Vừa qua, Bộ Tư pháp đã công bố Tài liệu thẩm định dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Thi đua khen thưởng. [1]
Dự thảo Luật sửa đổi dự kiến nhiều điều chỉnh về các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.
Người viết xin được trình bày nội dung dự kiến sửa đổi về tiêu chuẩn, điều kiện được đề nghị tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, danh hiệu khen thưởng cao quý mà nhiều người quan tâm và mong muốn đạt danh hiệu này.
So sánh tiêu chuẩn, điều kiện đề nghị danh hiệu bằng khen Thủ tướng Chính phủ
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng dự kiến về tiêu chuẩn, điều kiện tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ so với hiện nay như sau:
| Luật Thi đua, khen thưởng 2022 | Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thi đua, khen thưởng |
| Điều 73. “Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ” 1. “Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ” để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và đạt một trong các tiêu chuẩn sau đây: ....b) Đã được tặng bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh và có liên tục từ 05 năm trở lên đến thời điểm đề nghị được công nhận hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong thời gian đó có 03 lần được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”; | 25. Sửa đổi, bổ sung điểm a, điểm b, điểm d khoản 1 và điểm c, điểm d khoản 2 và điểm b, điểm e khoản 4 Điều 73 như sau: …b) Sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 1 như sau: “b) Đã được tặng bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh và sau đó có liên tục từ 05 năm trở lên đến thời điểm đề nghị được công nhận hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong thời gian đó có 03 lần được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”. |
Cụ thể về các câu từ tiêu chuẩn, điều kiện của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thi đua, khen thưởng không khác so với Luật Thi đua, khen thưởng 2022.
Tuy vậy, nếu so với các tiêu chí khác và các nội dung sửa đổi, bổ sung trong toàn dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng sẽ có nhiều thay đổi.
Cụ thể, để được tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ của Luật hiện nay và dự thảo mới sẽ có những điểm khác biệt như sau:
Tiêu chí 1: Đã được tặng bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh
| Luật Thi đua, khen thưởng 2022 | Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thi đua, khen thưởng | Điểm mới |
| Để được tặng bằng khen Bộ, ban, ngành, tỉnh phải đạt tiêu chuẩn: có 02 lần liên tục được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” hoặc có liên tục từ 02 năm trở lên được công nhận hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, trong thời gian đó có 02 sáng kiến được công nhận và áp dụng có hiệu quả trong phạm vi cơ sở hoặc có 02 đề tài khoa học, đề án khoa học, công trình khoa học và công nghệ đã được nghiệm thu và áp dụng hiệu quả trong phạm vi cơ sở | Dự thảo mới dự kiến sửa đổi theo hướng để được tặng bằng khen Bộ, ban, ngành, tỉnh: có 02 lần liên tục được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” | Dự thảo mới về tiêu chuẩn rõ ràng, cụ thể hơn. Người lao động chỉ cần đạt 2 lần liên tục đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở (dự thảo mới dự kiến để đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở phải Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và có sáng kiến và công trình khoa học đạt hiệu quả). Tiêu chuẩn mới được đánh giá cụ thể, rõ ràng hơn, dễ đạt hơn so với hiện hành về tiêu chuẩn sáng kiến, hiện hành bắt buộc từ 2-4 sáng kiến, dự thảo mới chỉ còn 2. |
Tiêu chí 2: sau khi được tặng bằng khen Bộ, ban, ngành, tỉnh và sau đó có liên tục từ 05 năm trở lên đến thời điểm đề nghị được công nhận hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong thời gian đó có 03 lần được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”.
