Gián đất, còn gọi là địa miết trùng, thổ miết trùng, địa ô quy, tiết tiết trùng, giá trùng…, tên khoa học là Eupolyphaga sinensis Walker, vị mặn, tính lạnh, có công dụng hoạt huyết hoá ứ, tiêu thũng chỉ thống, thông kinh lợi sữa, được dùng để chữa các chứng trùng hà tích tụ, bế kinh, đau bụng sau sinh nở do ứ huyết, tắc tia sữa, tổn thương do trật đả, viêm loét miệng, tê lưỡi, cứng lưỡi, lao hạch…
Gián đất - Vị thuốc quý. Ảnh: TL |
1. Đau lưng cấp: Gián đất 9 con sấy khô tán bột, chia uống 2 lần trong ngày.
2. Bế kinh đau bụng: Gián đất 20 con, đào nhân 20 hạt, đại hoàng 15g, sấy khô tán bột, luyện mật làm hoàn, chia làm 4 phần, mỗi ngày uống 1 phần chia làm 2 lần.
3. Đau bụng cấp tính, nổi những khối tròn không tiêu: Gián đất 2 con, xuyên sơn giáp 15g, đào nhân giã nát 9g, hải tảo 9g, toàn quy 9g, huyền hồ sách 9g, một dược 6g, mẫu lệ sao 30g, sắc uống mỗi ngày 1 thang, chia uống 2 lần. Chú ý: Khi dùng phải loại trừ đau bụng ngoại khoa.
4. Tổn thương do trật đả gây đau nhức: Gián đất 5g, trạch lan 20g, nga bất thực thảo 20g, sắc uống.
5. Xơ gan: Gián đất 6g, đẳng sâm 9g, phục linh 9g, đại hoàng chế 9g, đào nhân 6g, long đởm thảo 6g, chi tử 9g, râu ngô 30g, a giao 9g sao phồng, bột xuyên sơn giáp 1,2g (uống ngoài), sắc uống mỗi ngày 1 thang.
6. Ung thư gan: Đại hoàng giá trùng hoàn (một loại thuốc hoàn trong thành phần có gián đất) uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 4,5g với nước ấm.
7. Các tổn thương do trật đả nhưng không có hiện tượng sưng đỏ: Gián đất 120g, đương quy 90g, xuyên khung 90g, hồng hoa 60g, phòng phong 60g, chế nam tinh 60g, bạch phụ tử 60g, tất cả sấy khô tán bột, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 1,5g.
8. Lao hạch: Gián đất tươi, trần ngõa hoa, hai thứ giã nát đắp vào tổn thương.
9. Làm xương gãy nhanh liền: Gián đất sao tồn tính, tán bột, uống mỗi ngày 6 - 9g với nước ấm.
10. Bí tiểu tiện: Gián đất 10 con bỏ chân rang vàng, mộc thông10g, xa tiền 10g, kinh giới 10g, đăng tâm 10g, sắc uống. Hoặc gián đất đâm với củ kiệu hoặc lá hành, củ tỏi, hoà với dầu vừng đắp vào rốn.
Muốn sử dụng bài thuốc có hiệu quả phải được các thầy thuốc hoặc các lương y có kinh nghiệm bắt mạch kê đơn.
Chuyên mục bạn quan tâm |
|
Th.s Hoàng Khánh Toàn/SKĐS