng chương trình đào tạo gắn với thực tiễn; triển khai các chương trình intership; thành lập các trung tâm nghiên cứu công hai bên; doanh nghiệp đặt hàng về đào tạo, nghiên cứu; đầu từ và hỗ trợ khởi nghiệp sinh viên.
Đại diện Chương trình Australia cùng Việt Nam phát triển nguồn nhân lực Aus4skills, Tiến sĩ Greg McMillan đã có trao đổi về kinh nghiệm thực tiễn trong liên kết giữa trường đại học, giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp tại Australia. Trong đó nhấn mạnh, những chiến lược liên kết đang được thực hiện tại Australia đã tác động đến việc xây dựng chương trình đào tạo, mối quan hệ đối tác toàn cầu, kết nối cựu sinh viên, các chương trình thực tập sinh viên với doanh nghiệp, thúc đẩy sự sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp.
Tiến sĩ Greg McMillan cũng nêu khuyến nghị, kết nối đại học - doanh nghiệp là câu chuyện không có “hồi kết”. Hoạt động này sẽ và cần phải thay đổi theo thời gian khi nhu cầu của doanh nghiệp và nền kinh tế thay đổi và kỳ vọng của mọi người về công việc và “việc làm” thay đổi.
21 thoả thuận hợp tác giữa đại học và doanh nghiệp được ký kết
Tại Diễn đàn hợp tác đại học - doanh nghiệp, đại diện các đơn vị Bộ Giáo dục và Đào tạo, các doanh nghiệp và cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp đã trao đổi nhiều thông tin, góc nhìn về hợp tác đại học - doanh nghiệp trong nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng văn hóa hợp tác, khẳng định trách nhiệm xã hội của đại học - doanh nghiệp.
Các nội dung trao đổi đã làm rõ cơ hội và nhu cầu hợp tác đại học - doanh nghiệp là rất lớn, rất cần được tiếp tục thúc đẩy bằng cơ chế, chính sách, sự năng động, tích cực của các bên để mang lại hiệu quả thiết thực. Các yếu tố, điều kiện để hợp tác thành công từ kinh nghiệm thực tiễn và các thách thức, đề xuất, kiến nghị về chính sách hỗ trợ cho hợp tác đại học - doanh nghiệp… cũng đã được chia sẻ trên tinh thần cùng hướng đến nâng cao trách nhiệm của các bên thúc đẩy hợp tác đại học - doanh nghiệp trong đào tạo và nghiên cứu phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược.
Điểm nhấn của Diễn đàn là sự kiện ký kết hợp tác giữa các đại học/trường đại học và các tập đoàn, doanh nghiệp với 21 MOU được ký kết. Trong đó, tập trung hợp tác trong đào tạo và nghiên cứu các lĩnh vực chiến lược, ưu tiên như: Trí tuệ nhân tạo; blockchain; big data, điện toán đám mây, lượng tử; mạng di động thế hệ sau (5G/6G); công nghệ robot và tự động hóa; chip bán dẫn; công nghệ năng lượng, vật liệu tiên tiến; công nghệ hàng không, vũ trụ; công nghệ đất hiếm, đại dương, lòng đất và an ninh mạng…
Với các hoạt động thiết thực, hiệu quả, Diễn đàn hợp tác đại học - doanh nghiệp năm 2025 khẳng định sự thống nhất chung về nhận thức và đổi mới tư duy, quyết tâm đồng hành trong sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực chiến lược, mũi nhọn của đất nước.