| Luật Thi đua, khen thưởng 2022 | Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thi đua, khen thưởng | Điểm mới |
| - Ít nhất 5 năm liên tục hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên - 03 lần được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở. Để được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở cá nhân phải đạt: 1. Đạt tiêu chuẩn danh hiệu “Lao động tiên tiến” hoặc “Chiến sĩ tiên tiến”; 2. Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hoặc có sáng kiến được cơ sở công nhận hoặc có đề tài khoa học, đề án khoa học, công trình khoa học và công nghệ đã được nghiệm thu hoặc mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu được đơn vị công nhận. Tiêu chuẩn này dễ đạt hơn hoặc là được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ (không cần có sáng kiến) hoặc có sáng kiến (không cần được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ) | - Ít nhất 5 năm liên tục hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên - 03 lần được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở Dự kiến danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” để tặng cho cá nhân đạt các tiêu chuẩn sau đây: 1. Được công nhận hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; 2. Có sáng kiến được cơ sở công nhận hoặc có đề tài khoa học, đề án khoa học, công trình khoa học và công nghệ đã được nghiệm thu hoặc mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu được đơn vị công nhận. Tiêu chuẩn này khó hơn nhiều, để được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở phải hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và phải có sáng kiến được công nhận | - Giống nhau - Về câu từ thì giống nhưng bản chất khác nhiều do tiêu chuẩn tặng danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở thay đổi. - Dự thảo mới khó đạt hơn. |
Một vài góp ý về tiêu chuẩn để được tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ, danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở
Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ là hình thức khen thưởng rất cao quý mà nhiều người trong đó có giáo viên mong muốn được tặng, do đó tiêu chuẩn, điều kiện tặng phải khó đạt là cần thiết, phải là những người thật sự tiêu biểu, xuất sắc mới được đề nghị hình thức khen thưởng cao quý này.
Người viết có một số đề xuất về hình thức tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ như sau: “Đã được tặng bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh và sau đó có liên tục từ 05 năm trở lên đến thời điểm đề nghị được công nhận hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong thời gian đó có 05 lần được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”
Người viết đề xuất tăng tiêu chuẩn ít nhất có 05 lần được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở mới được tặng Bằng khen Thủ tướng Chính phủ, với số lần 03 lần như hiện hành và dự thảo là hơi ít.
Người viết ví dụ, một giáo viên sau khi được tặng bằng khen của Ủy ban nhân dân tỉnh năm học 2018 - 2019, đến năm học 2025-2026 là 07 năm, trong 7 năm đó nếu hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên và có 05 lần được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở thì được đề nghị tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ, nếu năm 2025-2026 chưa đủ 05 lần thì tiếp tục phấn đấu cho những năm tiếp theo đến khi nào đạt 05 lần đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở thì đề nghị tặng Bằng khen Thủ tướng Chính phủ.
Một giáo viên khác đạt bằng khen Ủy ban nhân dân tỉnh năm 2020-2021, đến năm 2025-2026 có 5 năm hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong đó có 05 lần được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở thì giáo viên này năm 2025-2026 được đề nghị tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Về tiêu chuẩn Chiến sĩ thi đua cơ sở người viết góp ý như sau:
Sửa đổi, bổ sung Điều 23 như sau:
“Điều 23. Danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” Danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” để tặng cho cá nhân đạt các tiêu chuẩn sau đây:
1. Được công nhận hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ;
2. Hoặc có sáng kiến được cơ sở công nhận hoặc có đề tài khoa học, đề án khoa học, công trình khoa học và công nghệ đã được nghiệm thu hoặc mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu được đơn vị công nhận”. (Cơ bản giữ nguyên so với Luật Thi đua, khen thưởng 2022).
Điểm góp ý bổ sung tỷ lệ người lao động đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở không quá 30% người công tác trong cơ quan, đơn vị.
Bổ sung cụ thể tỷ lệ là giải pháp tốt nhất để lựa chọn được những người nổi trội, tiêu biểu, xứng đáng được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Với những góp ý trên vừa chọn được người tiêu biểu, nổi trội cho các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng và không quá lệ thuộc vào việc đạt sáng kiến còn nhiều tranh cãi hiện nay.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/chi-dao-dieu-hanh.aspx?ItemID=5677
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.