Nhà xuất bản Hà Nội bị tố có sai phạm trong dự án “ngốn” cả trăm tỷ

28/03/2017 14:49
HỮU CHÍ - VŨ TRANG
(GDVN) - Dự án Tủ sách do Nhà Xuất bản Hà Nội làm chủ đầu tư được cấp kinh phí lên đến 120 tỷ có dấu hiệu sai phạm, thiếu minh bạch cần phải được làm rõ.

Bị tố có nhiều sai phạm

Thời gian gần đây, Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam đã nhận được phản ánh của bạn đọc về Dự án “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến” do Nhà xuất bản Hà Nội làm chủ đầu tư có bộc lộ nhiều sai phạm trong công tác điều hành, giải ngân, in ấn, xuất bản,... 

Theo phản ánh, Dự án “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến” là một trong những công trình văn hóa trọng điểm kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Dự án, Nhà xuất bản Hà Nội vẫn tồn tại sai phạm, nhiều hạng mục chưa được triển khai, hồ sơ quyết toán chưa được phê duyệt theo đúng quy định?

Qua tìm hiểu, tại văn bản số 3136/STC-HCSN ngày 11/07/2012 của Sở Tài chính Hà Nội thì nguồn vốn bổ sung cho việc thực hiện dự án là 119 tỷ 667 triệu đồng. Nguồn kinh phí cho giai đoạn I là 60 tỷ 715 triệu đồng, giai đoạn II là 58 tỷ 715 triệu đồng.

Theo phản ánh, trên thực tế, đến nay một số hạng mục vẫn chưa hoàn thành, có hạng mục và nhiều đầu sách chưa được triển khai. Một số đầu sách nằm trong giai đoạn I đã kết thúc vào năm 2011 nhưng đến đầu năm 2016 mới được tổ chức in ấn, xuất bản. Ví dụ như cuốn “Tranh dân gian Hàng Trống – Hà Nội" vừa thực hiện sai tiến độ, vừa không đảm bảo về số lượng theo quy định?

Một số đầu sách còn in với số lượng lớn, vượt quá quy định, tự ý in giá để bán ra thị trường nhằm thu lời bất chính trong khi theo quy định, sách của Dự án Tủ sách thuộc danh mục sách Nhà nước đặt hàng nên không được bán, không được ghi giá.

Trong khi giai đoạn I của Dự án Tủ sách có sai phạm thì Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội đã ra Quyết định số 7743/QĐ-UBND về việc phê duyệt quy hoạch đấu thầu gói thầu biên soạn thuộc giai đoạn II của Dự án điều tra, sưu tầm, biên soạn, và xuất bản "Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến" (ảnh nguồn Giáo dục Việt Nam)
Trong khi giai đoạn I của Dự án Tủ sách có sai phạm thì Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội đã ra Quyết định số 7743/QĐ-UBND về việc phê duyệt quy hoạch đấu thầu gói thầu biên soạn thuộc giai đoạn II của Dự án điều tra, sưu tầm, biên soạn, và xuất bản "Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến" (ảnh nguồn Giáo dục Việt Nam)

Cũng nằm trong khuôn khổ giai đoạn I của Dự án Tủ sách, hiện tại có một số lượng rất lớn sách chưa được phát hành (trên dưới 100 bộ, với hơn 10.000 đầu sách) đang lưu kho mà vẫn phải trả tiền thuê kho hàng tháng.

Kinh phí giai đoạn I của Dự án Tủ sách đến nay vẫn chưa được chủ đầu tư thanh quyết toán theo đúng quy định? 

Để thực hoàn thành dự án đúng tiến độ, Nhà xuất bản Hà Nội tiếp tục triển khai thực hiện giai đoạn II của Dự án Tủ sách và đã được Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 5107/QĐUB ngày 31/10/2012 với số tiền lên tới hơn 58 tỷ đồng.

Theo đó, Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội đã giao Nhà xuất bản Hà Nội làm chủ đầu tư, chịu trách nhiệm trực tiếp trong việc quản lý và thực hiện dự án.

Theo phản ánh, trong quá trình triển khai thực hiện các gói thầu, chủ đầu tư đã không tuân thủ các quy định về quản lý đầu tư, quy tắc đấu thầu, chi tiêu tài chính thể hiện ở việc Nhà xuất bản Hà Nội đã ký hợp đồng thuê kho với đối tác là Công ty in Phú Thịnh để lưu trữ các tài liệu, ấn phẩm là sách thuộc dự án đầu tư điều tra, sưu tầm, biên soạn và xuất bản tủ sách giai đoạn II (2016) với số tiền lên tới 336.000.000 đồng và đã được giải ngân toàn bộ trong khi chưa hề có ấn phẩm, tài liệu nào được xuất bản?

