Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 lần đầu tiên đưa môn Tin học và Công nghệ vào nhóm các môn tự chọn, gồm: Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ.
Tuy nhiên, hiện các trường phổ thông đang gặp nhiều khó khăn trong tư vấn chọn môn thi, định hướng học tập cho học sinh lớp 12 vì hầu hết các cơ sở giáo dục đại học chưa công bố phương án tuyển sinh năm 2025.
Theo chia sẻ của lãnh đạo một số trường trung học phổ thông, kiến thức môn Tin học, Công nghệ có thể liên quan đến nhiều ngành đào tạo ở bậc đại học (ví dụ như các ngành về lĩnh vực STEM). Do đó, các cơ sở giáo dục đại học ngoài việc cần sớm công bố phương án tuyển sinh năm 2025 thì nên xây dựng thêm các tổ hợp xét tuyển mới có các môn Tin học, Công nghệ để học sinh định hướng lựa chọn môn thi từ sớm.
Sớm công bố tổ hợp xét tuyển có môn Tin học, Công nghệ
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Thạc sĩ Dương Thị Thu Hà - Phó Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Phan Huy Chú - Đống Đa (Hà Nội) chia sẻ, mỗi cơ sở giáo dục đại học có phương án tuyển sinh khác nhau. Việc nắm được phương án tuyển sinh năm 2025 của cơ sở giáo dục đại học từ sớm sẽ giúp các trường phổ thông, học sinh lớp 12 có căn cứ để lựa chọn môn thi tốt nghiệp, cũng như xét tuyển đại học.
“Theo tôi, việc các cơ sở giáo dục đại học công bố phương án tuyển sinh năm 2025 từ sớm sẽ mang lại nhiều ý nghĩa cho học sinh lớp 12, nhà trường và cho chính cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt là khi kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 có thêm môn Tin học, Công nghệ là môn tự chọn.
Để tạo thuận lợi cho học sinh lớp 12 đạt kết quả cao nhất trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông sắp tới, nhà trường mong muốn cơ sở giáo dục đại học công bố phương án tuyển sinh năm 2025 càng sớm càng tốt để học sinh có sự chuẩn bị, nhất là giúp những em học sinh có nguyện vọng xét tuyển đại học làm căn cứ chọn ngành, tổ hợp môn thi. Từ đó, dựa trên những lựa chọn môn thi của các em, nhà trường sẽ có định hướng ôn tập rõ ràng, hiệu quả”, cô Hà bày tỏ.
Bên cạnh đó, Phó Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Phan Huy Chú cho rằng, việc sớm công bố các tổ hợp xét tuyển có môn Tin học và môn Công nghệ cũng giúp học sinh lựa chọn xét tuyển vào các ngành đào tạo về STEM được nhiều hơn nếu các ngành này sử dụng tổ hợp xét tuyển có Tin học, Công nghệ.
Cùng bày tỏ lo lắng khi đến thời điểm này các cơ sở giáo dục đại học chưa dự kiến phương án tuyển sinh năm 2025, thầy Đinh Tiên Hoàng - Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Việt Trung (tỉnh Quảng Bình) chia sẻ, theo khảo sát ban đầu của nhà trường, có 30% học sinh lớp 12 chọn môn Công nghệ để thi tốt nghiệp năm 2025. Chưa có học sinh muốn sử dụng điểm thi môn Công nghệ để xét tuyển đại học do chưa biết tổ hợp xét tuyển nào có môn Công nghệ.
Từ những khó khăn của học sinh lớp 12 trong lựa chọn môn thi, thầy Hoàng cho rằng: “Cơ sở giáo dục đại học cần sớm công bố phương án tuyển sinh năm 2025, các tổ hợp xét tuyển đại học cần có thêm môn Tin học và Công nghệ để nhà trường có căn cứ tư vấn chọn môn thi, định hướng nghề nghiệp phù hợp cho học sinh”.
Được biết, trước thực tế khó khăn của nhiều trường trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh Hậu Giang trong định hướng ôn tập cho học sinh lớp 12, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hậu Giang đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc quan tâm đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn giáo viên, phụ huynh, học sinh nắm chắc và chuẩn bị ngay từ đầu năm học 2024-2025 các điều kiện để học sinh lựa chọn hai môn Tin học và Công nghệ.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Hiền - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hậu Giang nhận định, hiện tại, cơ sở giáo dục đại học chưa công bố phương án tuyển sinh năm 2025 nên hầu hết các trường phổ thông gặp khó trong định hướng học, ôn tập cho học sinh có nguyện vọng lựa chọn môn Tin học, Công nghệ để xét tốt nghiệp, tuyển sinh đại học. Do đó, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hậu Giang đã chỉ đạo cụ thể đến các trường như:
Thứ nhất, các trường trung học phổ thông nhanh chóng ổn định nền nếp học tập, khảo sát nguyện vọng, tư vấn lựa chọn môn thi, xây dựng các tổ hợp có môn Tin học, Công nghệ và khảo sát nhu cầu để học sinh đăng ký học. Từ đó triển khai ôn tập theo định hướng của các em, lên phương án tổ chức dạy học, ôn tập cho học sinh, xây dựng kho học liệu chất lượng phục vụ tổ chức dạy học, ôn tập đối với 2 môn Tin học và Công nghệ đảm bảo các em được chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi.
Thứ hai, thực hiện hiệu quả các phương pháp, hình thức dạy học; xây dựng ngân hàng câu hỏi, ma trận đề kiểm tra theo yêu cầu cần đạt của chương trình môn học; chuẩn bị cho học sinh lớp 12 làm quen với định hướng đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông, đặc biệt là các môn Tin học, Công nghệ.
