Theo khoản 1, Điều 16 Nghị định 238/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 3/9/2025 về chính sách học phí, miễn giảm, hỗ trợ học phí, chi phí học tập và giá dịch vụ trong giáo dục đào tạo, quy định các đối tượng được giảm 70% học phí gồm:
Học sinh, sinh viên học các ngành nghệ thuật truyền thống và đặc thù trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học công lập, tư thục có đào tạo về văn hóa - nghệ thuật bao gồm: nhạc công kịch hát dân tộc, nhạc công truyền thống Huế, đờn ca tài tử Nam Bộ, diễn viên sân khấu kịch hát, nghệ thuật biểu diễn dân ca, nghệ thuật ca trù, nghệ thuật bài chòi, biểu diễn nhạc cụ truyền thống.
Học sinh, sinh viên học các chuyên ngành nhã nhạc cung đình, chèo, tuồng, cải lương, múa, xiếc; một số nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đối với giáo dục nghề nghiệp theo danh mục các nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp ở trung ương quy định.
Đại diện nhiều cơ sở giáo dục đại học cho rằng, các ngành nghệ thuật truyền thống cần được quan tâm, bảo tồn do đó chính sách miễn giảm học phí tạo thêm động lực để sinh viên giữ lửa nghề.
Giảm gánh nặng tài chính, người học yên tâm theo đuổi nghệ thuật
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng Hiền - Trưởng phòng, Phòng Đào tạo, Quản lý khoa học và Hợp tác quốc tế của Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội chia sẻ: "Tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, những thí sinh trúng tuyển vào các ngành như Biên đạo múa (kể cả Biên đạo múa đại chúng), Huấn luyện múa, Diễn viên sân khấu kịch hát được giảm 70% học phí. Bên cạnh đó, sinh viên vẫn được hưởng các chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ nghề và các chính sách hỗ khác theo quy định của pháp luật.
Chính sách miễn giảm học phí đã nâng cao khả năng tiếp cận giáo dục nghệ thuật của sinh viên, đặc biệt là với các ngành truyền thống và có tính đặc thù cao, giúp sinh viên giảm gánh nặng tài chính và khuyến khích phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật".
Theo cô Hiền, chính sách miễn, giảm học phí mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực khi vừa khuyến khích sinh viên tự tin theo đuổi đam mê nghệ thuật mà không còn bị ràng buộc bởi gánh nặng tài chính, vừa góp phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đặc biệt là những loại hình nghệ thuật đang đứng trước nguy cơ mai một.
Đây cũng là động lực để nhiều bạn trẻ có năng khiếu nhưng còn e ngại về điều kiện kinh tế mạnh dạn đăng ký theo học, từ đó tạo ra sự chuyển biến tích cực trong công tác đào tạo.
Đồng thời, chính sách này giúp bảo đảm nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành văn hóa, nghệ thuật, hình thành đội ngũ nghệ sĩ, giảng viên, nhà nghiên cứu có khả năng đáp ứng nhu cầu của xã hội, đồng thời góp phần lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam ra thế giới trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng.
Cùng bàn luận về chủ đề này, Thạc sĩ Trần Mạnh Hùng - Phó Trưởng phòng, Phòng Khảo thí, Đảm bảo chất lượng giáo dục và Công tác Học sinh, sinh viên của Học viện Âm nhạc Huế chia sẻ, trường đang đào tạo các ngành nghệ thuật truyền thống đặc thù, cụ thể trong lĩnh vực âm nhạc là nhã nhạc, ca trù, chèo, cải lương, ví dặm, cồng chiêng Tây Nguyên, bài chòi… và các loại nhạc cụ truyền thống như đàn bầu, đàn tranh, đàn nhị, đàn nguyệt, đàn tỳ bà, đàn tam thập lục, sáo trúc; các nhạc cụ nhã nhạc; đàn - ca Huế; đàn - hát dân ca Việt Nam.
