Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1017/QĐ-TTg phê duyệt chương trình "Phát triển nguồn nhân lực ngành Công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050".
Theo Quyết định, mục tiêu chung là đến năm 2030, Việt Nam đào tạo, phát triển đội ngũ nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn có chất lượng, tập trung vào công đoạn thiết kế vi mạch bán dẫn, đóng gói và kiểm thử vi mạch bán dẫn; từng bước nắm bắt công nghệ trong công đoạn sản xuất bán dẫn; trong đó đào tạo được ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn trong tất cả các công đoạn của chuỗi giá trị trong ngành công nghiệp bán dẫn.
Là một trong 18 cơ sở giáo dục được xem xét ưu tiên đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn, Trường Đại học Vinh đang tích cực triển khai nhiều hoạt động nhằm chuẩn bị cho việc tham gia đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành Công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”.
Xây dựng kế hoạch cụ thể cho công tác đào tạo
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Tiến - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Vinh cho biết, việc trở thành cơ sở giáo dục đại học được xem xét ưu tiên đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn sẽ mang lại nhiều thuận lợi cho công tác đào tạo ngành bán dẫn nói riêng và nhà trường nói chung.
“Thứ nhất, việc sở hữu phòng thí nghiệm hiện đại sẽ giúp sinh viên trường được tiếp cận với môi trường làm việc thực tế, rèn luyện kỹ năng thực hành và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.
Thứ hai, phòng thí nghiệm sẽ giúp nhà trường đào tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng chính xác nhu cầu của các doanh nghiệp trong ngành, rút ngắn khoảng cách giữa nhà trường và doanh nghiệp.
Ngoài ra, phòng thí nghiệm còn là nơi để các nhà khoa học và sinh viên thực hiện nghiên cứu, phát triển các công nghệ mới, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam. Đây cũng là tiền đề tạo điều kiện thuận lợi để nhà trường hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu trên thế giới, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế”, thầy Tiến cho biết thêm.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Tiến cũng cho rằng, khi được ưu tiên đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn, nhà trường sẽ nâng cao uy tín trong lĩnh vực đào tạo và nghiên cứu về công nghệ bán dẫn, thu hút được nhiều sinh viên tài năng theo học. Từ đó, nhà trường có thể mở rộng các chương trình đào tạo liên quan đến công nghệ bán dẫn, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Khi ngành đào tạo phù hợp với nhu cầu xã hội, các doanh nghiệp, tổ chức sẽ tạo điều kiện cho sinh viên ngành học đó thực tập, nghiên cứu và làm việc.
“Chương trình đào tạo được nhà trường xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, liên tục cập nhật theo xu hướng phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn để đáp ứng yêu cầu nhân lực của thị trường lao động toàn cầu. Đồng thời, nhà trường đang nghiên cứu đầu tư thêm các trang thiết bị, không gian học tập, khởi nghiệp sáng tạo phục vụ thực hành cho sinh viên.
Công nghệ bán dẫn có thể chia làm 3 quy trình: Thiết kế - chế tạo - lắp ráp, kiểm thử, đóng gói (ATP). Giai đoạn trước mắt, nhà trường đang tập trung đào tạo bậc đại học lĩnh vực công nghệ bán dẫn. Dự kiến đào tạo bậc thạc sĩ năm 2027 và đến năm 2030 sẽ đào tạo bậc tiến sĩ”, thầy Tiến chia sẻ thêm.
Theo Phó hiệu trưởng Trường Đại học Vinh, ngoài việc chuẩn bị về mặt cơ sở vật chất, nhà trường cũng có kế hoạch chuẩn bị về đội ngũ nhân lực vận hành phòng thí nghiệm, bởi để đào tạo nhân lực bán dẫn không chỉ cần máy móc, thiết bị hiện đại mà rất cần đội ngũ nhân lực am hiểu chuyên môn.
Để vận hành phòng thí nghiệm hiệu quả, thầy Tiến cho biết, Trường Đại học Vinh sẽ tập trung nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng sử dụng thiết bị cho đội ngũ giảng viên thông qua việc tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng. Đồng thời, nhà trường sẽ tiến hành tuyển dụng thêm nhân sự là các kỹ thuật viên có kinh nghiệm, am hiểu về thiết bị và quy trình làm việc trong phòng thí nghiệm. Ngoài việc trang bị kỹ năng cho đội ngũ giảng viên và bổ sung thêm kỹ thuật viên, nhà trường sẽ thành lập một đội ngũ quản lý chuyên trách để điều hành, bảo trì và phát triển phòng thí nghiệm.
Thầy Tiến cũng nhấn mạnh rằng, nhà trường luôn khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động nghiên cứu. Để hỗ trợ tốt nhất cho sinh viên, nhà trường luôn tìm kiếm sự giúp đỡ của các chuyên gia trong và ngoài nước để tư vấn, đào tạo và chuyển giao công nghệ.
Đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Tiến cho biết Trường Đại học Vinh luôn chú trọng hợp tác với các doanh nghiệp trong và ngoài nước về đổi mới chương trình đào tạo cũng như gắn với hoạt động thực hành, thí nghiệm phục vụ chuyên môn.
Hiện nay, sinh viên học các ngành liên quan đến bán dẫn được tạo điều kiện tham gia thực tập tại doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, đặc biệt là ở khu công nghiệp lớn như khu Công nghiệp Hoàng Mai I, khu Công nghiệp Vsip - Nghệ An,… Qua đó, sinh viên sẽ được làm quen với môi trường làm việc, áp dụng kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề thực tế.
Ngoài việc cho sinh viên thực tập tại doanh nghiệp, nhà trường cũng phối hợp với các doanh nghiệp thực hiện các dự án nghiên cứu khoa học, phát triển sản phẩm mới, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của cả nhà trường và doanh nghiệp. Để tạo sự kết nối, nhà trường thường xuyên tổ chức hội thảo, hội nghị khoa học giữa nhà trường, doanh nghiệp và các chuyên gia trong ngành. Qua đó, nhà trường sẽ nắm bắt được nhu cầu của thị trường lao động. Đây là cơ sở để nhà trường cập nhật nội dung chương trình đào tạo theo sát nhu cầu của doanh nghiệp, đảm bảo sinh viên ra trường có thể đáp ứng ngay yêu cầu công việc.
Từ thực tế triển khai, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Vinh nhận thấy việc hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp đem lại nhiều lợi ích cho nhà trường nói chung và cho việc đào tạo ngành bán dẫn nói riêng.
“Nguồn lực phục vụ đào tạo lĩnh vực công nghệ bán dẫn đòi hỏi đầu tư lớn, đặc biệt là cơ sở vật chất. Các doanh nghiệp có cơ sở vật chất phục vụ thực hành, thí nghiệm có thể hỗ trợ nhà trường trong quá trình đào tạo. Từ đó tạo cơ hội cho sinh viên được tiếp cận với công nghệ hiện đại, làm quen với môi trường thực tế. Khi đã được trang bị đầy đủ kiến thức, sinh viên sẽ có cơ hội việc làm ngay sau khi tốt nghiệp”, thầy Tiến cho biết.
Thầy Tiến cũng nhấn mạnh doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học tại nhà trường, tạo ra sản phẩm có giá trị ứng dụng cao. Điều này cũng giúp nhà trường khẳng định vị thế trong lĩnh vực đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Tiến cho biết, thời gian tới, nhà trường tiếp tục chiến lược mở rộng hợp tác với các khu công nghiệp lớn trên địa bàn tỉnh, tổ chức các buổi gặp gỡ, trao đổi để hiểu rõ hơn về nhu cầu nhân lực của các doanh nghiệp. Đó là cơ sở để nhà trường phát triển các chương trình đào tạo ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng doanh nghiệp. Nhà trường còn có mong muốn xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển chung với các doanh nghiệp, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cốt lõi của ngành bán dẫn.
Bên cạnh những khu công nghiệp đang hợp tác, nhà trường sẽ tiếp tục quảng bá hình ảnh và tìm kiếm cơ hội hợp tác thông qua việc tham gia các hội chợ, triển lãm về công nghệ bán dẫn. Đồng thời tạo điều kiện cho sinh viên và giảng viên khởi nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn, sẵn sàng hỗ trợ xây dựng các doanh nghiệp khởi nghiệp.
Để thực hiện hiệu quả những chiến lược phát triển đã đề ra, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Vinh cho rằng việc đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn là yếu tố cốt lõi. Phòng thí nghiệm được trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế sẽ là nơi lý tưởng để sinh viên thực hành, nghiên cứu. Ngoài ra, nhà trường mong muốn được trang bị đầy đủ tài liệu, phần mềm chuyên dụng tại các phòng học, thư viện để hỗ trợ tốt nhất cho sinh viên trong quá trình học tập.
“Bên cạnh cơ sở vật chất, nhà trường cũng đang tìm kiếm các chương trình gửi giảng viên đi đào tạo nước ngoài. Đồng thời Trường Đại học Vinh đề xuất được mời chuyên gia nước ngoài đến giảng dạy, nghiên cứu tại trường, góp phần nâng cao năng lực chuyên môn cho giảng viên.
Về sinh viên, nhà trường có đề xuất cung cấp các suất học bổng, hỗ trợ tài chính cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn nhưng có năng lực. Cần có thêm các chính sách khuyến khích nghiên cứu, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực bán dẫn. Những chính sách này sẽ tạo điều kiện cho các nhà khởi nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn, xây dựng và thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển", thầy Tiến mong muốn.