Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, giáo dục - đào tạo giữ vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.
Trong 8 nhóm nhiệm vụ trọng tâm của năm học 2025-2026, ngành Giáo dục đặc biệt nhấn mạnh định hướng: “Đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp FDI và hiệp hội nghề nghiệp để xây dựng các chương trình chuyển giao công nghệ đào tạo, chuẩn hóa đội ngũ giảng viên, đồng thời thúc đẩy việc công nhận kỹ năng và chứng chỉ nghề giữa Việt Nam và các quốc gia”.
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Thạc sĩ Trần Trung Dũng - Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ - Năng lượng Khánh Hòa (trước là Trường Cao đẳng nghề Ninh Thuận) cho biết, thời gian qua nhà trường đã triển khai nhiều chương trình hợp tác quốc tế trong đào tạo nhân lực. Tiêu biểu như các dự án phối hợp với Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) trong lĩnh vực Điện - Điện tử, Cơ điện tử, Năng lượng tái tạo; với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) trong lĩnh vực Kỹ thuật xây dựng; hay với Tổ chức ASSIST trong đào tạo về Năng lượng tái tạo.
Thông qua những dự án này, các chuyên gia quốc tế trực tiếp tham gia cùng nhà trường trong việc thiết kế, xây dựng chương trình đào tạo, chuyển giao các mô-đun tiên tiến theo chuẩn quốc tế. Đồng thời hỗ trợ trang thiết bị hiện đại, giúp nội dung giảng dạy tiệm cận hơn với thực tiễn sản xuất và nhu cầu lao động.
Nhờ vậy, đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý của trường được nâng cao năng lực, sinh viên có điều kiện tiếp cận môi trường học tập, thực hành gắn với doanh nghiệp, sẵn sàng làm việc ngay sau khi ra trường.
Đồng quan điểm, Tiến sĩ Võ Hồng Sơn - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Thương mại cũng cho rằng, việc đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp FDI và hiệp hội nghề nghiệp sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực, đồng thời góp phần nâng cao uy tín, thương hiệu cho các cơ sở giáo dục.
Theo thầy Sơn, mô hình hợp tác này không chỉ đơn thuần là sự hỗ trợ về mặt kỹ thuật, mà còn là sự kết nối chiến lược để mỗi bên tận dụng thế mạnh riêng của mình. Các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp có thể mang đến những chương trình đào tạo tiên tiến, cập nhật khung năng lực theo chuẩn quốc tế, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm tổ chức, quản lý đào tạo gắn liền với thực tiễn sản xuất – kinh doanh.
Về phía nhà trường, việc tiếp nhận và triển khai những chương trình này sẽ giúp quá trình giảng dạy tiệm cận hơn với nhu cầu nhân lực của xã hội, nâng cao chất lượng đào tạo. Cùng với đó, thông qua các dự án hợp tác, trường có thêm cơ hội đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, xưởng thực hành, trang thiết bị dạy học hiện đại, tạo môi trường học tập sát thực tiễn cho sinh viên.
Đặc biệt, đội ngũ giảng viên được tiếp cận các khóa tập huấn, đào tạo hoặc bồi dưỡng từ chuyên gia quốc tế, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm và kỹ năng ứng dụng công nghệ mới.
“Đây chính là nền tảng quan trọng để nhà trường phát triển bền vững, đảm bảo đào tạo gắn với thực tế doanh nghiệp, đáp ứng tốt hơn yêu cầu của thị trường lao động trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập quốc tế”, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Thương mại khẳng định.
Từ những lợi ích đó, Tiến sĩ Võ Hồng Sơn đánh giá nhiệm vụ ngành giáo dục đặt ra trong năm học 2025-2026, yêu cầu đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp FDI và hiệp hội nghề nghiệp chính là một tín hiệu tích cực, thể hiện sự chủ động thích ứng với xu thế phát triển.
Bởi, trong bối cảnh toàn cầu hóa, yêu cầu về kỹ năng, ngoại ngữ và chuẩn nghề nghiệp quốc tế đang dần trở thành yếu tố bắt buộc đối với người lao động.
Do đó, việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế trong giáo dục - đào tạo không chỉ là xu thế tất yếu, mà còn là cơ hội để sinh viên Việt Nam được tiếp cận những giá trị tiên tiến, rèn luyện kỹ năng toàn cầu và tự tin tham gia vào thị trường lao động khu vực cũng như thế giới. Đây chính là con đường để nâng cao năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực, đồng thời khẳng định vị thế của giáo dục nghề nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế.
Ngoại ngữ hạn chế khiến giảng viên gặp khó khi tiếp cận và triển khai các chương trình quốc tế
Không thể phủ nhận rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc công nhận kỹ năng và chứng chỉ nghề giữa Việt Nam và các quốc gia trở nên vô cùng cần thiết để giúp người lao động tiếp cận cơ hội việc làm quốc tế. Việc này không chỉ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, mà còn tạo động lực cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cải tiến chương trình đào tạo, cập nhật phương pháp giảng dạy theo chuẩn quốc tế. Giúp sinh viên, học viên rèn luyện kỹ năng thực hành và khả năng thích ứng với thị trường lao động đa quốc gia.
Theo thầy Hồ Viết Hà – Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Đà Nẵng, mô hình hợp tác giữa trường nghề với các doanh nghiệp FDI và tổ chức quốc tế không chỉ cần thiết mà còn mang tính bền vững, đặc biệt khi được triển khai theo một kế hoạch bài bản, khoa học.
Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp quốc tế đặt hàng trực tiếp với nhà trường, tạo nên cơ sở hợp tác dài hạn và ổn định. Quá trình này diễn ra thuận lợi nhờ sự tích cực của doanh nghiệp trong việc tham gia xây dựng chương trình đào tạo, hỗ trợ trang thiết bị, chuyển giao công nghệ hiện đại, đồng thời tuyển dụng sinh viên sau khi tốt nghiệp, đảm bảo mối liên kết chặt chẽ giữa đào tạo và nhu cầu thị trường lao động.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, Trường Cao đẳng Đà Nẵng đang nỗ lực hướng tới chuẩn hóa đội ngũ giảng viên và phát triển trở thành trường chất lượng cao, đạt chuẩn quốc tế. Theo thầy Hà, để đạt được mục tiêu này, năng lực của sinh viên phải được đảm bảo ngay từ khi ra trường, điều đó đòi hỏi chương trình đào tạo, công nghệ giảng dạy và trang thiết bị phải được cập nhật và hiện đại hóa theo các tiêu chuẩn tiên tiến trên thế giới.
Để thực hiện, nhà trường đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như bồi dưỡng, nâng cao trình độ giảng viên, đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị, cũng như áp dụng công nghệ tiên tiến trong giảng dạy. Đồng thời, đơn vị đã triển khai xây dựng chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế. Quá trình chuẩn hóa cũng được hỗ trợ trực tiếp từ các tổ chức quốc tế trong việc chuyển giao chương trình, điển hình như Cộng hòa liên bang Đức - giúp việc quốc tế hóa trở nên khả thi và hiệu quả.
Bên cạnh những thuận lợi, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Đà Nẵng cũng chia sẻ về một số khó khăn thực tiễn đang cản trở quá trình chuẩn hóa đội ngũ giảng viên tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Theo thầy, nhiều giảng viên hiện nay còn hạn chế về trình độ ngoại ngữ, khiến việc tiếp cận và triển khai các chương trình quốc tế gặp khó khăn. Đồng thời, khi các tổ chức quốc tế hoặc doanh nghiệp chuyển giao công nghệ, nhiều trường còn thiếu thiết bị và kinh phí đầu tư, dẫn đến việc chưa thể đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của chương trình đào tạo.
Trước thực trạng này, Trường Cao đẳng Đà Nẵng đã chủ động xây dựng các dự án kêu gọi sự đồng hành, hỗ trợ từ thành phố Đà Nẵng. Bên cạnh đó, nhà trường cũng chỉ đạo, định hướng giảng viên tự nâng cao năng lực chuyên môn, đặc biệt là đạt trình độ ngoại ngữ tương xứng, để có thể tham gia hiệu quả vào các chương trình quốc tế.
“Khi chứng chỉ nghề giữa Việt Nam và các quốc gia được công nhận như nhau, sinh viên sẽ có cơ hội tiếp cận môi trường làm việc quốc tế, từ đó nâng cao năng lực nghề nghiệp, thu nhập và tránh “bẫy thu nhập trung bình”. Điều này cũng góp phần khẳng định thương hiệu và uy tín của nhà trường trong bối cảnh hội nhập toàn cầu”, thầy Hà cho hay.
