Bệnh dại được đánh giá là bệnh truyền nhiễm gây chết người kinh sợ nhất của loài người. Chính vì vậy, bệnh dại được tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp vào hạng thứ 12 trong các bệnh truyền nhiễm gây tử vong. Đây là một bệnh có thể chủ động phòng tránh được, chỉ có phương pháp tiêm phòng sớm, đúng mới mong cứu sống được người bệnh. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Đến nay, bệnh dại vẫn là bệnh không thể chữa khỏi một khi đã phát bệnh. Hàng năm, trên toàn thế giới có khoảng 30.000- 50.000 người tử vong vì bệnh dại. Tại Việt Nam mỗi năm có hàng trăm người tử vong do bệnh dại Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Bệnh dại chủ yếu lây từ các con vật nuôi sang người như: chó, mèo, …hoặc cũng có thể là các loài động vật hoang dã như: dơi, sói, cầy … Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Bệnh lây chủ yếu qua vết cắn, virút dại được truyền trực tiếp từ chó dại sang chó khỏe và người qua nước bọt tại vết cắn. Tỷ lệ mắc bệnh ở người tùy thuộc vào tỷ lệ mắc bệnh ở súc vật. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Virút có nhiều trong nước bọt của thú mang bệnh dại. Qua vết cắn, liếm vết thương của người hoặc con vật khác, virút sẽ xâm nhập vào cơ thể, nhân lên và hướng tới hệ thần kinh, phá huỷ mô thần kinh, gây nên những kích động điên dại và dẫn đến tử vong. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Nếu ở vùng có dịch bệnh dại, các chất thải như: nước dãi, nước tiểu, . . .v.v của động vật bị bệnh dại chứa hàm lượng virút cao cũng có nguy cơ lây nhiễm đối với các động vật đã có vết thương hở. Đặc biệt, virút dại đã có trong nước bọt của chó, mèo từ 10 - 15 ngày trước khi con vật phát bệnh, vì vậy tại thời điểm này nếu người bị chó, mèo cắn, liếm hoặc tiếp xúc trực tiếp với con vật thì người rất dễ bị lây nhiễm virút dại, tuy nhiên do con vật chưa có triệu chứng lâm sàng nên người dễ bỏ qua mà không chú ý đề phòng Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Các triệu chứng khi mắc bệnh dại là: Thời kỳ ủ bệnh: Thời kỳ ủ bệnh có thể thay đổi từ 7 ngày đến nhiều tháng tùy thuộc loài, độc lực của virút và vị trí vết cắn. Đa số bệnh phát ra trong vòng 21 - 30 ngày sau khi con vật nhiễm virút. Ở chó thời gian này trung bình: 10 ngày. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Thời kỳ biểu hiện lâm sàng: Thường được chia làm 2 thể: Thể dại điên cuồng và thể dại câm (bại liệt). Trong đó thể điên cuồng chỉ chiếm khoảng 1/4 các trường hợp chó dại, số còn lại là thể dại câm. |
Trong đó, thể dại câm tiến triển nhanh hơn thể dại điên cuồng, thông thường chỉ từ 2 - 3 ngày vì hành tủy của con vật bệnh bị virút tác động làm rối loạn hệ tuần hoàn và hô hấp sớm hơn. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Để tránh bị bệnh dại cũng như các hậu quả đáng tiếc xảy ra thì cần phải có nhưng biện pháp phòng tránh thích hợp. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Khi đã lên cơn dại thì không thể chữa trị được kể cả người và động vật. Chỉ phòng bệnh bằng vắcxin dại nhược độc khi bị chó cắn. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Người nuôi, buôn bán, giết mổ, vận chuyển kinh doanh chó, mèo cần thực hiện: Không nuôi chó, mèo chưa khai báo với chính quyền địa phương; không nuôi chó, mèo không tiêm phòng bệnh dại; không nuôi chó thả rông; không để chó cắn người; không nuôi chó, mèo gây ô nhiễm môi trường. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Trách nhiệm của người nuôi chó phải: Đăng ký số lượng chó, mèo nuôi với địa phương hoặc người có chức trách nơi cư trú; tiêm phòng dại định kỳ hàng năm theo chỉ định của cơ quan thú y. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Phải thường xuyên xích chó, nuôi chó trong nhà, không được thả rông ngoài đường. Ở thành phố, thị trấn, khu dân cư khi dắt chó ra nơi công cộng phải có dây xích, phải rọ mõm và có người dắt, không để chó đi lang thang ngoài đường, phố làm mất vệ sinh nơi công cộng. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Mỗi hộ gia đình chỉ nên nuôi 1 - 2 con chó để giữ nhà. Trong trường hợp nuôi nhiều (trên 5 con không kể chó mới sinh) phải có tờ trình về điều kiện nuôi và được cơ quan thú y địa phương xác nhận đủ điều kiện vệ sinh thú y. Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Vệ sinh sạch sẽ chuồng nuôi; khi phát hiện chó, mèo có những biểu hiện bất thường, bỏ ăn hoặc ăn ít, sốt cao, hung dữ khác thường thì báo ngay cho nhân viên thú y cấp xã…(Lưu ý: chó chết do mắc bệnh dại hoặc nghi mắc bệnh dại phải đem chôn hoặc đốt xác). Xem thêm: Những món ăn dân dã/ Những món cháo ngon/ Những món ăn từ côn trùng |
Lê Phương (Th)