Theo Điều 7 dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo sẽ không có phụ cấp chức vụ đối với tổ trưởng, tổ phó chuyên môn trường học thay vào đó là phụ cấp trách nhiệm công việc. Cụ thể, tổ trưởng chuyên môn dự kiến được hưởng mức 0,3 mức lương cơ sở; tổ phó chuyên môn là 0,2 mức lương cơ sở.
Hiện nay, mức phụ cấp của tổ trưởng, tổ phó chuyên môn được xác định căn cứ vào tiểu mục 1, Mục IV, Thông tư 33/2005/TT-BGDĐT hướng dẫn tạm thời thực hiện chế độ phụ cấp chức vụ lãnh đạo trong các cơ sở giáo dục công lập, quy định về hệ số phụ cấp chức vụ đối với tổ trưởng, tổ phó chuyên môn như sau:
Giáo viên trường trung học phổ thông đảm nhiệm vị trí tổ trưởng chuyên môn và tương đương được hưởng hệ số phụ cấp 0,25; tổ phó chuyên môn và tương đương được hưởng mức 0,15.
Giáo viên trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở đảm nhiệm vị trí tổ trưởng chuyên môn và tương đương được hưởng hệ số phụ cấp 0,20; tổ phó chuyên môn và tương đương được 0,15.
Việc chuyển từ “phụ cấp chức vụ” sang “phụ cấp trách nhiệm công việc” đúng bản chất việc được giao
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Vũ Thị Nhài - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thanh Hải (xã Hải Anh, tỉnh Ninh Bình) nhận định: “Việc chuyển từ “phụ cấp chức vụ” sang “phụ cấp trách nhiệm công việc” và nâng hệ số phụ cấp từ 0,20 lên 0,30 đối với tổ trưởng và từ 0,15 lên 0,20 đối với tổ phó chuyên môn là sự ghi nhận đúng vai trò, trách nhiệm mà họ đang đảm đương.
Ở bậc tiểu học, tổ trưởng chuyên môn đa phần là giáo viên chủ nhiệm lớp. Bên cạnh nhiệm vụ giảng dạy và quản lý lớp học, khi là tổ trưởng chuyên môn, họ còn đảm nhận nhiều công việc khác trong trường.
Tổ trưởng chuyên môn phối hợp cùng ban giám hiệu xây dựng kế hoạch, tổ chức các hoạt động chuyên môn, ngoại khóa; xử lý nhiều đầu việc phát sinh như thống kê, báo cáo, tổng hợp chuyên môn. Đôi khi, họ cũng đảm nhận vai trò tư vấn, hỗ trợ học sinh, đồng thời hướng dẫn giáo viên trong tổ việc đổi mới phương pháp dạy học, soạn giảng, ứng dụng công nghệ thông tin và tiếp cận các mô hình giáo dục mới.
Đặc biệt, hiện nay, trách nhiệm của tổ trưởng, tổ phó chuyên môn ngày càng nặng nề hơn, đòi hỏi họ cần tích cực nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng chương trình, đáp ứng yêu cầu đổi mới và xu thế giáo dục hiện đại”.
Cũng theo cô Nhài, hiện nay, tổ trưởng chuyên môn ở trường trung học phổ thông đang hưởng mức phụ cấp chức vụ cao nhất là 0,25. Tuy nhiên, khi cùng thực hiện những chức năng, nhiệm vụ và trách nhiệm tương tự, thì tổ trưởng chuyên môn ở các cấp học dưới lại được hưởng mức phụ cấp thấp hơn. Điều này cũng gây băn khoăn cho không ít giáo viên, đồng thời đặt ra câu hỏi về sự thống nhất trong chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ đảm nhận cùng vai trò chuyên môn tại các bậc học khác nhau.
Tại dự thảo nghị định mới, phụ cấp trách nhiệm công việc của tổ trưởng, tổ phó chuyên môn các cấp học được quy định như nhau, góp phần bảo đảm tính công bằng trong chính sách. Nếu được triển khai hợp lý, đây sẽ là cách ghi nhận và khuyến khích kịp thời đối với những thầy cô đang kiêm nhiệm nhiệm vụ tổ trưởng, tổ phó trong nhà trường.
Trong khi đó, thầy Trần Hữu Phước - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Chí Thanh (xã Krông Nô, tỉnh Đắk Lắk) cho hay, tổ trưởng chuyên môn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý, điều hành và nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn của tổ, góp phần vào sự phát triển của nhà trường.
Tổ trưởng chuyên môn đảm nhiệm khối lượng công việc lớn như tổ chức sinh hoạt chuyên môn, xây dựng kế hoạch, quản lý hồ sơ của tổ đảm bảo chính xác, khoa học, đặc biệt là công tác bồi dưỡng, đánh giá hoạt động chuyên môn của giáo viên trong tổ.
Thầy Phước nhấn mạnh: “Việc chuyển từ “phụ cấp chức vụ” sang “phụ cấp trách nhiệm công việc” cần hiểu đúng bản chất và tính chất công việc của vị trí này, để tránh gây vướng mắc trong thực hiện chế độ khi áp dụng.
Theo Điểm a, Khoản 1, Điều 3, Nghị định 115/2020/NĐ-CP quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức nêu: viên chức quản lý là người được bổ nhiệm giữ chức vụ quản lý có thời hạn, chịu trách nhiệm điều hành, tổ chức thực hiện một hoặc một số công việc trong đơn vị sự nghiệp công lập và được hưởng phụ cấp chức vụ quản lý.
Thông tư 33/2005/TT-BGDĐT, hướng dẫn tạm thời thực hiện chế độ phụ cấp chức vụ lãnh đạo trong các cơ sở giáo dục công lập quy định, tổ trưởng chuyên môn được hưởng phụ cấp “chức vụ”. Điều này dẫn đến nhiều người có cách hiểu tổ trưởng chuyên môn được xem là viên chức quản lý.
Trong khi đó tại, Khoản 1, Điều 14, Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT quy định: “Tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn do hiệu trưởng bổ nhiệm, chịu sự quản lý, chỉ đạo của hiệu trưởng”. Như vậy, các vị trí như tổ trưởng, tổ phó chuyên môn tại trường phổ thông do hiệu trưởng bổ nhiệm và mang tính kiêm nhiệm, tương tự như bí thư chi đoàn hoặc trưởng ban trong các tổ chức đoàn thể của trường học.
Do đó, nếu dự thảo đi vào thực tế, cần có sự thống nhất và quy định cụ thể từ cơ quan có thẩm quyền trong các văn bản, để làm rõ: tổ trưởng, tổ phó chuyên môn là nhiệm vụ kiêm nhiệm được giao và hưởng phụ cấp trách nhiệm.
Việc làm rõ khái niệm này không chỉ giúp thống nhất hệ thống văn bản quy phạm pháp luật mà còn là cơ sở pháp lý cần thiết để cơ sở giáo dục có căn cứ bổ nhiệm các vị trí này, xác định rõ quyền lợi, nghĩa vụ cho giáo viên đảm nhận vai trò tổ trưởng, tổ phó chuyên môn.
Có thể cân nhắc điều chỉnh mức phụ cấp của tổ trưởng chuyên môn
Bên cạnh việc xác định rõ vị trí của tổ trưởng, tổ phó chuyên môn, lãnh đạo một số cơ sở giáo dục cho rằng cũng cần xem xét thêm mức phụ cấp trách nhiệm công việc của tổ trưởng, nhằm ghi nhận xứng đáng công sức của giáo viên kiêm nhiệm vị trí này.
Thầy Nguyễn Thanh Hải - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Trương Định (phường Long Thuận, tỉnh Đồng Tháp) cho biết, hệ số phụ cấp của tổ trưởng chuyên môn ở bậc phổ thông tăng từ 0,25 lên 0,30 và tổ phó chuyên môn tăng từ 0,15 lên 0,20 tạo động lực để giáo viên yên tâm cống hiến, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, điều hành tổ chuyên môn.
Tuy nhiên, theo quyết định số 595/QĐ-BHXH ban hành quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp; quản lý sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế, phụ cấp trách nhiệm công việc không được tính để đóng bảo hiểm xã hội.
Hiện nay, phần phụ cấp chức vụ được tham gia đóng bảo hiểm xã hội, nên khi nghỉ hưu, khoản này được tính vào lương bình quân làm cơ sở tính lương hưu. Nếu chuyển sang phụ cấp trách nhiệm công việc và không đóng bảo hiểm xã hội thì khi nghỉ hưu, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn sẽ được tính lương hưu như giáo viên giảng dạy bình thường. Do đó, thay đổi này có thể khiến giáo viên kiêm nhiệm vị trí tổ trưởng, tổ phó chuyên môn có phần thiệt thòi hơn trước về chế độ hưu trí.
Trong khi đó, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thanh Hải chia sẻ, trên thực tế, tổ trưởng chuyên môn là “cánh tay nối dài” của ban giám hiệu trong việc triển khai các nhiệm vụ chuyên môn, với khối lượng công việc và vai trò rất lớn. Do đó, có thể xem xét điều chỉnh mức phụ cấp trách nhiệm công việc của tổ trưởng lên mức 0,35, xếp sau phó hiệu trưởng để xứng đáng với công sức, tâm huyết bỏ ra của giáo viên ở vị trí này.
Đồng tình với quan điểm trên, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Chí Thanh cho rằng, trách nhiệm của tổ trưởng chuyên môn trong trường học là rất lớn, yêu cầu về công việc của tổ trưởng cũng ngày càng cao, không chỉ dừng lại ở những công việc chuyên môn mà còn bao gồm cả công tác quản lý một số hoạt động khác trong nhà trường. Vì vậy, nếu có thể điều chỉnh mức phụ cấp trách nhiệm của tổ trưởng cao hơn thì sẽ là sự ghi nhận công bằng với họ, góp phần giữ chân và tạo động lực cho đội ngũ giáo viên có năng lực, tâm huyết.
