Trường Đại học Phạm Văn Đồng là trường đại học địa phương trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, chịu sự quản lý Nhà nước về giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Nhà trường phát triển theo mô hình đa ngành, đa cấp, đa phương thức đào tạo. Tầm nhìn đến năm 2030, Trường Đại học Phạm Văn Đồng trở thành cơ sở giáo dục đại học định hướng ứng dụng có uy tín trong cả nước.
Vẫn còn nhiều khó khăn trong việc triển khai các hoạt động khoa học - công nghệ
Theo Báo cáo thường niên năm 2024 tại bảng các chỉ số đánh giá về hoạt động khoa học công nghệ, chỉ số tăng trưởng bền vững của trường năm 2023 là 1,22% (giảm 24,26% so với năm trước liền kề năm báo cáo).
Tiêu chí 4.2, Tiêu chuẩn 4, Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT quy định: Chỉ số tăng trưởng bền vững, được xác định bằng trung bình cộng tốc độ tăng tổng thu và tốc độ tăng phần thu ngoài học phí, ngoài ngân sách nhà nước/nhà đầu tư hỗ trợ chi thường xuyên trong 3 năm gần nhất, không âm.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quận - Trưởng phòng Phòng Đào tạo, Trường Đại học Phạm Văn Đồng cho biết, nguyên nhân của sự sụt giảm này được xác định là do nguồn thu từ hoạt động khoa học và công nghệ trong năm 2023 không tăng so với năm trước, trong khi tổng nguồn thu của nhà trường giai đoạn 2022–2024 lại tăng đều (riêng năm 2024 tăng 160% so với năm 2022). Sự chênh lệch này đã khiến chỉ số tăng trưởng bền vững của nhà trường giảm mạnh.
Về kế hoạch cải thiện chỉ số này, thầy Quận khẳng định trong thời gian tới, nhà trường đặt mục tiêu đẩy mạnh cả số lượng lẫn chất lượng các đề tài nghiên cứu khoa học ở các cấp, đồng thời từng bước gia tăng nguồn thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ.
Cũng theo Báo cáo thường niên năm 2024, Trường Đại học Phạm Văn Đồng duy trì tỉ trọng thu khoa học - công nghệ ở mức 15% trong hai năm liên tiếp 2023 và 2024.
Tuy nhiên, số công bố khoa học/giảng viên của trường năm 2024 giảm xuống 0,24 bài/năm, trong khi chỉ số này năm 2023 đạt 0,4 bài/năm. Bên cạnh đó, số công bố WoS, Scopus/giảng viên của trường cũng giảm từ 0,2 bài/năm (năm 2023) xuống 0,07 bài/năm (năm 2024).
Trong khi đó, Tiêu chí 6.2, Tiêu chuẩn 6. Nghiên cứu và đổi mới sáng tạo tại Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT quy định: “Số lượng công bố khoa học và công nghệ tính bình quân trên một giảng viên toàn thời gian không thấp hơn 0,3 bài/năm”.
Khi được hỏi về khó khăn trong việc khuyến khích giảng viên tham gia nghiên cứu khoa học cũng như công bố quốc tế, Trưởng phòng Phòng Đào tạo, Trường Đại học Phạm Văn Đồng chia sẻ khó khăn lớn nhất hiện nay là số lượng đề tài nghiên cứu khoa học các cấp được phê duyệt cho giảng viên của nhà trường thực hiện còn hạn chế.
Ngoài ra, việc công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí quốc tế thuộc danh mục WoS, Scopus thường gặp nhiều trở ngại do chi phí công bố cao.
Để khắc phục những khó khăn này, Trường Đại học Phạm Văn Đồng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo nhằm khuyến khích đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học trong toàn trường.
Cụ thể, nhà trường khuyến khích giảng viên và sinh viên đăng ký đề tài nghiên cứu ở nhiều cấp độ khác nhau như cấp trường, cấp cơ sở, cấp tỉnh và các quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia như Nafosted... từ đó tăng cường việc công bố kết quả nghiên cứu.