Nhà xuất bản Hà Nội đã ký hợp đồng thuê kho với đối tác là Công ty in Phú Thịnh để lưu trữ các tài liệu, ấn phẩm là sách thuộc dự án đầu tư điều tra, sưu tầm, biên soạn và xuất bản tủ sách giai đoạn 2 (2016) với số tiền lên tới 336.000.000 đồng và đã được giải ngân toàn bộ, trong khi chưa hề có ấn phẩm, tài liệu nào được xuất bản? (ảnh nguồn Giáo dục Việt Nam)
Nhà xuất bản Hà Nội đã ký hợp đồng thuê kho với đối tác là Công ty in Phú Thịnh để lưu trữ các tài liệu, ấn phẩm là sách thuộc dự án đầu tư điều tra, sưu tầm, biên soạn và xuất bản tủ sách giai đoạn 2 (2016) với số tiền lên tới 336.000.000 đồng và đã được giải ngân toàn bộ, trong khi chưa hề có ấn phẩm, tài liệu nào được xuất bản? (ảnh nguồn Giáo dục Việt Nam)

Chi phí quản lý dự án được cấp là trên 8 tỷ đồng đã được Chánh văn phòng dự án cùng kế toán xây dựng, thang bảng lương chi phí tiền công của văn phòng dự án quá cao và bất hợp lý so với mặt bằng lương chung của Nhà xuất bản với mục đích giải ngân, thậm chí, lương của Chánh văn phòng dự án lên tới 22.000.000 đồng/tháng, gây nhiều bức xúc trong nội bộ Nhà xuất bản?

Kinh phí trong dự toán được phê duyệt tại Quyết định số 3137/QĐ-UBND ngày 16/05/2013 phục vụ việc biên soạn sách, biên tập sách lên tới hơn 11 tỷ đồng đã được Chánh văn phòng dự án và kế toán xây dựng các hợp đồng ký thuê khoán việc với các chủ biên là các nhà khoa học, các biên tập viên, cán bộ, người lao động của nhà xuất bản thực hiện dự án.

Nhưng khi thực hiện hợp đồng giải ngân tại kho bạc đã xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường, không minh bạch?

Số tiền kinh phí thực lĩnh tại Nhà xuất bản Hà Nội không đúng với số tiền giải ngân tại kho bạc? Thực hiện việc ký hợp đồng biên soạn sách với các nhà khoa học, chủ biên các đề tài, khi chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch đấu thầu gói thầu biên soạn theo quy định?

Số kinh phí ngân sách cấp để thực hiện đến năm 2015 là 33 tỷ đồng, nhưng đến nay, gần hết quý I năm 2017 mà số tiền đó mới giải ngân được 25 tỷ 475,946 triệu đồng, kinh phí cấp để triển khai công việc của Dự án Tủ sách năm 2016 là 12 tỷ đồng vẫn chưa được giải ngân.

Cũng theo phản ánh,việc in sách giai đoạn II cũng không tuân thủ theo các quy định của Luật Đấu thầu  và Chánh văn phòng dự án tiếp tục cấu kết với kế toán, nhà in tự ý in thêm với số lượng lớn và tự ý ghi giá bán ra thị trường với cuốn sách đầu tiên của Dự án giai đoạn II là “Khâm định An Nam kỷ lược”, trong khi theo quy định, sách thuộc dự án là sách Nhà nước đặt hàng, không được ghi giá, không được bán.

Đơn thư tố cho rằng, bộ phận Kế toán và văn phòng Dự án đã lập 2 hệ thống sổ kế toán tài chính riêng biệt? nhằm bỏ ngoài sổ kế toán tài sản, nguồn vốn, kinh phí đầu tư của cơ quan; không thực hiện việc kiểm toán hàng năm theo quy định?

Thừa nhận có ghi giá, bán sách

Để xác minh thông tin khách quan, đa chiều, phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam đã liên hệ làm việc với Nhà xuất bản Hà Nội hai lần. Tuy nhiên vẫn chưa có lãnh đạo của đơn vị này đứng ra phát ngôn, có trách nhiệm với vụ việc.

Ông Phạm Quốc Hùng, Trưởng phòng Hành chính Nhà xuất bản Hà Nội cho rằng: “Mọi việc đang trong quá trình thanh tra, kiểm tra, khi chưa có kết luận thì chúng tôi cũng chưa có ý kiến gì.

Ở đây người phát ngôn là anh Lê Đại Biểu, Phó Giám đốc Nhà xuất bản Hà Nội nhưng anh ấy đã đi công tác chưa về”.

