Căng thẳng giữa Mỹ và Triều Tiên có xu hướng tăng nhiệt trở lại trong những ngày gần đây khi hai bên liên tục đưa ra những lời chỉ trích nhằm vào nhau, đặc biệt sau khi Mỹ bắt giữ tàu Wise Honest, được cho là chở than của Triều Tiên ngày 09/5/2019.
Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hợp Quốc, Kim Song đã tổ chức một cuộc họp báo bất thường tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York để yêu cầu Mỹ ngay lập tức trả lại tàu hàng.
Ông Kim Song cảnh báo Mỹ nên cân nhắc và suy nghĩ về hậu quả từ những hành động thái quá của nước này, đồng thời cho rằng động thái của Washington đã đi ngược lại với tinh thần tuyên bố chung của nhà lãnh đạo Kim Jong-un và Tổng thống Donald Trump sau cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên tại Singapore vào tháng 6/2018.
 |
| Mỹ cáo buộc Triều Tiên vi phạm lệnh cấm vận của Liên Hợp Quốc và đã giữ tàu Wise Honest chở than của Triều Tiên (Ảnh: AP) |
Ngày 24/5/2019, Triều Tiên cũng cho biết nếu Washington không gạt sang một bên phương thức tính toán hiện tại và đưa ra phương thức tính toán mới, cuộc đối thoại giữa hai nước sẽ không bao giờ được nối lại và theo đó, triển vọng giải quyết hạt nhân sẽ càng tối tăm hơn.
Từ sau khi cuộc gặp thượng đỉnh Trump-Kim lần 2 kết thúc mà không ký được thỏa thuận nào, các cuộc tiếp xúc ngoại giao giữa Mỹ và Triều Tiên dường như rơi vào trạng thái đình trệ.
Đúng vào thời điểm đại diện đặc biệt của Bộ Ngoại giao Mỹ về vấn đề Triều Tiên, Stephen Biegun sắp đi thăm Nhật Bản và Hàn Quốc, Triều Tiên đã tiến hành hai vụ thử vũ khí được cho là tên lửa tầm ngắn vào ngày 4 và 9/5/2019.
Đây cũng là lần đầu tiên sau 01 năm 05 tháng, Triều Tiên lại phóng tên lửa khiến cả thế giới quan tâm.
Ngay sau đó, hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) cho biết nhà lãnh đạo Triều Tiên, Kim Jong-un đã trực tiếp chỉ đạo quân đội diễn tập tấn công hỏa lực ở vùng biển Hoa Đông của nước này.
Mục đích của cuộc diễn tập được cho nhằm xác định và kiểm tra năng lực sử dụng rocket tầm xa cỡ nòng lớn và vũ khí có điều khiển chiến thuật của các đơn vị phòng thủ ở khu vực tiền phương.
Sau các động thái nói trên của Triều Tiên, ngày 26/5/2019, khi đang có chuyến thăm Nhật Bản, Tổng thống Donald Trump đã bày tỏ trên trang twitter cá nhân rằng:
“Triều Tiên đã phóng một số vũ khí nhỏ, điều này khiến một số người trong đội ngũ của tôi và những người khác lo lắng, nhưng tôi thì không”.
Tổng thống Donald Trump tin rằng ông Kim Jong-un nhận thức được tiềm năng kinh tế to lớn của Triều Tiên và ông ấy sẽ không làm bất cứ điều gì gây cản trở hoặc chấm dứt tiềm năng đó.
Báo chí Mỹ phân tích, sau khi đàm phán hạt nhân Mỹ-Triều thất bại, Triều Tiên thông qua hành động này để tăng dần sức ép đối với Mỹ và Hàn Quốc, đồng thời cũng cho thấy sự không hài lòng của mình đối với 2 quốc gia trên.
Hãng tin Bloomberg ngày 05/5/2019 nhận định, Triều Tiên có thể đã bày tỏ sự không hài lòng với cuộc tập trận chung Mỹ-Hàn.
KCNA nhiều lần có bài viết chỉ trích cuộc tập trận này đã phá hoại thỏa thuận liên Triều dù Hàn Quốc tuyên bố cuộc tập trận đã thu hẹp quy mô.