Tương tự, tại Trường Cao đẳng Công nghệ - Năng lượng Khánh Hòa, nhà trường cũng đang đối mặt với một số khó khăn và thách thức khi triển khai chuẩn hóa đội ngũ giảng viên theo tiêu chuẩn quốc tế, trong đó nổi bật là hạn chế về ngôn ngữ, tài chính và công nghệ.
Thầy Trần Trung Dũng cho biết có nhiều giảng viên chưa thành thạo ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh chuyên ngành, gây khó khăn trong việc tiếp cận chương trình và tài liệu quốc tế. Bên cạnh đó, nguồn kinh phí hạn chế khiến việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị thực hành hiện đại còn chưa đồng bộ, trong khi các công nghệ tiên tiến từ nước ngoài chưa được áp dụng rộng rãi.
Để vượt qua những thách thức này, thầy Dũng kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo tăng cường kết nối với các tổ chức và trường quốc tế thông qua các dự án hợp tác, tạo điều kiện cho các trường nghề được trao đổi giảng viên, chuyển giao chương trình đào tạo và hình thành mạng lưới giảng viên chuẩn quốc tế trong khu vực ASEAN và trên toàn cầu.
Đồng thời, việc gửi giảng viên đi đào tạo sau đại học ở nước ngoài theo các chương trình học bổng của Nhà nước cũng là giải pháp quan trọng để nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng giảng dạy.
Về vai trò của các tổ chức quốc tế, có thể hỗ trợ thông qua các khóa học ngoại ngữ, chương trình nghiên cứu khoa học, cử chuyên gia quốc tế tham gia giảng dạy hoặc tư vấn, cũng như tài trợ thiết bị, kinh phí cho các lớp bồi dưỡng và đề tài nghiên cứu.
Trong khi đó, các doanh nghiệp có thể tạo điều kiện cho giảng viên tiếp cận thực tiễn sản xuất, công nghệ và thiết bị hiện đại, hợp tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và cử chuyên gia giàu kinh nghiệm tham gia đóng góp vào xây dựng chương trình và giảng dạy.
Nếu có sự phối hợp đồng bộ này, cơ sở giáo dục nghề nghiệp có thể từng bước chuẩn hóa đội ngũ giảng viên theo tiêu chuẩn quốc tế, nâng cao chất lượng đào tạo và tăng khả năng cạnh tranh của sinh viên trên thị trường lao động toàn cầu.
Theo thầy Trần Trung Dũng, việc công nhận chứng chỉ nghề quốc tế mang lại lợi ích thiết thực cả cho sinh viên và người lao động Việt Nam, khi mở rộng cơ hội tham gia thị trường lao động quốc tế và nâng cao uy tín, thương hiệu của nhà trường cũng như vị thế lao động Việt Nam trên trường quốc tế.
Để thúc đẩy quá trình công nhận này, cần ưu tiên những ngành nghề đang có nhu cầu cao trên thị trường lao động, phù hợp với xu hướng phát triển khoa học công nghệ và việc làm xanh, bền vững, đồng thời tương thích với năng lực, thế mạnh và chiến lược phát triển của từng nhà trường.
Hiện nay, Trường Cao đẳng Công nghệ – Năng lượng Khánh Hòa đã xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giảng viên nhằm đáp ứng yêu cầu năng lực ngoại ngữ theo chuẩn quốc tế. Nhà trường khuyến khích giảng viên giảng dạy bằng tiếng Anh ở một số nghề trọng điểm, tiến tới việc quốc tế hóa chương trình đào tạo nghề.
Bên cạnh đó, việc tăng cường bồi dưỡng nâng cao năng lực nhà giáo thông qua liên kết quốc tế hoặc các dự án hợp tác, cùng với cải thiện chế độ hỗ trợ cho đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học, được coi là những giải pháp then chốt.
Với những nỗ lực này, thầy Dũng tin tưởng rằng nhà trường sẽ thực hiện tốt nhiệm vụ và định hướng mà ngành Giáo dục đề ra, từng bước chuẩn hóa đội ngũ giảng viên và không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo, tạo ra nguồn nhân lực có kỹ năng, năng lực đạt chuẩn quốc tế, sẵn sàng hội nhập và cạnh tranh trên thị trường lao động toàn cầu.