Sau khi hai cháu nhỏ Trường Mầm non Thanh Khương (Lương Tài, Bắc Ninh) bị nhiễm sán lợn, hơn 1000 gia đình ở Bắc Ninh đã đổ về 2 viện lớn Hà Nội xét nghiệm nhiễm sán lợn cho con.
Đã có nhiều phụ huynh hoang mang khi con em mình bị nhiễm sán dù cho rằng hàng ngày gia đình đã rất đảm bảo an toàn trong các bữa ăn hàng ngày.
Tính đến chiều 17/3 qua xét nghiệm đã phát hiện 127 cháu nhỏ dương tính với sán lợn.
 |
| Rất đông phụ huynh tập trung tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương (Ảnh: Vũ Phương) |
Trao đổi trong buổi họp báo ngày 15/3, Bác sĩ Nguyễn Văn Kính - Giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương cho biết đó có thể chưa phải là con số cuối cùng.
Bác sĩ Kính cho biết, bệnh viện đã có và sẽ tư vấn cụ thể cho gia đình để điều trị cho các cháu.
Sau vụ việc này, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn trùng Trung ương sẽ làm báo cáo gửi Cục Y tế dự phòng và sớm có buổi về điều tra tại địa bàn về thú y và y tế để tìm nguyên nhân nguồn lây.
Bệnh sán lợn nguy hiểm như thế nào?
Nguy cơ về bệnh sán lợn đã được các cơ quan chức năng nhiều lần cảnh báo trước đây.
Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), tùy thuộc ăn hay nuốt phải trứng, hay nang ấu trùng, có thể mắc các thể bệnh liên quan đến sán lợn như: Bệnh ấu trùng sán lợn hay nhiễm sán trưởng thành.
 |
| Thịt lợn nhiễm sán gạo đã tuồn vào trong trường học . (Ảnh: VTV) |
Nếu một người nào đó ăn phải trứng sán dây lợn có trong thức ăn hay nuốt phải trứng sán, trứng vào dạ dày, nở ra ấu trùng, đến ruột non, ấu trùng xuyên qua thành ống tiêu hóa vào máu và di chuyển đến ký sinh tại một số cơ quan trong cơ thể như các cơ vân, não, mắt…
Trường hợp này là nhiễm từ môi trường bên ngoài cơ thể nên có thể thấy ít ấu trùng ở các mô.
Trong trường hợp người bệnh có sán trưởng thành trong ruột, khi đốt sán già rụng, có thể đốt sán bị trào ngược lên dạ dày do phản ứng của nhu động ruột, như vậy sẽ tương tự như ăn phải đốt sán mới, do đó số lượng ấu trùng sẽ rất lớn.
Ấu trùng sán theo máu đến các cơ, mắt hay não của người và sẽ hóa nang (nang sán).
Tùy thuộc vào vị trí ký sinh của nang sán mà có những biểu hiện khác nhau. Nếu nang sán nằm trong não, người bệnh có thể bị động kinh, liệt tay chân hay liệt nửa người, nói ngọng, rối loạn trí nhớ hoặc đau đầu dữ dội; nếu nang sán nằm trong mắt có thể gây tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù.
Nguyên nhân mắc sán
Theo thông tin trên báo Infonet, Giáo sư Nguyễn Văn Đề - nguyên Trưởng Bộ môn Ký sinh trùng – Trường Đại học Y Hà Nội cho biết, số bệnh nhân mắc sán lợn trong cộng đồng không phải là hiếm.
Ở Việt Nam có tới 50 tỉnh từng có bệnh nhân mắc sán dây lợn, trong đó nam giới chiếm 70%, có bệnh nhân mang tới 300 nang sán dưới da, đa số bệnh nhân mang nang sán dưới cơ kèm theo nang sán trong não.
Nguyên nhân là do việc chăn nuôi, canh tác còn nhiều hạn chế (sử dụng phân tươi, vệ sinh kém).
