Sau chụp ảnh, các con sẽ ngủ trưa trong những chiếc chăn ấm áp để “lấy sức” cho buổi học chiều….
Lớp học mầm non ở thôn A Sau không lúc nào ngơi tiếng cười tiếng khóc của con trẻ.
Các trung tâm xã A Sau (Huyện Đakrông, Quảng Trị) gần 30km, để đến với thôn A Sau, thầy giáo người Vân Kiều đã đưa chúng tôi xuyên rừng Trường Sơn huyền thoại.
Đường vào A Sau mùa này đương vào mùa hoa lau, mùa hoa đót, chỉ vài ngày tới thôi, trên các sườn đồi giữa muôn trùng điệp của Trường Sơn sẽ rộn rang người đi hái đót, một nghề kiếm kế sinh nhai quan trọng của đồng bào Pa Kô, đồng bào Vân Kiều nơi đây.
 |
| Cô giáo Hà và những đứa trẻ ở A Sau. |
Nhiều năm về trước, những đứa trẻ ở A Sau vẫn như hòn đất núi vẫn lăn lóc theo cha mẹ đến những sườn đồi để thu hái đót, giờ đây bố mẹ chúng có thể yên tâm lên đồi, gửi con ở nơi an toàn ấm áp nhất bản, đó là điểm trường Mầm non A Sau.
Giữa trùng điệp của núi rừng, hai phòng học Mầm non khang trang đã được những nhà hảo tâm kết hợp với chính quyền địa phương dựng lên. Từ khi có lớp học mầm non, giáo dục ở A Sau đã có nhiều đổi thay.
 Bữa cơm kham khổ của học sinh Tiểu học nơi vùng biên giới Quảng Trị |
Những năm trước, do hủ tục lạc hậu và thiên sự khắc nghiệt của thiên nhiên, đời sống của bà con Pa Kô và Vân Kiều rất nghèo khổ, tụt hậu so với miền xuôi.
Những hủ tục mà chúng tôi nghe khắp dọc đường đi khiến nhiều người phải giật mình.
Trước kia, những người phụ nữ Pa Kô và phụ nữ Vân Kiều có tục lệ là khi tới ngày sinh thì người mẹ phải tự lo toan, tự ra ngoài cất một cái chòi rồi đẻ con
Đứa bé mới lọt lòng bị mẹ bỏ lại bên rừng bên suối. Nếu có khả năng chống chọi tốt thì nó sẽ sống, bằng không mẹ cứ bỏ mặc đấy, hai ba ngày sau quay lại mà bé chưa chết thì mới mang về nuôi.
 |
| Cô giáo Phon vừa nói chuyện vừa trông chừng giấc ngủ chưa cho các con. |
Người ở miền rừng này quan niệm, những đứa trẻ ấy, sau ngày bị mẹ bỏ lại, chúng đã qua được sự đào thải tự nhiên như vậy thì sau này sức đề kháng của nó rất là mạnh, nó chống chịu được với khí khậu và sự khắc nghiệt của thiên nhiên.
Và những đứa trẻ ấy cứ lớn lên như lá cây, ngọn cỏ ngoài rừng, thiếu đi sự chăm sóc, giáo dục.
Những năm gần đâu, sự vào cuộc của các cơ quan chức năng mà trong đó, giáo dục mầm non đóng một vai trò quan trọng trong việc chăm sóc con em đồng bào dân tộc, mọi thứ dần dần thay đổi.
Trong lớp học ở A Sau, chúng tôi gặp 2 cô giáo, một cô người Vân Kiều và một cô giáo người Pa Kô.
Các cô giáo từ các vùng thuận lợi hơn, tình nguyện đến những vùng bản khó khăn như nơi “cùng trời” cuối đất này để góp phần cho giáo dục, làm thay đổi nhận thức của đồng bào mình.
Trong cái lạnh buốt thịt của núi rừng Trường Sơn những ngày cuối năm, cô giáo Lê Thị Hà (sinh năm 1981), cô giáo người Vân Kiều nói về từng học sinh của mình như những đứa con do chính cô đẻ ra.
Từ tính cách, nết ăn từng bạn, đến từng cử chỉ hành động của các bạn khi cô tiếp khách.
Cô giáo Hà đã vượt qua hoàn cảnh của bản thân khi chồng mất sớm để lại đàn con thơ lên với các con trên A Sau.
 |
| Giữa miền rừng núi, không gian học tập sạch sẽ của các em nhỏ được các cô tạo dựng. |
Cô Hà bảo thương các con mình đẻ ra nhưng cũng thương các con ở A Sau nhiều lắm. Các con của cô ở nhà đã biết tự lập, biết lo cho mình nên cô cũng yên tâm công tác hơn.
Những ngày mới đến A Sau công tác, cô Hà gặp rất nhiều khó khăn, vất vả bởi những quan điểm, hủ tục lạc hậu ở địa phương.
Bằng tấm chân tình của một nhà giáo và bằng tấm lòng của một người con dân tộc Vân Kiều, cô Hà dần thuyết phục được phụ huynh.
Cũng như cô Hà, cô giáo Hồ Thị Phon, cô giáo người dân tộc Pa Kô cũng gửi con nhỏ, ngược rừng Trường Sơn đến với A Sau để dạy hát, dạy múa cho con trẻ người đồng bào mình.
Cô Hà và cô Phon, hai đồng nghiệp, hai mảnh đời, hai số phận cùng nương tựa vào nhau trên mảnh đất A Sau gian khó.
Nói về việc lên vùng khó A Sau công tác, cả 2 cô đều bảo, các cô mong muốn những đứa trẻ miền cao này được học chứ không phải lang thang lếch thếch nơi bờ nơi bụi để rồi một ngày nào bỏ cha bỏ mẹ lại mà đi.
Tuy còn thiếu thốn về điều kiện, cơ sở vật chất nhưng đến nay 25 đứa trẻ trong độ tuổi mầm non người dân tộc Pa Kô được 2 cô chăm sóc đầy đủ, thiết kế không gian học tập, giảng dạy hiện đại đáp ứng đúng, đủ chương trình giáo dục mầm non.
Nhìn lũ trẻ tíu tít quanh sân trường, sau giờ ăn chuẩn bị đi ngủ mới thấy hạnh phúc tuy nhỏ nhưng các cô từng vất vả vô chừng.
Nhìn những đứa trẻ yên giấc trong chăn ấm giữa cái lạnh giá của miền đồng rừng, hai cô giáo mới yên tâm dùng bữa trưa.
Hai cô giáo ở A Sau cũng đã và đang góp phần nhỏ bé của mình để thay đổi những mảnh đời, những số phận ở A Sau.
 |
| Đi rửa mặt để chuẩn bị chụp ảnh nào... |
 |
| Niềm vui...đi ngủ. |
 |
| Đường đến với điểm trường mầm non A Sau. |
 |
| Bữa cơ các con còn đơn sơ, thiếu thốn. |
 |
| Dẫu còn khó khăn nhưng nụ cười không khi nào tắt trên môi các em. |