Ngày 12/8/2025, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đăng tải bài viết: “Tổ trưởng chuyên môn hưởng phụ cấp trách nhiệm: Đúng với bản chất việc được giao”. [1]
Bài viết này có nội dung đáng chú ý như sau:
“Theo Điều 7 dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo sẽ không có phụ cấp chức vụ đối với tổ trưởng, tổ phó chuyên môn trường học thay vào đó là phụ cấp trách nhiệm công việc. Cụ thể, tổ trưởng chuyên môn dự kiến được hưởng mức 0,3 mức lương cơ sở; tổ phó chuyên môn là 0,2 mức lương cơ sở.”
Bàn về phụ cấp trách nhiệm của tổ trưởng chuyên môn, thầy Nguyễn Thanh Hải - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Trương Định (phường Long Thuận, tỉnh Đồng Tháp) nêu quan điểm: “Có thể xem xét điều chỉnh mức phụ cấp trách nhiệm công việc của tổ trưởng lên mức 0,35, xếp sau phó hiệu trưởng để xứng đáng với công sức, tâm huyết bỏ ra của giáo viên ở vị trí này.”
Người viết là giáo viên đang kiêm nhiệm nhiệm vụ tổ trưởng chuyên môn hơn 10 năm học ở một trường trung học phổ thông nhận thấy, lãnh đạo trường học đề xuất điều chỉnh mức phụ cấp trách nhiệm công việc của tổ trưởng lên mức 0,35 (thay vì 0,3 như dự thảo) là hoàn toàn hợp tình hợp lí, nhất là trong bối cảnh các nhà trường phổ thông thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Người viết cũng mạnh dạn đề xuất, cần giảm định mức tiết dạy cho tổ trưởng chuyên môn là 5 tiết/tuần (thay vì 3 tiết/tuần như hiện nay).
Bởi vì, tổ trưởng chuyên môn ở các trường học hiện nay đang đối mặt với nhiều áp lực, bao gồm áp lực về công việc, áp lực về chuyên môn và áp lực về quản lý nhân sự.
Mặc dù có phụ cấp và giảm định mức tiết dạy tuỳ theo từng cấp học, nhiều tổ trưởng vẫn cảm thấy chưa tương xứng với khối lượng công việc và trách nhiệm được giao.
Đáng nói, tổ trưởng chuyên môn sẽ đối mặt với nhiều áp lực khi các nhà trường phổ thông triển khai dạy học 2 buổi/ngày từ năm học 2025-2026.
Theo đó, ngày 5/8/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Công văn 4567/BGDĐT-GDPT [2] về việc hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông.
Chẳng hạn, đối với cấp trung học phổ thông Công văn này hướng dẫn cụ thể về việc tổ chức dạy học ở buổi thứ hai như sau:
Tổ chức ôn tập, phụ đạo học sinh chưa đạt theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông; bồi dưỡng học sinh giỏi; ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông; tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật, giáo dục hướng nghiệp, hoạt động trải nghiệm, giáo dục STEM/STEAM, giáo dục văn hóa đọc, văn hóa học đường, tư vấn hướng nghiệp, hoạt động tình nguyện; giáo dục đạo đức, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục tài chính, giáo dục kiến thức về trật tự an toàn giao thông; giáo dục năng lực số, trí tuệ nhân tạo (AI), ngoại ngữ, thể thao, văn hóa, nghệ thuật và các nội dung giáo dục khác theo quy định, đáp ứng nhu cầu, sở thích, năng khiếu của học sinh,...
Đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học: học tập theo nhóm học sinh có cùng trình độ, sở thích; tổ chức các câu lạc bộ, hướng dẫn học sinh tự học, kết hợp giữa học tập trong lớp học và các hoạt động giáo dục ngoài lớp học, ngoài nhà trường; phối hợp với các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia vào các hoạt động giáo dục phù hợp nhằm hỗ trợ việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.
Nhìn vào danh sách này, có thể thấy rõ vai trò, nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn ở trường trung học phổ thông rất nặng, từ quản lý chuyên môn cho đến việc phải lên kế hoạch, điều phối, và đánh giá toàn bộ hoạt động của tổ.
Thứ nhất, áp lực bắt đầu ngay từ khâu xây dựng kế hoạch của tổ chuyên môn trong năm học. Tổ trưởng chuyên môn phải cân nhắc từng yêu cầu của công văn Bộ/Sở Giáo dục và Đào tạo và xây dựng thành một kế hoạch phù hợp với điều kiện của từng nhà trường.
Điều này đòi hỏi tổ trưởng chuyên môn phải khảo sát, thu thập ý kiến của học sinh để hiểu rõ nhu cầu và sở thích của các em. Đồng thời, phải đánh giá năng lực của từng giáo viên trong tổ, xem ai có thế mạnh về mảng nào để phân công công việc sao cho hợp lí.
Quá trình này không hề đơn giản, bởi việc phân công phải đảm bảo sự công bằng, phù hợp với năng lực và không gây ra sự quá tải đối với từng giáo viên.
Thứ hai, Công văn 4567/BGDĐT-GDPT cũng yêu cầu đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học, chẳng hạn như: học tập theo nhóm, tổ chức câu lạc bộ, hướng dẫn tự học, kết hợp học trong lớp và ngoài nhà trường.
Những yêu cầu này đòi hỏi tổ trưởng chuyên môn phải không ngừng sáng tạo và đổi mới với hàng loạt công việc như: tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề; phát triển và duy trì các câu lạc bộ chuyên môn; xây dựng ngân hàng học liệu và tài nguyên số;…
Một trong những áp lực lớn nhất là việc tổ trưởng chuyên môn phải thuyết phục và đồng hành cùng các giáo viên trong tổ. Tổ trưởng chuyên môn phải là người tiên phong về sự đổi mới, đồng thời phải tạo ra một môi trường cởi mở để các giáo viên có thể chia sẻ khó khăn, cùng nhau tìm ra giải pháp.
Nhìn chung, Công văn 4567/BGDĐT-GDPT về việc hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông mở ra nhiều cơ hội để nâng cao chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, cũng đặt ra những thách thức lớn đối với đội ngũ tổ trưởng chuyên môn.
Để giảm bớt gánh nặng cho tổ trưởng, cần có sự hỗ trợ đồng bộ từ ban giám hiệu nhà trường và các cấp quản lí giáo dục. Cùng với đó, theo người viết, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần nghiên cứu điều chỉnh mức phụ cấp trách nhiệm công việc của tổ trưởng lên mức 0,35 và giảm định mức tiết dạy lên 5 tiết/tuần.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://giaoduc.net.vn/to-truong-chuyen-mon-huong-phu-cap-trach-nhiem-dung-voi-ban-chat-viec-duoc-giao-post253513.gd
[2] https://thuvienphapluat.vn/chinh-sach-phap-luat-moi/vn/ho-tro-phap-luat/chinh-sach-moi/91496/cong-van-4567-bgddt-gdpt-huong-dan-to-chuc-day-hoc-2-buoi-ngay-voi-giao-duc-pho-thong-nam-hoc-2025-2026
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.