Ngày 25/2, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức phiên giải trình về việc thực hiện chính sách pháp luật trong tuyển dụng, sử dụng, quản lý đội ngũ giáo viên mầm non, phổ thông.
Tham gia phiên giải trình, về phía Quốc hội có sự tham dự của ông Nguyễn Đắc Vinh - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội; các Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội: ông Phan Viết Lượng, bà Nguyễn Thị Mai Hoa, ông Đặng Xuân Phương và đại diện các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội.
Về phía các bộ ngành có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ, đại diện Ban Tuyên giáo Trung ương, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, đại diện lãnh đạo các cục, vụ chuyên môn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ.
Vẫn còn nhiều bất cập trong tuyển dụng giáo viên
Báo cáo tại phiên giải trình, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ cho biết, cả nước hiện có 43.205 các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông. Trong đó có 15.041 nhà trẻ, trường mầm non; 12.961 trường tiểu học; 10.770 trường trung học cơ sở; 2.858 trường trung học phổ thông.
Về đội ngũ giáo viên mầm non, phổ thông tính đến tháng 5/2021, cả nước có 1.190.443 giáo viên. Trong đó giáo viên thuộc biên chế là 1.059.729 và giáo viên hợp đồng trong các trường công lập là 48.662.
 |
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ. (Ảnh: Thế Đại) |
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, thực hiện Luật Giáo dục 2019 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức, để địa phương, các cơ sở giáo dục đại học có căn cứ tuyển dụng, sử dụng và quản lý giáo viên, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành các thông tư quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập.
Mặt khác, để bảo đảm chế độ cho nhà giáo trong giai đoạn chờ chế độ tiền lương mới, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chế độ phụ cấp thâm niên nhà giáo.
Bên cạnh việc thực hiện Nghị định số 71/2020/NĐ-CP quy định lộ trình thực hiện nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã ban hành Kế hoạch triển khai giai đoạn 1 (từ năm 2020 đến năm 2025).
Đồng thời, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục triển khai công tác bồi dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, đặc biệt là thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 theo các đề án về đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục các cấp đã ban hành giao chỉ tiêu tuyển sinh sư phạm cho các cơ sở đào tạo giáo viên, mở mã ngành đào tạo cho các môn học mới trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Các địa phương đã chủ động rà soát đội ngũ giáo viên hiện có để xác định số lượng biên chế giáo viên cần bổ sung cho từng cấp học; xây dựng lộ trình, các giải pháp khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên gắn với nâng cao hiệu quả việc tinh giản biên chế; tính toán nhu cầu đào tạo nâng chuẩn trình độ đội ngũ giáo viên mầm non, phổ thông theo Luật Giáo dục 2019 và phối hợp với các cơ sở đào tạo giáo viên để đặt hàng đào tạo, bồi dưỡng; chú trọng triển khai tập huấn, bồi dưỡng bằng hình thức bồi dưỡng qua mạng.
Cũng theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, căn cứ quy định về định mức số giáo viên/lớp, số lượng giáo viên của các cấp học mầm non, phổ thông, ngành Giáo dục thừa khoảng 10.000 giáo viên và thiếu khoảng 94.700 giáo viên. Trong đó thiếu 48.718 giáo viên mầm non, 20.210 giáo viên tiểu học, 14.653 giáo viên trung học cơ sở, 11.133 giáo viên trung học phổ thông.
"Hiện nay vẫn còn tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ ở một số môn học, cấp học và một số địa phương như trong cùng một địa phương thừa giáo viên các môn như Ngữ văn, Toán... và thiếu giáo viên dạy các môn đặc thù như Tin học, Tiếng Anh, Âm nhạc, Mỹ thuật...", ông Nguyễn Hữu Độ nhấn mạnh.
Tại phiên giải trình, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ cũng chỉ ra một số vấn đề bất cập trong tuyển dụng giáo viên. Bởi hầu hết ở các địa phương, cơ quan chuyên môn là Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo không phải là đơn vị chủ trì, đầu mối về tuyển dụng giáo viên nên không chủ động trong việc điều tiết số lượng, cơ cấu đội ngũ theo môn học, cấp học.
Ngoài ra, sự phối hợp giữa ngành Nội vụ với ngành Giáo dục trong tuyển dụng giáo viên chưa chặt chẽ, chưa tính đến những yêu cầu đặc thù của nhà giáo; chưa có Luật quy định riêng để quan tâm đến yếu tố đặc thù của nhà giáo trong tuyển dụng; chưa có giải pháp mạnh mẽ để thu hút người giỏi vào ngành Giáo dục như chế độ tuyển dụng, tiền lương, phụ cấp.
Kiến nghị ban hành Luật Nhà giáo
Tại phiên giải trình, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội tăng cường các hoạt động giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục tại các địa phương, cơ sở sở giáo dục.
Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đề nghị Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội có ý kiến với Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội ban hành Luật Nhà giáo để tạo hành lang pháp lý cho việc xây dựng, ban hành các chính sách, pháp luật về tuyển dụng, sử dụng, quản lý đội ngũ giáo viên mầm non, phổ thông nói riêng, đội ngũ nhà giáo nói chung, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Thủ tướng Chính phủ cho phép Bộ Nội vụ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo giao bổ sung số biên chế giáo viên còn thiếu cho ngành Giáo dục theo lộ trình từ năm 2021 đến năm 2026.
Đề nghị Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội có ý kiến với Chính phủ về phương án tinh giản biên chế phù hợp đối với ngành Giáo dục; các địa phương không tinh giản biên chế đối với cấp học mầm non, tiểu học vì chưa bố trí đủ giáo viên theo định mức nhưng vẫn yêu cầu giảm 10% biên chế dẫn đến thiếu nhiều giáo viên đứng lớp, trong bối cảnh tỷ lệ huy động trẻ ra lớp ngày càng cao và thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Chính phủ thống nhất quan điểm quy định về hợp đồng làm công tác chuyên môn ở các đơn vị sự nghiệp công lập; cho phép các địa phương được hợp đồng giáo viên theo định mức, theo nhu cầu của vị trí việc làm thực tế tại địa phương; bổ sung kinh phí để thực hiện hợp đồng giáo viên.
Trước mắt, khi chưa giao đủ biên chế, đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính tính toán, bố trí ngân sách cho các địa phương khó khăn chưa cân đối được ngân sách để thực hiện hợp đồng lao động giáo viên cho số biên chế chưa giao bổ sung, nhằm bổ sung kịp thời số lượng giáo viên còn thiếu trong trường hợp không được giao bổ sung biên chế.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông gắn với nâng cao chất lượng giáo dục, hình thành các trường phổ thông nhiều cấp học phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi địa phương, địa bàn cụ thể; chuyển đổi mô hình các cơ sở giáo dục mầm non, trung học phổ thông từ công lập ra ngoài công lập ở những nơi có khả năng xã hội hóa cao;
Chủ động xây dựng các giải pháp để giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên theo điều kiện của địa phương; điều chuyển giáo viên từ nơi thừa sang nơi thiếu, xem xét thay đổi vị trí việc làm hoặc tinh giản biên chế với những đối tượng phù hợp; bố trí đủ cơ sở vật chất để dạy học 2 buổi/ngày ở cấp tiểu học; tăng cường tuyên truyền, phổ biến, tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục về năng lực khai thác, chỉ đạo thực hiện hệ thống chính sách, pháp luật về đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục.