Một trong những mục tiêu quan trọng được Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy - Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh tại Hội nghị tập huấn công tác hợp tác quốc tế và thông tin đối ngoại trong giáo dục và đào tạo đó là: “Đến năm 2030, Việt Nam phấn đấu có trên 20% chương trình liên kết đào tạo với các cơ sở giáo dục thuộc nhóm 500 trường đại học hàng đầu thế giới”.
Nội dung này nhanh chóng nhận được sự đồng tình, ủng hộ từ đại diện các cơ sở giáo dục đại học khi không chỉ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, mà còn mở rộng cơ hội để sinh viên Việt Nam tiếp cận môi trường học tập quốc tế, cập nhật kiến thức và kỹ năng theo chuẩn toàn cầu.
Chìa khóa nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời kỳ hội nhập
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Phan Thị Việt Nam - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hoa Sen cho rằng, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, nguồn nhân lực Việt Nam không chỉ cạnh tranh trong phạm vi nội địa mà còn tham gia trực tiếp vào thị trường lao động toàn cầu. Do đó, các chương trình liên kết quốc tế được xem là công cụ thiết yếu nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giúp sinh viên tiếp cận chuẩn mực đào tạo quốc tế ngay tại Việt Nam với chi phí hợp lý hơn so với du học toàn phần.
Tại Trường Đại học Hoa Sen, các chương trình liên kết quốc tế được xác định là một trong những trụ cột chiến lược để nâng cao uy tín học thuật và mở rộng cơ hội hội nhập. Hiện nay, nhà trường triển khai hơn 10 chương trình liên kết với các đối tác uy tín đến từ Vương quốc Anh, Pháp, New Zealand... Tiêu biểu như chương trình Liên kết Quốc tế Hoa Sen – De Montfort đào tạo các ngành Kinh doanh, Marketing, Tài chính, Thiết kế đồ họa; chương trình Hoa Sen Pathway 2+2; chương trình Quản lý Khách sạn Nhà hàng Quốc tế (Vatel, Pháp); hay chương trình Thạc sĩ Quản trị liên kết giữa Trường Đại học Hoa Sen và Đại học Massey (New Zealand).
Bên cạnh đó, nhà trường cũng tích cực xây dựng mạng lưới hợp tác trải rộng trên nhiều châu lục, bảo đảm tính đa dạng, bền vững và mang lại nhiều lựa chọn cho người học.
Theo đánh giá của Tiến sĩ Phan Thị Việt Nam, các chương trình liên kết quốc tế mang lại nhiều hiệu quả thiết thực cho người học, cơ sở đào tạo và toàn xã hội.
Đối với sinh viên, đây là cơ hội được tiếp cận trực tiếp chương trình đào tạo của trường đối tác với đội ngũ giảng viên có kinh nghiệm quốc tế. Đồng thời được cấp các chứng chỉ trung gian quốc tế ở từng giai đoạn, giúp gia tăng giá trị hồ sơ ngay cả khi chưa tốt nghiệp.
Mặt khác, sinh viên còn được tham gia trao đổi, thực tập, học kỳ quốc tế và hưởng lợi từ chính sách việc làm sau tốt nghiệp của các quốc gia phát triển, với chi phí đào tạo thấp hơn đáng kể so với du học toàn phần nhưng bằng cấp vẫn được công nhận toàn cầu.
Đối với nhà trường, việc triển khai các chương trình liên kết góp phần củng cố uy tín và thương hiệu của cơ sở giáo dục đại học. Đồng thời tạo động lực nâng cao chất lượng đào tạo, quản trị học vụ và kiểm định theo chuẩn quốc tế.
Đối với xã hội, các chương trình liên kết cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao, am hiểu đa văn hóa, giỏi ngoại ngữ, sẵn sàng làm việc trong môi trường toàn cầu và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập.
Trong khi đó, tại Trường Đại học Ngoại thương, nhà trường hiện đang triển khai 13 chương trình liên kết đào tạo quốc tế ở cả trình độ đại học và thạc sĩ, hợp tác với các trường đại học uy tín tại Anh, Úc, Mỹ, Canada, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore… Quy mô đào tạo gần 2.000 sinh viên, trong đó mỗi năm có hàng trăm sinh viên chuyển tiếp sang học tại các trường đối tác hoặc theo học toàn phần tại Việt Nam.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Thúy Ngọc - Trưởng khoa Khoa Đào tạo Quốc tế, Trường Đại học Ngoại thương cho biết, lợi thế lớn nhất của đơn vị là uy tín thương hiệu cùng hơn 20 năm kinh nghiệm triển khai các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài tại Việt Nam. Các chương trình này không chỉ được cộng đồng quốc tế đánh giá cao mà còn dựa trên mạng lưới đối tác rộng khắp bốn châu lục, tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động hợp tác quốc tế.
Bên cạnh đó, đội ngũ sinh viên năng động, giỏi ngoại ngữ và có tinh thần hội nhập mạnh mẽ cũng là yếu tố giúp các chương trình liên kết của Trường Đại học Ngoại thương đạt được thành công trong bối cảnh đầy biến động như hiện nay.
Ghi nhận từ thực tế, hàng nghìn cử nhân, thạc sĩ tốt nghiệp từ các chương trình liên kết quốc tế tại Trường Đại học Ngoại thương hiện đang làm việc tại các tập đoàn đa quốc gia, cơ quan ngoại giao và tổ chức quốc tế. Điều này đã góp phần khẳng định uy tín, chất lượng đào tạo và năng lực hội nhập của nhà trường sau hơn 20 năm triển khai hoạt động liên kết đào tạo với các đối tác nước ngoài.
Tại Trường Đại học Ngoại thương, các chương trình liên kết quốc tế được xây dựng nhằm tạo cơ hội cho sinh viên được tiếp cận chương trình đào tạo chuẩn quốc tế, nội dung cập nhật, bằng cấp được công nhận toàn cầu.
Chưa kể, với hơn 40 câu lạc bộ sinh viên đang hoạt động sôi nổi, người học sẽ được bồi dưỡng kỹ năng, tích lũy trải nghiệm thực tiễn, cũng như phát triển năng lực ngoại ngữ và tư duy đa văn hóa.
Nhiều sinh viên còn có cơ hội học tập, nghiên cứu và thực tập tại nước ngoài, mở rộng tầm nhìn và tăng khả năng thích ứng trong môi trường toàn cầu hóa. Nhờ đó, sinh viên tốt nghiệp từ các chương trình liên kết quốc tế luôn có lợi thế cạnh tranh vượt trội, dễ dàng hòa nhập vào thị trường lao động quốc tế.
“Đặc biệt, Trường Đại học Ngoại thương còn thành lập Quỹ học bổng GENIE trị giá gần 1 tỷ đồng mỗi năm dành riêng cho sinh viên chương trình liên kết quốc tế, nhằm khuyến khích tinh thần học tập, nghiên cứu và sáng tạo. Đây là minh chứng rõ nét cho cam kết của nhà trường trong việc xây dựng môi trường giáo dục toàn diện, gắn kết đào tạo với yêu cầu thực tiễn của xã hội và doanh nghiệp”, cô Ngọc cho hay.
Cơ hội lớn nhưng cũng nhiều thách thức
Với những hiệu quả nêu trên, đại diện các cơ sở giáo dục đại học cũng cho rằng, mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam phấn đấu có trên 20% chương trình liên kết đào tạo với các cơ sở giáo dục thuộc nhóm 500 trường đại học hàng đầu thế giới là một tầm nhìn chiến lược, phản ánh nhu cầu cấp thiết của quốc gia trong việc hội nhập sâu rộng với giáo dục toàn cầu.
Tiến sĩ Phan Thị Việt Nam cho biết, nước ta hiện đang có nhiều lợi thế trong hoạt động hợp tác đào tạo quốc tế nhờ lực lượng dân số trẻ, nhu cầu học tập toàn cầu ngày càng cao, cùng sự định hướng và hỗ trợ từ Nhà nước. Đồng thời, Việt Nam cũng trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều trường đại học thuộc top 500 thế giới mong muốn mở rộng hợp tác tại khu vực Đông Nam Á.
Tuy nhiên, hoạt động liên kết đào tạo quốc tế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức, điển hình là quy trình pháp lý phức tạp, yêu cầu cao về giảng viên quốc tế, cùng sự cạnh tranh gay gắt từ các trường trong nước và các cơ sở giáo dục 100% vốn nước ngoài.
Vậy nên, để thu hút thêm các trường đại học hàng đầu thế giới, Việt Nam cần tập trung cải thiện môi trường pháp lý theo hướng đơn giản, minh bạch. Có chính sách học phí và học bổng linh hoạt nhằm tăng tính cạnh tranh, thúc đẩy công nhận tín chỉ và văn bằng hai chiều. Đồng thời phát triển hệ thống kiểm định chất lượng gắn kết với các chuẩn quốc tế như ASIIN, ACBSP, ABET, EQUIS.
Bên cạnh đó, Nhà nước cần tạo điều kiện thuận lợi hơn trong thu hút giảng viên quốc tế, xúc tiến quảng bá hình ảnh giáo dục Việt Nam và trao quyền chủ động cho các trường trong thiết kế, vận hành chương trình liên kết.
