Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, Chuyên gia kinh tế - TS.Nguyễn Minh Phong cho rằng, mức khung tăng thuế bảo vệ môi trường trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế bảo vệ môi trường Bộ Tài chính đưa ra quá cao.
Cụ thể, khung mức thuế áp dụng cho xăng (trừ ethanol) là 3.000 - 8.000 đồng/lít so với mức 1.000 - 4.000 đồng/lít như hiện nay.
Việc tăng thuế bảo vệ môi trường ở mức nào theo TS.Nguyễn Minh Phong cần có những đánh giá khách quan - ảnh minh họa/ nguồn Vietnamnet. |
So với khung mức thuế bảo vệ môi trường đang được áp dụng 3.000 đồng thì nếu tăng kịch khung thuế bảo vệ môi trường theo dự thảo 8.000 đồng/lít xăng mức tăng trên 260%.
Theo TS.Nguyễn Minh Phong việc tăng thuế môi trường không phải điều quá ngạc nhiên, bởi vì thuế môi trường sẽ ngày càng tăng ở bất kỳ nước nào, nhất là trong bối cảnh ô nhiễm môi trường, rác thải ngày càng trầm trọng.
Vì vậy, cần phải có nguồn kinh phí để giải quyết những vấn đề tồn tại và phát sinh đối với môi trường.
“Mặt khác, trong bối cảnh các nguồn thu ngân sách sụt giảm thì thuế môi trường là sự lựa chọn gần như mang tính bắt buộc của Bộ Tài chính để cân đối ngân sách. Cùng với đó sự bùng nổ sử dụng ô tô, giá xăng đang trong thời kỳ khá rẻ... đó là những lý do biện minh cho việc tăng thuế môi trường xăng dầu”, TS. Phong nói.
Tuy nhiên, việc tăng thuế bảo vệ môi trường ở mức nào, theo TS. Nguyễn Minh Phong cần có những đánh giá khách quan, khoa học.
Đánh giá mức phí áp dụng với xăng từ 3.000 đồng – 8.000 đồng được nêu ra trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế bảo vệ môi trường của Bộ Tài chính, theo TS. Nguyễn Minh Phong là quá xa so với thực tế.
Ông Phong nêu quan điểm: “Không nên tăng một cách đột ngột mà phải có căn cứ cụ thể để biện minh, ví dụ nguồn thu tăng đó để làm gì, trước đây thuế bảo vệ xăng dầu ở mức 1.000 đồng/lít, nhưng năm 2015 tăng 3.000 đồng/lít.
Số thuế thu tăng thêm đó đã làm gì, cần phải có đánh giá giải trình rõ ràng, minh bạch”.
Theo TS. Nguyễn Minh Phong trong bối cảnh giá xăng dầu đang có chiều hướng tăng nếu thuế bảo vệ môi trường tăng sẽ gây khó doanh nghiệp, người dân - ảnh Huỳnh Phan |
Phân tích sâu hơn, TS.Nguyễn Minh Phong cho rằng, việc tăng thuế bảo vệ môi trường là cần thiết nhưng mức tăng nào cần có căn cứ để luận giải. Không nên thu sốc sẽ tạo ra cộng hưởng tác động xấu đến kinh tế.
“Đưa ra khung mức cao trong bối cảnh giá xăng dầu đang tăng trở lại sẽ khiến người dân, doanh nghiệp không chịu được. Mức tăng 8.000 đồng/lít là quá cao.
Trong bối cảnh hiện nay thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu chỉ nên mức 4.000 đồng/lít, kèm theo đó phải biện giải cụ thể nguyên nhân tăng”, TS. Phong nói.
Được biết trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế bảo vệ môi trường, Bộ Tài chính đưa ra bên cạnh tăng mức thuế bảo vệ môi trường với xăng thì nhiên liệu bay cũng bị áp khung mức thuế từ 3.000 - 6.000 đồng/lít so với hiện nay là 1.000 - 3.000 đồng/lít.
Tương tự dầu diezel từ mức hiện tại là 500 - 2.000 đồng/lít thì dự kiến bị đẩy lên 1.500 - 4.000 đồng/lít. Các loại dầu mazut, dầu nhờn và mỡ nhờn bị áp khung 900 - 4.000 đồng/lít,kg trong khi mức hiện nay chỉ là 300 - 2.000 đồng/lít,kg.
Các sản phẩm mới được đưa vào diện chịu thuế là xăng E5 và xăng E10 cũng bị đánh thuế bảo vệ môi trường với khung áp dụng 2.700-7.200 đồng/lít xăng E5 và 2.500 - 6.800 đồng/lít xăng E10.
Một loại sản phẩm khác là túi ni lông cũng bị đẩy mức thuế bảo vệ môi trường lên rất cao, từ 30.000 - 50.000 đồng/kg lên 40.000 đồng - 80.000 đồng/kg.