Hiện để giải đáp những vấn đề trên, qua văn bản trả lời, Nhà xuất bản Hà Nội cho rằng số ít đầu sách giai đoạn I do biên soạn, sản xuất vào cuối thời gian của dự án, nên không kịp phát hành cùng khối lượng lớn của Tủ sách (khối lượng khoảng 100 tấn), nếu phát hành lẻ thì chi phí vận chuyển sẽ rất cao, không đủ kinh phí nên sẽ chờ phát hành cùng khối lượng lớn sách dự phòng giai đoạn I của Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội do Nhà xuất bản lưu giữ khi có kế hoạch và sách in ở giai đoạn II.

Theo đơn phản ánh, chi phí quản lý dự án được cấp là trên 8 tỷ đồng đã được Chánh văn phòng dự án cùng kế toán xây dựng, thang bảng lương chi phí tiền công của văn phòng dự án quá cao và bất hợp lý so với mặt bằng lương chung của Nhà xuất bản với mục đích giải ngân? (ảnh nguồn Giáo dục Việt Nam)
Theo đơn phản ánh, chi phí quản lý dự án được cấp là trên 8 tỷ đồng đã được Chánh văn phòng dự án cùng kế toán xây dựng, thang bảng lương chi phí tiền công của văn phòng dự án quá cao và bất hợp lý so với mặt bằng lương chung của Nhà xuất bản với mục đích giải ngân? (ảnh  nguồn Giáo dục Việt Nam)

Còn việc in một số đầu sách với số lượng lớn, trung bình từ 40 – 80 cuốn mỗi đầu để phục vụ tác giả, nhà khoa học, độc giả, những người không được biếu tặng dùng để nghiên cứu (ghi giá, bán). Nhà xuất bản Hà Nội cho rằng việc này là hoàn toàn hợp lệ, đúng quy định của pháp luật và nguồn kinh phí là từ nguồn vốn tự chủ trong hoạt động xuất bản.

Việc thanh quyết toán giai đoạn I, Nhà xuất bản Hà Nội cho biết đã làm đầy đủ các thủ tục thanh quyết toán giai đoạn I từ năm 2012. Đồng thời, việc thuê kho thực hiện đúng theo quy định, đúng phê duyệt. Đợt 1 chủ yếu để sách lưu trữ của giai đoạn I, đợt 2 chứa thêm sách của giai đoạn II, phục vụ việc bảo quản và phát hành sách.

Liên quan đến vấn đề chi phí quản lý Dự án Tủ sách và bảng thang lương chi phí cho tiền công của văn phòng dự án. Nhà xuất bản Hà Nội cho rằng, đây là vấn đề không chính xác, có dụng ý thiếu thiện chí, xây dựng.

Việc trả công, trả lương đúng quy định và được Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội phê duyệt. Lương của Chánh văn phòng Dự án 22.000.000 đồng/tháng là không chính xác.

Bảng lương chi trả tiền công của cán bộ, nhân viên của Nhà xuất bản Hà Nội tháng 12/2016 (ảnh nguồn Giáo dục Việt Nam)
Bảng lương chi trả tiền công của cán bộ, nhân viên của Nhà xuất bản Hà Nội tháng 12/2016 (ảnh nguồn Giáo dục Việt Nam)

Về việc thực hiện các hạng mục được tổ chức nghiên cứu, biên soạn, Nhà xuất bản Hà Nội cho là hết sức minh bạch, rõ ràng, không có gì khuất tất. Việc ký hợp đồng biên soạn với  các nhà khoa học, các chủ biên đề tài được thực hiện đúng quy định, đúng phê duyệt của Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội. Ở tiến độ giai đoạn II của dự án đang được thực hiện tập trung, khẩn trương để hoàn thành vào cuối năm 2017 đúng tiến độ.

Ở giai đoạn II, số lượng đầu sách in là 78 tập, hiện Nhà xuất bản Hà Nội đã in 1 tập, thông qua đó để rút kinh nghiệm hoàn thiện quy trình thực hiện. Nhà xuất bản cũng phủ nhận hoàn toàn việc có 2 hệ thống kế toán và để kinh phí ngoài sổ sách. Việc kiểm toán độc lập Dự án đang được thực hiện.

Sau những lùm xùm, có dấu hiệu sai phạm, Nhà xuất bản đã báo cáo, giải trình với Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội theo chỉ đạo. Hiện Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội đang chỉ đạo các Sở, ngành tổ chức kiểm tra toàn diện hoạt động của Dự án Tủ sách và sẽ có kết luận cụ thể.

Trước sự việc trên, đề nghị lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội cùng các cơ quan liên ngành thanh, kiểm tra về hoạt động của Nhà xuất bản Hà Nội và sớm có kết luận về toàn bộ sự việc.

HỮU CHÍ - VŨ TRANG