“Đối với Trường Đại học Hoa Sen, nhà trường định hướng mở rộng hợp tác với các trường thuộc top 500 thế giới, đặc biệt trong các lĩnh vực Kinh doanh, Thiết kế sáng tạo và Công nghệ. Đồng thời, nhà trường tích cực đổi mới phương thức quản trị nhằm đảm bảo minh bạch, hiệu quả, cũng như đầu tư mạnh vào trải nghiệm sinh viên, kết hợp giữa học thuật - kỹ năng - cơ hội nghề nghiệp quốc tế. Hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm đào tạo quốc tế tại Việt Nam trước năm 2030”, Phó Hiệu trưởng nhà trường thông tin.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Thúy Ngọc đánh giá mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam có trên 20% chương trình liên kết đào tạo với các cơ sở giáo dục thuộc nhóm 500 trường đại học hàng đầu thế giới là hoàn toàn khả thi và cần thiết trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay.
Theo cô Ngọc, Việt Nam hiện có nền tảng thuận lợi để thúc đẩy hợp tác đào tạo quốc tế. Thứ nhất, chính sách và định hướng hội nhập rõ ràng, thể hiện trong Nghị quyết số 68/NQ-CP năm 2022 của Chính phủ, nhấn mạnh việc “tập trung các nguồn lực phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục đại học, nghề nghiệp chất lượng cao. Khuyến khích các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài, chuyển giao chương trình tiên tiến phục vụ phát triển kinh tế tư nhân".
Thứ hai, các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam đang đầu tư mạnh mẽ vào hoạt động hợp tác quốc tế. Hầu hết các trường đại học lớn đều có chương trình liên kết đào tạo, thậm chí mở rộng quy mô theo hướng đa dạng lĩnh vực và đối tác.
Bên cạnh đó, môi trường chính trị ổn định, dân số trẻ và nhu cầu học tập quốc tế cao cũng là những yếu tố giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các trường đại học top đầu thế giới.
Bên cạnh những yếu tố thuận lợi, cô Ngọc cũng chỉ ra rằng, hoạt động hợp tác quốc tế trong đào tạo vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là sự thiếu đồng bộ trong công nhận tín chỉ, văn bằng và kiểm định chất lượng giữa Việt Nam và các đối tác nước ngoài. Đồng thời là hạn chế về nguồn lực tài chính, nhân lực, cùng với sức ép cạnh tranh ngày càng gia tăng từ các trường đại học nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.
Để thu hút các trường đại học thuộc nhóm top 500 thế giới, Phó giáo sư, Tiến sĩ Hồ Thúy Ngọc cho rằng Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý minh bạch, xây dựng cơ chế công nhận bằng cấp và tín chỉ linh hoạt. Đồng thời ban hành chính sách học phí và học bổng có tính cạnh tranh, kết hợp với việc đẩy mạnh kiểm định chất lượng theo chuẩn quốc tế.
Thứ hai, các cơ sở giáo dục đại học cũng cần có sự hỗ trợ từ phía Nhà nước trong việc đàm phán, ký kết chính sách hợp tác với đối tác quốc tế, hỗ trợ tài chính cho hoạt động nghiên cứu, giảng dạy và học bổng sinh viên. Cũng như đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ số phục vụ giảng dạy và quản lý.
Đối với Trường Đại học Ngoại thương, nhà trường đã xác định rõ định hướng phát triển các chương trình liên kết đào tạo quốc tế đến năm 2030, tầm nhìn 2040, với nhiều nhóm giải pháp trọng tâm.
Cụ thể, trường tiến hành rà soát, tái cấu trúc toàn bộ các chương trình liên kết, loại bỏ những chương trình hoạt động kém hiệu quả. Đồng thời mở rộng hợp tác với các trường đại học thuộc nhóm xếp hạng cao trên thế giới, phát triển thêm các chương trình vệ tinh và chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế phù hợp với nhu cầu thực tiễn.
Song song đó, Trường Đại học Ngoại thương chú trọng quốc tế hóa đội ngũ giảng viên, khuyến khích triển khai các đề tài nghiên cứu khoa học chung với đối tác nước ngoài, cũng như xây dựng hệ sinh thái đào tạo quốc tế đồng bộ - nơi người học, giảng viên, doanh nghiệp và đối tác quốc tế cùng tham gia, tương tác và phát triển.
“Theo định hướng này, Trường Đại học Ngoại thương đặt mục tiêu đến năm 2030, 50% chương trình liên kết đào tạo của trường sẽ có đối tác thuộc nhóm 300 trường đại học hàng đầu thế giới. Đến năm 2040, 100% chương trình liên kết đạt tiêu chuẩn này, trong đó ít nhất 20% hợp tác với đối tác thuộc top 200 toàn cầu.
Nhà trường cũng tin tưởng rằng, với chiến lược phát triển bài bản và tầm nhìn dài hạn, Trường Đại học Ngoại thương sẽ tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong tiến trình quốc tế hóa giáo dục đại học Việt Nam”, cô Ngọc kỳ vọng.