Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, vừa qua, Bảo hiểm xã hội một số tỉnh, thành phố đã có báo cáo về việc tạm dừng, tiếp tục chi trả lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng đối với trường hợp chấp hành hình phạt tù nhưng không được hưởng án treo (tù giam) theo bản án có hiệu lực pháp luật kể từ ngày 01/01/2016 trở đi còn có cách hiểu khác nhau nên thực hiện chưa thống nhất.
 |
| Công văn số 3762/BHXH-CSXH ngày 08/10/2019 gửi Bảo hiểm xã hội các địa phương đã nói rõ về chế độ bảo hiểm của người đang chịu án tù giam. ảnh minh họa: VT. |
Về vấn đề này, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã xin ý kiến Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Tòa án nhân dân Tối cao. Sau đó, đã nhận được hướng dẫn tại Công văn số 79/TTr-Bảo hiểm xã hội ngày 24/01/2019 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Công văn số 22/Tòa án nhân dânTC-PC ngày 20/02/2019 của Tòa án nhân dân Tối cao.
Theo Công văn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội: Khoản 1, Điều 3 Luật Thi hành án hình sự quy định: “Người chấp hành án là người bị kết tội và phải chịu hình phạt theo bản án đã có hiệu lực pháp luật”.
Khoản 1, Điều 62 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006 quy định: “Người lao động đang hưởng lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng bị tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng khi chấp hành hình phạt tù nhưng không được hưởng án treo”.
Do đó, thời điểm tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng là thời điểm người đó bị kết tội theo bản án đã có hiệu lực pháp luật.
Tuy nhiên, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, có hiệu lực từ ngày 01/01/2016 trong Điều 64 về “Những trường hợp bị tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng” không còn quy định như Khoản 1, Điều 62 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006.
Vì vậy, trong thực tế có trường hợp người bị chấp hành hình phạt tù giam mà bản án có hiệu lực pháp luật sau ngày 01/01/2016 nhưng bị bắt tạm giam trước ngày 01/01/2016, thì chế độ Bảo hiểm xã hội của họ áp dụng theo Điều 62 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006 hay Điều 64 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014?.
Công văn trả lời của Tòa án nhân dân Tối cao cho rằng: Theo quy định tại Khoản 2, Điều 123 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Điều 20 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về Bảo hiểm xã hội bắt buộc thì… “người đang bị dừng hưởng Bảo hiểm xã hội trước ngày 01/01/2016 thì việc giải quyết tiếp tục hưởng Bảo hiểm xã hội mới áp dụng quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006”.
Theo đó, những người “chưa bị dừng” hưởng Bảo hiểm xã hội trước ngày 01/01/2016 thì được áp dụng chế độ hưởng Bảo hiểm xã hội theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.
Bên cạnh đó, trường hợp người bị chấp hành hình phạt tù không được hưởng án treo mà bản án, quyết định có hiệu lực sau ngày 01/01/2016 thì chế độ Bảo hiểm xã hội của họ cũng áp dụng theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.
Từ Công văn trả lời của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Tòa án nhân dân Tối cao thì: “Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng bị phạt tù giam theo bản án có hiệu lực pháp luật kể từ ngày 01/01/2016 trở đi thì không bị tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014”.
Do đó, Bảo hiểm xã hội Việt Nam yêu cầu Giám đốc Bảo hiểm xã hội các địa phương kiểm tra, rà soát lại việc thực hiện tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng từ ngày 01/01/2016 trở đi để giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.