Việc ăn phải sán gạo lợn không nguy hiểm bằng ăn phải nang sán vì nang sán sẽ phát triển thành sán nhanh hơn.
 |
| Hình ảnh thịt lợn nghi nhiễm sán gạo được chế biến cho học sinh trường mầm non Thanh Khương ăn. Ảnh: NVCC. |
Nguồn nhiễm không chỉ là ở thịt lợn có nang sán mà cả rau quả sống cũng có thể bị nhiễm sán.
Vì người nhiễm sán đi đại tiện, đốt sán rụng theo phân và giải phóng ra môi trường - côn trùng tha phân đi và nếu ăn phải rau sống chưa nấu chín có nang sán này.
Ngoài ra, một số bệnh nhân còn tự nhiễm vì bản thân đốt sán sinh ra cả nghìn trứng và trứng sán này tiếp túc phát triển trong cơ thể, di chuyển đến các cơ vân, mắt, não. Lúc đó bệnh nhân nặng hơn.
Khi ăn phải sán lợn gạo thì chỉ từ 10 đến 15 ngày sau, khi xét nghiệm máu bằng phương pháp ELISA sẽ có thể phát hiện dương tính với sán hay không.
Giáo sư Đề đã gặp trường hợp bệnh nhân sau khi xổ sán ra con sán 12 mét gồm khoảng 900 đốt. Sán gồm 3 phần đầu tròn kích thước 1mm, có chùy và chân chùy có 2 vòng móc gồm 25 – 30 móc, có 4 giác bám, cổ mành dài 5mmm là nơi sinh ra đốt non
Điều trị sán lợn bằng cách nào?
Theo Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế, Bệnh sán lợn được điều trị khỏi bằng các thuốc Praziquantel và Albendazole.
Người bệnh cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời ngay khi phát hiện có đốt sán để tránh bị bệnh ấu trùng sán lợn.
Việc điều trị bệnh ấu trùng sán lợn phải thực hiện ở cơ sở y tế với trang bị phương tiện cấp cứu và phải được theo dõi.
Các cơ quan Y tế cũng khuyến cáo người dân không tự ý mua thuốc về dùng, cũng không nên điều trị bằng đông y, thuốc nam hoặc các thuốc cổ điển vì dễ gây biến chứng nguy hiểm.
Khi nghi ngờ nhiễm bệnh, người dân cần đến các cơ sở y tế chuyên ngành để kiểm tra, điều trị sớm. Bác sĩ sẽ có chỉ định điều trị cụ thể và bệnh nhân phải được theo dõi trong suốt quá trình điều trị.
Phòng sán lợn như thế nào?
Để chủ động phòng bệnh sán dây và ấu trùng sán lợn, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân:
Không sử dụng thịt lợn ốm để chế biến thực phẩm. Không ăn thịt lợn tái, chưa nấu chín, nem chua sống, (nguy cơ nhiễm sán dây trưởng thành), rau sống không đảm bảo vệ sinh (nguy cơ mắc bệnh ấu trùng sán lợn).
Theo Cục Y tế dự phòng, Bệnh sán dây trưởng thành thường không biểu hiện triệu chứng rõ rệt.
Một số triệu chứng chủ yếu là người bệnh thường xuyên có những cảm giác khó chịu, bứt rứt, có những đốt sán tự rụng theo phân ra ngoài, đốt sán là những đoạn nhỏ, dẹt, trắng ngà như xơ mít, đầu sán phẳng, một số trường hợp phát hiện thấy có trứng sán trong phân.
* Tài liệu tham khảo:
1. http://www.nhandan.com.vn/y-te/tin-tuc/item/39527002-khong-chu-quan-voi-benh-san-day-au-trung-san-lon.html
2. http://vncdc.gov.vn/vi/tin-tuc-trong-nuoc/2368/benh-san-day-lon-lon-gao-va-cac-bien-phap-phong-benh