Song song với đó, nhà trường có chính sách hỗ trợ kinh phí cho các công bố quốc tế, phân theo chất lượng tạp chí (Q4–Q1), dù mức hỗ trợ hiện vẫn còn khiêm tốn so với một số cơ sở đào tạo khác.
Về lộ trình thực hiện, hằng năm các khoa chuyên môn đăng ký số lượng công bố khoa học và công nghệ, phấn đấu bình quân mỗi giảng viên toàn thời gian công bố không thấp hơn 0,4 bài báo/năm, bảo đảm hoàn thành tiêu chí về nghiên cứu và đổi mới sáng tạo theo Thông tư số 01.
Nguồn thu về khoa học công nghệ chiếm 0,54% trong cơ cấu nguồn thu
Về kết quả tài chính, Báo cáo thường niên năm 2024 cho thấy tổng thu hoạt động của nhà trường là 95.764 triệu đồng. Trong đó, chiếm phần lớn là nguồn hỗ trợ chi thường xuyên từ Nhà nước với 60.117 triệu đồng (tăng gấp 7,08 lần so với năm 2023). Nguồn thu từ khoa học và công nghệ ở mức khiêm tốn với 0.519 triệu đồng (chiếm 0,54%).
Chia sẻ về khó khăn trong việc gia tăng nguồn thu từ hoạt động khoa học và công nghệ, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quận cho biết Trường Đại học Phạm Văn Đồng là một trường đại học địa phương, trong thời gian qua, phần lớn các đề tài nghiên cứu cấp trường và cấp cơ sở chủ yếu hướng tới phục vụ công tác đào tạo và thực hiện các nhiệm vụ do tỉnh giao.
Tuy nhiên, nguồn kinh phí dành cho nghiên cứu khoa học vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng tốt được nhu cầu nghiên cứu của đội ngũ cán bộ, giảng viên. Mức chi cho các đề tài nghiên cứu, các hoạt động chuyển giao công nghệ và chính sách khen thưởng cho công bố khoa học vẫn còn thấp so với mặt bằng chung của nhiều trường đại học khác. Điều này khiến nguồn thu từ hoạt động khoa học và công nghệ của nhà trường chưa thực sự phát huy được tiềm năng.
Trước thực trạng đó, trong những năm tới, nhà trường xác định phát triển khoa học - công nghệ là một trong những trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển nhà trường nói chung và chiến lược phát triển khoa học công nghệ nói riêng.
Nhà trường sẽ từng bước tăng cường đầu tư kinh phí cho hoạt động nghiên cứu khoa học để nâng cao nguồn thu từ hoạt động khoa học và công nghệ. Song song với đó, trường sẽ tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác để tận dụng tốt sự hỗ trợ từ các trường đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, trường cũng mong muốn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp lãnh đạo từ Trung ương đến địa phương và sự ủng hộ, phối hợp của các sở ngành có liên quan.
Về tổ chức chuyên môn, hiện nay, Trường Đại học Phạm Văn Đồng đang có hai nhóm nghiên cứu Robot - Tự Động hóa và Hóa - Sinh - Môi trường, trong thời gian tới nhà trường sẽ tiếp tục hình thành thêm các nhóm nghiên cứu khoa học ở những lĩnh vực khác.
Từ đó, nhà trường tiến đến xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh để nâng cao hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ, hướng tới thực hiện những nhiệm vụ lớn hơn về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh và Nhà nước đã đề ra.
Đây sẽ là nền tảng quan trọng giúp nhà trường không chỉ nâng cao năng lực nghiên cứu và uy tín học thuật mà còn gia tăng nguồn thu từ hoạt động khoa học và công nghệ, góp phần khẳng định vị thế của Trường Đại học Phạm Văn Đồng trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam.