Muốn thành công, chương trình mới cần tính đến cách mạng 4.0

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9 (diễn ra vào ngày 3/10), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đồng ý với đề xuất của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc lùi thời gian một năm cho việc thực hiện chương trình-sách giáo khoa mới. 

Như vậy có nghĩa nếu được Quốc hội thông qua thì chương trình - sách giáo khoa mới sẽ được thực hiện từ năm học 2019 - 2020 thay vì năm học 2018 - 2019 như Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội về Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. 

Được biết tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa 14, Chính phủ sẽ trình Quốc hội việc lùi thời hạn 1 năm triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới. 

Ngày 1/11/2017, trao đổi với Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, bà Nguyễn Thị Mai Hoa – Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho hay: 

“Tôi biết thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã rất quyết liệt trong việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng chương trình để cố gắng thực hiện Nghị quyết 88 đúng thời hạn. 

Nhưng để có được sự thành công trong triển khai đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, quyết tâm của Bộ dù quan trọng nhưng cũng chỉ là yếu tố cần; 

Còn điều kiện bảo đảm về đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, về hệ thống trường lớp, trang thiết bị mới là những yếu tố đủ, có tính chất quyết định”. 

Theo Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa: "Muốn thành công, chương trình mới cần tiệm cận với cách mạng 4.0" (Ảnh: quochoi.vn)

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa chia sẻ:

“Theo khuyến nghị của Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội (Uỷ ban) sau khi nghe Bộ Giáo dục và Đào tạo báo cáo tình hình thực hiện Nghị quyết 88 tại hai kỳ họp toàn thể vừa qua (kỳ họp tháng 5 và kỳ họp tháng 10/2017). 

Và đây cũng là đề xuất của các địa phương trước thềm năm học mới 2017-2018. 

Đó là, nếu thấy điều kiện chưa chín muồi thì đề xuất lùi thời hạn là cần thiết, thể hiện tinh thần cầu thị của Chính phủ và ngành giáo dục và đào tạo trong việc tiếp thu ý kiến xã hội.

Bài học từ việc thực hiện Nghị quyết 40/2000/QH10 cho thấy, việc thực hiện chương trình sẽ không thể có kết quả tốt nếu đội ngũ nhà giáo và cơ sở vật chất chưa được chuẩn bị đồng bộ”. 

Trước tiến độ xây dựng chương trình, biên soạn sách giáo khoa, chuẩn bị đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học như hiện nay, nhiều cử tri băn khoăn, cho rằng việc lùi thời hạn một năm cũng chưa đủ để bảo đảm triển khai thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông thành công. 

Về vấn đề này, Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa cho rằng: “Việc đề xuất lùi một năm hay hơn một năm phải căn cứ trên những điều kiện, năng lực cụ thể. 

Tuy nhiên, dư luận băn khoăn không phải là không có căn cứ. Tiến độ xây dựng và ban hành chương trình giáo dục phổ thông tổng thể chậm 1 năm so với dự kiến. 

Từ nay đến đầu năm học 2018-2019 là khoảng thời gian ngắn, trong khi còn nhiều khâu phải thực hiện, từ hoàn thiện chương trình bộ môn, biên soạn và thực nghiệm sách giáo khoa, tài liệu học tập, giảng dạy. 

Các điều kiện để thực hiện chương trình cũng chưa thực sự bảo đảm. Cơ sở trường học, lớp học, phòng học còn thiếu thốn, chất lượng không bảo đảm; và điều quan trọng là lực lượng giáo viên cũng chưa sẵn sàng. 

Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy số lượng giáo viên tiểu học hiện nay còn thiếu hơn 14 ngàn người, cơ cấu giáo viên trung học cơ sở và giáo viên trung học phổ thông chưa hợp lý, vừa thừa, vừa thiếu; 

Phòng học kiên cố mới chỉ đạt 77% (cấp tiểu học là 67,8%); số bộ thiết bị dạy học mới chỉ đáp ứng được 56% nhu cầu”.

Ngoài việc chuẩn bị các điều kiện để triển khai thành công chương trình giáo dục phổ thông thì theo bà Nguyễn Thị Mai Hoa, cần sự thay đổi cần thiết trong tư duy về hoạt động dạy học theo hướng giáo dục gắn với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang lan rộng trên toàn thế giới, tránh tình trạng lạc hậu ngay từ khi mới bắt đầu triển khai. 

Để có hệ thống nhân lực trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, giáo dục chính là khâu then chốt.

Cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi sự đóng góp của những con người năng động, tự lập, tự do, tự học, tự nghiên cứu, tự động viên, nhất là óc sáng tạo. 

Đây là sản phẩm tất yếu cần được tạo ra bởi một nền giáo dục khai phóng.

Qua trao đổi với đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa, có thể thấy còn nhiều vấn đề mà vị đại biểu này đặt ra cần giải trình từ Bộ Giáo dục và Đào tạo như việc: 

“Vấn đề số hoá sách giáo khoa và tài liệu tham khảo song song với sách giáo khoa truyền thống ra sao? 

Rồi phải có những mô hình giáo dục mới, phương pháp đào tạo áp dụng công nghệ số với những trang thiết bị dạy học tiên tiến bên cạnh những nhà trường truyền thống, phương pháp truyền thống...?”.