Theo kết quả điều tra của Cục An toàn thực phẩm, kiến thức của các nhóm đối tượng người sản xuất, kinh doanh, người chế biến và người tiêu dùng thực phẩm đang được nâng cao đáng kể nhưng “thực hành đúng” về an toàn thực phẩm còn khá hạn chế.
Thói quen “đơn giản” trong việc lựa chọn nguyên liệu thực phẩm, biện pháp chế biến, che đậy, bảo quản thực phẩm sau chế biến… tại các đám cưới/giỗ; không tuân thủ các quy định bảo đảm an toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể; kinh doanh thức ăn đường phố ở địa điểm ô nhiễm; sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, nguyên liệu thực phẩm bị ô nhiễm… thì sẽ gia tăng nguy cơ xảy ra ngộ độc, bệnh truyền qua thực phẩm và các sự cố ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Cục An toàn thực phẩm đưa ra 10 nguyên tắc chế biến thực phẩm an toàn bao gồm: Chọn thực phẩm an toàn; Nấu kỹ thức ăn; Ăn ngay khi thức ăn vừa được nấu chín; Bảo quản cẩn thận thực phẩm đã nấu chín; Đun kỹ lại thực phẩm trước khi ăn; Không để lẫn thực phẩm sống và chín; Luôn giữ tay chế biến thực phẩm sạch sẽ; Giữ bề mặt chế biến, bếp luôn khô ráo, sạch sẽ; Bảo vệ thực phẩm khỏi các loài côn trùng, loài gặm nhấm và các động vật khác; Sử dụng nguồn nước sạch.
 |
| Không nên ăn các sản phẩm nếu chúng còn sống hoặc chưa chín để phòng tránh ngộ độc thực phẩm. |
Mặc dù đã có những cảnh báo về tình trạng có thể bị ngộ độc tuy nhiên trên thực tế người dân vẫn có nhiều thời điểm chủ quan dẫn tới những vụ ngộ độc tập thể.
Những thông tin cơ bản dưới đây có thể giúp độc giả lựa chọn chính xác và hạn chế thấp nhất nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm:
Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm
Vi khuẩn: Các vi khuẩn như E.coli, Salmonella và Listeria là những nguyên nhân phổ biến nhất gây ngộ độc thực phẩm.
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), Salmonella gây ra 1,2 triệu bệnh thực phẩm, 23.000 ca nhập viện và 450 ca tử vong ở Mỹ mỗi năm.
Hai loại vi khuẩn ít được biết đến khác có thể gây ô nhiễm thực phẩm là Campylobacter và Clostiridium botulinum (botulism).
Virus: đặc biệt là norovirus, còn được gọi là virus Norwalk, gây ra hơn 19 triệu trường hợp ngộ độc thực phẩm mỗi năm. Virus viêm gan A cũng có thể lây truyền qua thực phẩm.
Ký sinh trùng: Ngộ độc thực phẩm do ký sinh trùng không phổ biến nhưng vẫn có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của bạn.
Triệu chứng ngộ độc thực phẩm
Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào nguồn lây nhiễm. Khoảng thời gian để các triệu chứng xuất hiện chỉ từ 1 giờ đến dài nhất là 28 ngày.
Các triệu chứng như sau: Bệnh tiêu chảy, chuột rút bụng, ăn mất ngon, nôn, sốt nhẹ, nhức đầu…
 10 lưu ý hữu ích giúp bạn thoát ngộ độc thực phẩm |
Các yếu tố nguy cơ ngộ độc thực phẩm
Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người lớn tuổi: Họ dễ bị ngộ độc thực phẩm vì hệ thống miễn dịch của họ yếu.
Phụ nữ mang thai: Những thay đổi trong quá trình trao đổi chất và tuần hoàn có thể làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm ở phụ nữ mang thai.
Những người mắc bệnh mãn tính: Các bệnh mãn tính như bệnh gan, AIDS và tiểu đường có thể làm giảm phản ứng miễn dịch của bạn.
Biến chứng ngộ độc thực phẩm
Mất nước là biến chứng nghiêm trọng nhất của ngộ độc thực phẩm. Biến chứng ngộ độc thực phẩm Listeria có thể dẫn đến sảy thai trong thời kỳ đầu mang thai và trong thời kỳ thai kỳ sau đó, nó có thể dẫn đến sinh non và thai chết lưu.
Các chủng vi khuẩn E.coli có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng, gây tổn thương niêm mạc của các mạch máu nhỏ trong thận gây suy thận.
Ngoài ra, người lớn tuổi, những người có khả năng miễn dịch yếu và trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ mắc biến chứng này cao hơn.
Chẩn đoán ngộ độc thực phẩm
Chẩn đoán được thực hiện dựa trên tiền sử chi tiết của cá nhân, người đó đã bị bệnh bao lâu, các triệu chứng và thực phẩm được ăn.
Dựa trên các triệu chứng, bác sĩ thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán như xét nghiệm phân và xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm.
Xét nghiệm nước tiểu cũng được thực hiện để xem liệu một cá nhân có bị mất nước do ngộ độc thực phẩm hay không.
 Phòng chống ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn mùa nắng nóng |
Điều trị ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm có thể được điều trị tại nhà và nó thường được giải quyết trong vòng ba đến năm ngày.
Giữ cho cơ thể đủ nước mọi lúc và uống nước điện giải để duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể bị mất do tiêu chảy và nôn mửa.
Thuốc kháng sinh được bác sĩ kê toa nếu bạn bị ngộ độc thực phẩm vi khuẩn.
Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Listeria gây ra đòi hỏi phải điều trị bằng kháng sinh tiêm tĩnh mạch khi nhập viện.
Thuốc không kê đơn như loperamid và bismuth subsalicylate có thể giúp kiểm soát tiêu chảy và buồn nôn.
Những gì không nên ăn khi bị ngộ độc thực phẩm?
Thực phẩm giàu chất béo, sản phẩm sữa, thực phẩm cay và chiên, thực phẩm có chứa gia vị, thực phẩm có hàm lượng đường cao.
Ngoài ra, để ngăn chặn ngộ độc thực phẩm bạn không nên ăn các sản phẩm nếu chúng còn sống hoặc chưa chín.
Luôn rửa trái cây và rau quả trước khi ăn hoặc nấu ăn. Rửa tay trước khi ăn hoặc nấu thức ăn và không tiêu thụ sữa chưa tiệt trùng.
