Theo tìm hiểu của phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam tại báo cáo công khai tài chính của Trường Đại học Y Hà Nội cho thấy, nhiều năm liền thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học đều lên tới hàng trăm tỷ đồng.
Tuy nhiên, chỉ trong các năm học 2020 - 2021 và 2021 - 2022 nhà trường mới có dữ liệu công khai chi tiết về các dự án đã thực hiện. Trong năm học 2022 - 2023 không tìm thấy dữ liệu của các nội dung nói trên.
Nhiều dự án nghiên cứu khoa học không có thống kê về người chủ trì và mức kinh phí thực hiện
Theo đó, trong năm học 2020 - 2021 trường đại học này thực hiện 23 dự án, nhiệm vụ khoa học công nghệ. Đáng chú ý, có 4 dự án không có thống kê về mức kinh phí thực hiện.
Trong số đó có dự án có 2 dự án do Giáo sư Tạ Thành Văn - Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Hà Nội chủ trì thực hiện.
Cụ thể, dự án có tên "Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng, có làm mù, đánh giá tính an toàn, khả năng sinh miễn dịch và hiệu quả của vắc-xin RNA tự khuếch đại ARCT-154 phòng SARS-Cov-2 ở người trưởng thành". Dự án này được phối hợp thực hiện với đối tác là một Công ty trong thời gian từ năm 2021 đến năm 2023.
Một dự án khác của Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y thực hiện cũng không có thống kê mức kinh phí thực hiện có tên là "Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2, ngẫu nhiên, mù kép, có đối chứng giả được để đánh giá tính an toàn và tính sinh miễn dịch của vắc xin COVIVAC do IVAC sản xuất trên người trưởng thành 18-75 tuổi tại Việt Nam". Dự án này được phối hợp với Viện vắc-xin và sinh phẩm y tế, có thời gian thực hiện trong năm 2021 - 2022.
 |
Nhiều dự án nghiên cứu khoa học không có thống kê về mức kinh phí thực hiện. Ảnh chụp màn hình |
Ngoài ra, có 6 dự án khác được phối hợp với đối tác quốc tế để thực hiện, tuy nhiên không có báo cáo về người chủ trì và thống kê về mức kinh phí.
Cụ thể, các dự án có tên "Các nguyên nhân chính gây bệnh ở mắt và mất thị lực" phối hợp với đối tác là Viện thị giác Brien Holden, Quỹ Lion Clubs Quốc tế"; Dự án có tên "Chương trình đào tạo Nâng cao năng lực về nghiên cứu nhân rộng can thiệp dựa vào bằng chứng trong lĩnh vực phòng, chống HIV tại Việt Nam" phối hợp với đối tác là Trường Đại học Bắc Carolina, Chapel Hill, Hoa Kỳ;
Ngoài ra, còn một số dự án khác có tên "Đánh giá kết quả triển khai đề án điểm cấp methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện tại ba tỉnh Việt Nam" được phối hợp với Dự án Quỹ toàn cầu Phòng, chống HIV/AIDS; Dự án có tên "Đánh giá sự chấp nhận, tính khả thi trong sàng lọc nhiễm Chlamydia trachomatis lậu cầu Nesseiria gonorrtheoeae và thực trạng lậu cầu kháng kháng sinh trong nam quan hệ tình dục đồng giới sử dụng liệu pháp dự phòng HIV trước phơi nhiễm tại Việt Nam" được phối hợp với Trường Đại học phía Nam California, Hoa Kỳ.
 |
 |
Nhiều dự án nghiên cứu khoa học của Trường Đại học Y Hà Nội có mức kinh phí thực hiện rất lớn. Ảnh chụp màn hình |
Bên cạnh đó, trong bảng thống kê về việc thực hiện các dự án trong năm học này phóng viên cũng ghi nhận có 1 dự án do Giáo sư Nguyễn Hữu Tú - Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội chủ trì thực hiện. Dự án này có tên "Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật sinh học phân tử trong chẩn đoán di truyền một số bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh". Đây là đề tài cấp nhà nước và có mức kinh phí thực hiện hơn 8 tỷ đồng.
Cũng theo bảng thống kê, trong năm học này với 10 dự án có báo cáo cụ thể về mức kinh phí được biết, mức dao động từ khoảng 1,5 tỷ đồng đến gần 10 tỷ đồng cho việc thực hiện 1 dự án như vậy.
Qua đó, dự án tên "Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu đột biến gen của SARS-COV2 tại Việt Nam" là đề tài cấp nhà nước với mức kinh phí thực hiện cao nhất là 9,88 tỷ đồng.
Còn dự án có kinh phí thực hiện thấp nhất trong năm học này là đề tài cấp Bộ với mức kinh phí 1,5 tỷ đồng có tên "Nghiên cứu thực trạng bệnh tật nhu cầu nhân lực, năng lực đào tạo và xây dựng chuẩn năng lực nghề nghiệp bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng Việt Nam".
Đáng chú ý, trong báo cáo công khai tài chính của Trường Đại học Y Hà Nội có thể thấy, trong năm 2021 cơ sở này có tổng thu là 343,658 tỷ đồng. Trong đó, nguồn thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ của trường đại học này có con số khá "ấn tượng" là 131,208 tỷ đồng.
Có dự án nghiên cứu khoa học với kinh phí thực hiện hơn 5 triệu USD
Tìm hiểu tiếp trong năm học 2021 - 2022, Trường Đại học Y Hà Nội thực hiện 13 đề tài, nhiệm vụ khoa học công nghệ. Trong đó nổi bật với dự án có tên "Nghiên cứu giai đoạn 3, ngẫu nhiên, người quan sát mù, bắt chéo, đánh giá hiệu lực bảo vệ, an toàn và tính sinh miễn dịch của S-268019 trong dự phòng Covid-19" do Giáo sư Tạ Thành Văn - Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Hà Nội chủ trì với mức kinh phí thực hiện hơn 193 tỷ đồng.
Một dự án khác có mức kinh phí thực hiện hơn 61 tỷ đồng cũng do Giáo sư Tạ Thành Văn chủ trì từ năm học 2020 - 2021 có tên "Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng, có làm mù, đánh giá tính an toàn, khả năng sinh miễn dịch và hiệu quả của vắc-xin RNA tự khuếch đại ARCT-154 phòng SARS-Cov-2 ở người trưởng thành", năm học này tiếp tục được kê trong báo cáo.
Ngoài ra, trong năm học này, có rất nhiều dự án khác có mức kinh phí thực hiện được tính theo đơn vị là (USD). Trong đó, nổi bật với dự án có tên "Nâng cao năng lực đánh giá chương trình và tăng cường hệ thống y tế hỗ trợ cho công tác dự phòng, điều trị và chăm sóc HIV ở Việt Nam" với mức kinh phí hơn 5 triệu USD. Theo bảng báo cáo, đề tài này không có thông tin về đối tác phối hợp thực hiện.
Bên cạnh đó, một số dự án khác có mức kinh phí thực hiện từ hơn 1 nghìn USD đến gần 8 nghìn USD thuộc về các đề tài cấp Nhà nước, cấp Bộ và của Sở Khoa học Công nghệ một số địa phương phối hợp thực hiện.
Báo cáo tài chính 2 năm học có thời gian ký duyệt khác nhau nhưng giống số liệu
Đáng chú ý, khi tìm hiểu về báo cáo tài chính của năm học 2021 - 2022 phóng viên nhận thấy, dù ngày ký của Hiệu trưởng trong 2 năm học là khác nhau, tuy nhiên các số liệu trong báo cáo tài chính của năm học này lại hoàn toàn giống và trùng khớp về số liệu với năm học 2020 - 2021.
Theo đó, mức thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong năm học này được văn bản thể hiện vẫn là 131,208 tỷ đồng.
Trong năm học 2022 - 2023, dù trường đại học này không có thông tin công khai về việc thực hiện các dự án nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, từ dữ liệu về công bố về tài chính có thể thấy, nguồn thu từ nghiên cứu khoa học của năm học này hơn hẳn trước đó. Cụ thể, trong báo cáo của năm học này, số liệu về tổng thu của năm 2022 là 574,326 tỷ đồng. Trong đó, thu từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là 228,755 tỷ đồng.
 |
Báo cáo công khai tài chính năm học 2020 - 2021 và 2021 - 2022 có ngày ký khác nhau nhưng số liệu của 2 năm học này giống và trùng khớp. Ảnh chụp màn hình |
Thông tin về những con số "ấn tượng" của nguồn thu hằng năm từ việc thực hiện các dự án nghiên cứu khoa học, Tiến sĩ Vũ Quốc Đạt - Trưởng phòng Hành chính Trường Đại học Y Hà Nội cho biết: "Đây là nỗ lực của nhà trường thời gian qua trong việc thực hiện các dự án để có thể đem lại nguồn thu.
Các số liệu mà phóng viên thấy được trong báo cáo tài chính là con số tổng hợp từ nhiều nguồn thu chứ không phải chỉ riêng nguồn thu từ nghiên cứu khoa học. Theo đó, tổng nguồn thu bao gồm của các hoạt động khác như chuyển giao công nghệ, sản xuất thử và tư vấn".
Phóng viên đề cập việc, các năm học có dữ liệu báo cáo ba công khai cho thấy, Trường Đại học Y Hà Nội thực hiện rất nhiều dự án với mức kinh phí cao, tuy nhiên nguồn thu từ hoạt động này chỉ chiếm một phần nhỏ so với tổng chi phí thực hiện. Về việc này lãnh đạo Phòng Hành chính Trường Đại học Y Hà Nội lý giải, điều này là do đặc thù của ngành Y. Vị này cho biết, một số đề tài có thời gian thực hiện kéo dài nên con số trong báo cáo tài chính hằng năm cũng phần nào phụ thuộc vào tiến độ các dự án đó.
Theo đó, Tiến sĩ Vũ Quốc Đạt nhấn mạnh: "Thông thường nguồn kinh phí dùng để thực hiện các dự án sẽ phụ thuộc vào đề tài đó thuộc cấp nào. Ví dụ, đề tài cấp nhà nước thường sẽ do Bộ Khoa học và Công nghệ cấp còn đề tài cấp Bộ thì thường sẽ do Bộ Y tế cấp.
Tuy nhiên, không phải đề tài nào cũng sẽ kết thúc đúng hạn trong năm báo cáo nên có thể năm đó chưa có con số chính xác để báo cáo. Như vậy, con số thống kê chỉ bao gồm những đề tài đã thực hiện xong trước thời điểm chúng tôi thực hiện báo cáo. Vì thế, có đề tài dù có tên trong danh sách báo cáo ba công khai của năm đó nhưng vì chưa thực hiện xong nên năm báo cáo đó vẫn chưa thể có số liệu về nguồn thu".