Ngoài hoạt động thị sát, chỉ đạo diễn tập đó, động thái này của nhà lãnh đạo Kim Jong-un chắc chắn là lời cảnh báo đến Tổng thống Donald Trump.
Trước khi Triều Tiên thử tên lửa vào ngày 04/5/2019, ngày 30/4/2019, Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên, Choe Sun Hui còn cảnh báo Mỹ nếu không điều chỉnh lập trường trừng phạt kinh tế đối với Triều Tiên thì sẽ đối mặt với hậu quả nghiêm trọng.
Tháng 4/2019, trong bài phát biểu tại Quốc hội, nhà lãnh đạo Kim Jong-un cũng tuyên bố:
“Sự đối đầu với Mỹ sẽ mang tính lâu dài.
Triều Tiên phải luôn ghi nhớ chân lý sắt đá, chỉ khi có lực lượng quân đội hùng mạnh mới có thể đảm bảo hòa bình, không ngừng củng cố sức mạnh quốc phòng”.
Chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu Hàn Quốc thuộc Học viện quốc tế và hành chính công Trung Quốc, Lý Quốc Phong, cho rằng mục đích chính trị của các động thái nói trên của Triều Tiên là rất rõ ràng.
Đó là xác nhận hơn nữa khả năng lãnh đạo của Kim Jong-un và tìm kiếm sự đoàn kết trong nội bộ Triều Tiên.
 |
| Yêu cầu của Triều Tiên đàm phán với Mỹ là đối đẳng, chứ không phải là sự khuất phục. Ảnh: Reuters. |
Triều Tiên mong muốn làm tốt công tác chuẩn bị ứng phó với chiến tranh lâu dài của Mỹ. Thông qua hành động này, Triều Tiên cũng thể hiện rõ với trong nước và nước ngoài rằng đàm phán với Mỹ là yêu cầu của Triều Tiên đưa ra đối với Mỹ về vị trí đối đẳng, chứ không phải là sự khuất phục.
Mới đây, nhà lãnh đạo Triều Tiên, Kim Jong-un đã có cuộc gặp lần đầu tiên với Tổng thống Nga, Vladimir Putin ở Vladivostok.
Trong buổi họp báo sau đó, Kim Jong-un cho biết Mỹ đã không có đủ thiện chí để tiến hành đàm phán Mỹ-Triều.
Sau cuộc gặp, Tổng thống Putin và Tổng thống Trump cũng đã có cuộc điện đàm dài hơn 1 tiếng. Theo đó, Nga-Mỹ đã trao đổi về khả năng cắt giảm lệnh trừng phạt đối với Triều Tiên.
Thời báo New York cho rằng các hành động trên của Triều Tiên cho thấy Kim Jong-un ngày càng có khuynh hướng bi quan đối với các cuộc đàm phán với Mỹ. Hành động của Triều Tiên có thể là truyền đi tín hiệu tới Mỹ thông qua làm lung lay cục diện ổn định.
Bởi lẽ, Tổng thống Donald Trump coi việc Triều Tiên không thử hạt nhân và phóng tên lửa trong thời gian qua là thành quả ngoại giao quan trọng của mình.
Việc làm này có thể mang ý nghĩa cảnh cáo Mỹ rằng năm nay hai bên cần phải quay lại bàn đàm phán.
Tài liệu tham khảo
1. Tài liệu tham khảo đặc biệt 115-TTX ngày 13/5/2019;
2. https://www.nytimes.com/2019/05/21/world/asia/north-korea-sanctions-ship.html?rref=collection%2Ftimestopic%2FNorth%20Korea&action=click&contentCollection=world®ion=stream&module=stream_unit&version=latest&contentPlacement=2&pgtype=collection
3. https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-05-09/north-korea-fires-unidentified-projectiles-south-korea-says
4. https://www.japantimes.co.jp/news/2019/05/26/national/politics-diplomacy/trump-tees-off-north-korea-missive-likely-unnerve-abe-pair-showcases-close-ties-links/#.XOosNtIzbIU