Thứ ba, tăng cường hỗ trợ, tư vấn phương pháp học tập hiệu quả, giao bài tập, hướng dẫn tự học, tự ôn tập; luyện kỹ năng thông qua các kỳ kiểm tra, thi thử.
“Riêng đối với những học sinh có tố chất, học tốt môn Công nghệ và có định hướng nghề nghiệp liên quan đến các khối ngành kỹ thuật, giáo viên nên tạo điều kiện hỗ trợ các em ôn luyện để có cơ hội lựa chọn môn Công nghệ trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông”, ông Nguyễn Văn Hiền chia sẻ.
Tránh để học sinh học dàn trải, không rõ mục tiêu
Cũng theo chia sẻ của ông Hiền, các môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông mà học sinh lựa chọn sẽ gắn liền với các môn trong tổ hợp xét tuyển vào đại học đối với những thí sinh sử dụng kết quả của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông để xét tuyển đại học. Thí sinh có thể đỗ tốt nghiệp trung học phổ thông nhưng việc có sử dụng điểm các môn đó để xét tuyển vào cơ sở giáo dục đại học, ngành học nào mới là vấn đề học sinh quan tâm.
Việc các trường đại học sớm công bố phương án tuyển sinh năm 2025 có ý nghĩa quan trọng đối với các em học sinh, trường trung học phổ thông và phụ huynh.
Cụ thể, đối với học sinh, khi có thông tin về phương án tuyển sinh năm 2025 từ sớm, các em có thể biết được các tổ hợp môn xét tuyển và yêu cầu của từng ngành học. Điều này giúp các em lựa chọn môn thi tốt nghiệp phù hợp và tập trung ôn tập một cách hiệu quả, tránh việc học dàn trải, không rõ mục tiêu. Bên cạnh đó, các em sẽ có thời gian chuẩn bị ôn tập dài hơn và có kế hoạch học tập cụ thể, giúp giảm thiểu lo lắng. Ngoài ra, các em cũng có thêm thời gian để tìm hiểu về các ngành học và điều chỉnh lựa chọn môn thi, tránh những sai lầm trong chọn ngành nghề; tối ưu hóa cơ hội trúng tuyển.
Còn đối với các trường phổ thông, việc cơ sở giáo dục đại học sớm công bố phương án tuyển sinh sẽ tạo điều kiện cho các trường lập kế hoạch ôn tập cho học sinh, phân bổ thời gian và nguồn lực giảng dạy hợp lý, giúp học sinh có cơ hội đạt điểm cao hơn.
Ngược lại, nếu các cơ sở giáo dục đại học chậm công bố phương án tuyển sinh năm 2025 sẽ khiến các em vào thế bị động, khó chọn những môn thi theo đúng năng lực.
Hơn nữa, năm 2025 là năm đầu tiên thi tốt nghiệp theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, do đó, khi trường đại học công bố phương án tuyển sinh, nhà trường còn phải trao đổi với phụ huynh và học sinh để giải thích, định hướng cho các em. Trên cơ sở những tổ hợp môn xét tuyển đại học, các trường phổ thông mới có thể tư vấn chọn ngành học, trường đại học phù hợp với học sinh.
Mặt khác, việc xuất hiện một số môn thi mới trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông có thể sẽ nảy sinh nhiều tổ hợp xét tuyển đại học hơn. Do đó, tất yếu sẽ mở ra lớp ôn tập trong mỗi trường trung học phổ thông nhiều hơn so với mọi năm. Điều này cũng làm nảy sinh một số khó khăn, vất vả cho trường bởi nguồn lực có hạn.
"Nhìn chung, việc các trường đại học công bố phương án tuyển sinh sớm không chỉ mang lại lợi ích cho thí sinh mà còn giúp các trường phổ thông tổ chức giảng dạy, ôn luyện tốt hơn, giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong tuyển sinh đại học", ông Hiền chia sẻ.
Ngoài việc đề nghị các cơ sở giáo dục đại học sớm công bố phương án tuyển sinh năm 2025, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hậu Giang kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể đưa ra các hướng dẫn cụ thể hơn về việc điều chỉnh nội dung giảng dạy, ôn tập phù hợp với kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, tuyển sinh đại học, tránh trường hợp thay đổi đột ngột làm ảnh hưởng đến quá trình học tập của học sinh.
Hai là, các cơ sở giáo dục đại học cần thường xuyên cung cấp thông tin và tổ chức các buổi tư vấn tuyển sinh để giải đáp thắc mắc cho học sinh, giúp các em tự tin và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho cả học sinh lẫn giáo viên trong việc định hướng học tập và đạt kết quả tốt nhất.
Ba là, để đảm bảo sự công bằng trong học tập và thi môn Tin học, Công nghệ giữa học sinh ở các vùng miền khác nhau, Sở kiến nghị một số nội dung như:
Cần có đề án nâng cao năng lực cho giáo viên, nhất là mảng thực hành và dạy học STEM. Bởi trên thực tế, hiện nay đa số giáo viên nắm vững lý thuyết nhưng việc thực hành và hướng dẫn học sinh thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học của 2 bộ môn này còn yếu, không có kinh nghiệm.
Cần có chương trình đặc biệt để trang bị phòng máy tính hiện đại tại các trường học ở vùng sâu, vùng xa và các khu vực khó khăn. Điều này sẽ giúp học sinh tại những khu vực khó khăn có điều kiện học tập và thực hành môn Tin học ngang bằng với học sinh ở các khu vực phát triển.
Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Tin học và Công nghệ tại các vùng khó khăn để nâng cao năng lực giảng dạy của họ. Các khóa đào tạo này nên tập trung vào việc cập nhật kiến thức công nghệ mới nhất và các phương pháp giảng dạy hiệu quả, đảm bảo rằng giáo viên có thể đáp ứng được yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới.