Cựu BLV danh tiếng Vũ Huy Hùng đã có những trải nghiệm về sự nghiệp bình luận của mình cũng như một vài ý kiến về nghề bình luận viên hiện tại. BLV Huy Hùng nhận công tác tại VTV tháng 11/1977 và chương trình lớn đầu tiên mà ông tham gia là World Cup 1978. “Khi đó hoàn cảnh còn rất khó khăn, tôi phải làm việc thâu đêm suốt sáng, nhưng sự nhiệt tình và lòng đam mê đã giúp tôi có nghị lực làm việc”. |
“Có một lần tôi đã bị chặn lại để cướp, nhưng may mắn là bọn cướp tha cho vì tôi là bình luận viên. Chúng thậm chí còn hỏi ngày hôm đó Liên Xô có thắng không. Sau lần đó, tôi luôn mặc áo bộ đội mỗi lần đi làm việc khuya. Tuy nhiên, tôi không bao giờ có ý nghĩ rằng mình sẽ bỏ việc sau sự việc ấy”. |
Làm công việc tường thuật ở VTV, khi đó chỉ có một kênh phát sóng hình đen trắng, là một việc đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng. “Nếu tôi đến chậm 30 phút, thì chương trình tường thuật sẽ bị cắt. Bởi vì đạo diễn phải thấy mình, bộ phận làm kỹ thuật phải thấy mình. Trừ khi Đài không thể tiếp sóng được trận đấu thì phải dừng, còn nếu không thì mọi việc vẫn diễn ra bình thường”. |
Khi được hỏi về cảm nghĩ của ông đối với cặp bình luận viên nổi tiếng Quang Huy – Quang Tùng, BLV Huy Hùng đánh giá rằng hai người thực sự có năng khiếu trở thành bình luận viên, và bằng chứng là hiện tại cả hai đều đang giữ chức vụ cao ở Đài truyền hình kỹ thuật số VTC. |
Theo ông Huy Hùng, những tiêu chí cho một BLV giỏi là âm lượng giọng nói, kiến thức, tai nghe và phát âm chuẩn. “Đọc tên cầu thủ nào cũng bằng tiếng Anh là không đúng, thậm chí tiếng Anh đó cũng chưa chuẩn”. Với ông tên cầu thủ phải được phát âm theo cách nói của quốc gia mà cầu thủ đó mang quốc tịch. Còn với những cách gọi đã trở nên phổ cập, được “Việt hóa” như cách phát âm Arsenal hiện tại thì các BLV phải chấp nhận. |
Về vấn đề của nghề BLV hiện tại, ông Huy Hùng nhận xét: “Bây giờ các BLV làm nhiều quá, nên khó có thể đòi hỏi sự đầu tư về chuyên môn và cảm xúc với tất cả các đội. Bình luận về Man Utd hay Arsenal thì còn có thể, chứ bình luận về Stoke thì khó hay lắm. Người ta không đầu tư quá nhiều công sức vào những trận đấu như thế”. |
Đối với ông, bình luận viên là một công việc đòi hỏi sự đặc sắc. “Các BLV bây giờ nói khá nhiều điều có từ các bản tin của báo viết, hoặc dùng những từ ngữ của báo viết. Có vẻ như họ lấy thông tin từ trên báo rồi gần như là đọc lại nội dung ấy. Truyền hình bây giờ chất lượng tốt lắm, nên không cần phải nói nhiều. Nói đúng lúc, đúng chỗ là đủ. Và cũng đừng nói những điều mang tính dự đoán về hành động của một ai đó, kiểu như huấn luyện viên này sắp thay ai, định điều chỉnh cái gì. Những thứ đó không đặc sắc đâu”. |
Đánh giá về việc VTV thực hiện bình luận trận đấu với 2 người, ông Huy Hùng cho rằng bình luận 2 người có cái hay của nó, nhưng phải có phong cách khác nhau. “Một người phải chuyên về khâu biên tập, thu thập số liệu, nhìn nhận chiến thuật, còn một người phải nhanh nhạy theo dõi tình huống. Và hai người đó phải có giọng nói đồng tông. Họ phải có phong cách khác nhau, sở trường khác nhau để bù trừ cho nhau. Nếu hai người tường thuật như nhau thì bình luận 2 người làm gì?”. |
Về những nguyên tắc mà các bình luận viên phải luôn ghi nhớ, đó là phải luôn tập trung với mọi tình huống. “Khi một đội ghi bàn thì phải nhìn ra ngay ai ghi, ghi thế nào, nếu chưa thấy thì chờ xem tình huống. Nếu nói sai phải xin lỗi khán giả, không được lấp liếm. Còn về âm lượng giọng nói thì tùy tình huống. Làm BLV thì phải trung lập, không nên hô to quá, chỉ cần âm vừa phải. Còn nếu là ĐTQG hoặc CLB của nước mình với đội khác, thì ta có quyền cảm tình với đội tuyển của nước mình, phải hào hứng sôi nổi và buồn cho thất bại” |
Nhận xét chung về nghề bình luận, BLV Huy Hùng nói rằng: “Báo viết sai thì có thể sửa được, ngay cả đọc bản phát thanh thì cũng có thể sửa được, chứ bình luận trực tiếp nếu sai thì không thể sửa được. Ngày xưa truyền hình đen trắng thì bình luận khó lắm vì rất khó nhìn ra cầu thủ, bây giờ thì có truyền hình màu rồi nhưng tai cũng vẫn phải lắng nghe. Cho nên bình luận là một nghề khó”. |
Kết thúc cuộc trò chuyện, BLV Huy Hùng kết luận rằng: “Nếu làm một BLV, nhất là BLV bóng đá, nếu làm việc trong thang điểm 10 thì chỉ cần các bạn được 6 điểm là đã quá tốt rồi”. |
Trần Long - Quang Lê