"Chính sách miễn, giảm học phí đối với sinh viên ngành nghệ thuật truyền thống mang nhiều ý nghĩa thiết thực và lâu dài. Trước hết, đây là sự hỗ trợ trực tiếp về kinh tế, giúp sinh viên giảm bớt gánh nặng chi phí trong quá trình học tập. Với đặc thù ngành nghệ thuật, sinh viên phải dành nhiều thời gian luyện tập, nên việc được giảm 70% hoặc miễn hoàn toàn học phí tạo điều kiện để các em toàn tâm toàn ý theo đuổi đam mê.
Bên cạnh đó, chính sách này còn có tác dụng thu hút và giữ chân người học đối với những ngành vốn được xem là “khó tuyển” do triển vọng nghề nghiệp chưa thực sự rộng mở so với các lĩnh vực khác. Việc khuyến khích bằng ưu đãi học phí giúp những bạn trẻ có năng khiếu nhưng còn e ngại về điều kiện kinh tế mạnh dạn đăng ký, góp phần duy trì nguồn nhân lực kế cận cho các loại hình nghệ thuật truyền thống" - thầy Hùng bày tỏ.
Nuôi dưỡng nhân tài là bảo tồn văn hóa dân tộc
Theo Thạc sĩ Trần Mạnh Hùng, Học viện Âm nhạc Huế là đơn vị sự nghiệp giáo dục, có chức năng nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các giá trị âm nhạc truyền thống, đặc biệt là các di sản được UNESCO công nhận.
Việc bảo tồn và phát huy giá trị này không chỉ giúp chúng ta gìn giữ những giai điệu, nhạc cụ mang tính biểu tượng, mà còn tạo nên nền tảng giáo dục về lịch sử, thẩm mỹ và truyền thống dân tộc cho thế hệ trẻ.
Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, bảo tồn âm nhạc truyền thống đồng nghĩa với việc duy trì một “thương hiệu văn hóa” độc đáo của Huế, tạo sức hút mạnh mẽ đối với du khách trong và ngoài nước.
Mặt khác, đây cũng là động lực cho sự sáng tạo, khi người nghệ sĩ trẻ vừa kế thừa, vừa làm mới các giá trị âm nhạc truyền thống để phù hợp với đời sống đương đại. Có thể nói, bảo tồn âm nhạc truyền thống Huế chính là bảo tồn hồn cốt của văn hóa dân tộc, đồng thời mở ra cơ hội phát triển bền vững cho thành phố di sản này.
Ngoài miễn giảm học phí, người học được hưởng chế độ bồi dưỡng nghề từ 350.000 - 500.000 đồng/tháng tùy theo ngành, chuyên ngành học. Học phí của Học viện Âm nhạc Huế năm học 2025-2026 ở mức phải chăng, với bậc đại học là 15.200.000 đồng/năm.
Trong khi đó, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng Hiền cho hay, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội luôn ý thức được tầm quan trọng của bảo tồn văn hóa truyền thống. Cô Hiền chia sẻ: "Việc đào tạo các ngành nghệ thuật truyền thống có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc.
Thông qua đào tạo, những kiến thức, kỹ năng và giá trị văn hóa được truyền đạt từ thế hệ nghệ nhân đi trước cho thế hệ trẻ, bảo đảm sự kế thừa liên tục của nền văn hóa dân tộc. Đồng thời, quá trình này cũng giúp công chúng, đặc biệt là giới trẻ, hiểu và trân trọng hơn những giá trị truyền thống, từ đó góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa.
Các nghệ sĩ và nghệ nhân trẻ sau đào tạo không chỉ là những người tiếp nối di sản, mà còn là lực lượng sáng tạo, biết kết hợp hài hòa giữa yếu tố truyền thống và phong cách hiện đại để tạo ra những sản phẩm nghệ thuật độc đáo, mang hơi thở thời đại.
Bên cạnh đó, việc phát hiện và bồi dưỡng tài năng trẻ trong lĩnh vực nghệ thuật truyền thống còn góp phần hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành văn hóa, đáp ứng yêu cầu phát triển xã hội.
Chính công tác đào tạo này cũng tạo nên một môi trường nghệ thuật phong phú, đa dạng, phục vụ nhu cầu thưởng thức ngày càng cao của công chúng, đồng thời làm giàu thêm đời sống tinh thần của cộng đồng".