"Câu chuyện có thật là doanh nghiệp bức xúc nhưng ngại kiến nghị"

Thông tin này được Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu ra tại Hội nghị trực tuyến của Chính phủ với các địa phương từ ngày 28 đến 29/12.

Thủ tục kinh doanh, thuế, bảo hiểm... vẫn còn gây khó khăn cho doanh nghiệp

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã trình bày dự thảo Báo cáo tình hình thực hiện Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP về những nhiệm vụ giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia 2016-2017, định hướng đến năm 2020.

Qua các đồ thị trình bày tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết một loạt chỉ số về môi trường kinh doanh cho thấy Việt Nam ở mức trung bình. Chỉ số tốt nhất đứng thứ 60 và có những chỉ số đứng thứ 116-120.

Nói về môi trường kinh doanh do WB đánh giá, xếp hạng qua 3 năm Việt Nam thực hiện Nghị quyết 19 (2014-2016), Phó Thủ tướng cho biết, trong 10 nhóm chỉ số có đến 41 chỉ tiêu cụ thể để đánh giá điểm.

Việt Nam hiện xếp hạng thứ 82, có những thủ tục rất tốt như cấp phép xây dựng đứng thứ 24, nhưng khởi sự kinh doanh đứng thứ 121. Đặc biệt thuế, bảo hiểm dù đã cải tiến rất nhiều nhưng vẫn đứng 167, giải quyết tranh chấp, phá sản là 125.

Còn báo cáo của WEF về xếp hạng năng lực cạnh tranh toàn cầu chia làm 3 trụ cột với 12 nhóm tiêu chí và 114 tiêu chí cụ thể.

So sánh tương quan với các nước ASEAN về môi trường kinh doanh, Phó Thủ tướng nhấn mạnh để đạt được mục tiêu đạt mức trung bình của ASEAN-4 thì Việt Nam sẽ phải nỗ lực rất nhiều trong việc cải thiện các chỉ số cụ thể.

“Hiện nay, chúng ta xếp thứ 82, để lọt vào trung bình ASEAN-6, có tính cả Singapore, thì chúng ta phải tiến tới vị trí 56. Còn nếu muốn lọt vào trung bình ASEAN-4 thì chúng ta phải đứng thứ 43 trên thế giới”, Phó Thủ tướng cho hay.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, dù đã có cải tiến nhưng vẫn còn nhiều thủ tục rườm rà, gây khó khăn cho doanh nghiệp. ảnh: VGP.

Nêu một số ví dụ về việc cải thiện chỉ số khởi sự kinh doanh nhiều người thường nghĩ là của Bộ KH&ĐT, đổi mới sáng tạo thuộc trách nhiệm của Bộ KH&CN hay cấp phép xây dựng thuộc Bộ Xây dựng… Phó Thủ tướng cho biết, có rất nhiều chỉ tiêu cụ thể trong từng chỉ số là của các bộ, ngành khác.

Ví dụ, trong khởi sự kinh doanh, Việt Nam hiện đứng 121, có tới 9 nhóm tiêu chí cụ thể liên quan đến Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính, Bộ Công an.

Ví dụ thứ hai là cấp phép xây dựng đứng 24/190 nhưng vẫn còn 166 ngày và nếu cải tiến sẽ tốt hơn, thì còn liên quan đến Bộ Công an, Bộ TN&MT, Bộ Xây dựng…

Quyết liệt giảm các thủ tục hành chính, xử lý trách nhiệm người đứng đầu

Theo Phó Thủ tướng, có tới 80% nhiệm vụ trong Nghị quyết 19 cần sự phối hợp liên ngành vì vậy rất cần làm rõ phần việc, trách nhiệm của từng bộ, ngành trong từng chỉ tiêu, chỉ số về môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Nhìn lại quá trình thực hiện Nghị quyết 19 trong 3 năm, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, năm đầu tiên Nghị quyết đề ra 50 nhóm giải pháp, nhiệm vụ, thực hiện được 8, đang thực hiện 17 giải pháp chưa có kết quả rõ ràng.

“Nghị quyết năm nay đưa ra trên 250 nhóm giải pháp, nhiệm vụ với tinh thần càng cụ thể, càng tốt, giao cho từng bộ, ngành, địa phương”, Phó Thủ tướng nói.

Nhấn mạnh đến thực tế hầu hết các chỉ số về môi trường kinh doanh của Việt Nam được cải thiện nhiều nhưng các nước khác cũng tiến rất nhanh, Phó Thủ tướng cho rằng cần phải có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa đặc biệt là khâu thực hiện ở địa phương.

“Thuế chúng ta cải cách cơ bản trên văn bản nhưng thực thi bên dưới còn khoảng cách, để văn bản xuống đến thực tế, cần các sở, ngành, địa phương phải vào cuộc cùng Trung ương.

Hay trong khởi sự kinh doanh thì đăng ký doanh nghiệp theo văn bản quy định 3 ngày nhưng khảo sát thực tế ở địa phương lại lên đến 5 ngày. Rõ ràng mức độ vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương còn khác nhau”, Phó Thủ tướng nói.

Thủ tục thuế vẫn còn nhiều khó khăn cho doanh nghiệp. ảnh minh họa: vov.

Đề cập đến vai trò quan trọng của người đứng đầu trong thực hiện cải cách, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu ví dụ, vừa qua Bộ trưởng Bộ Công Thương đã bãi bỏ các quy định kiểm tra hàm lượng fomaldehyte trong vải, khai báo hóa chất đã tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng, hàng vạn ngày công cho doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng cho rằng, bản chất của việc cải thiện môi trường kinh doanh là vấn đề cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh thuê dịch vụ, cung cấp dịch vụ công trực tuyến.

Phó Thủ tướng cho biết, Nghị quyết đưa ra mục tiêu thứ hạng rất cụ thể đối với những chỉ số môi trường kinh doanh đang thấp như: khởi sự kinh doanh từ vị trí 121 phải xuống 60; thủ tục cấp phép xây dựng từ 166 ngày có ngắn rút ngắn thêm 30 ngày; thuế có tiến bộ nhưng vẫn còn 540 giờ và phải tiếp tục giảm; thời gian giải quyết tranh chấp từ 400 ngày còn 300 ngày.

Về nâng cao năng lực cạnh tranh, Nghị quyết 19 đặt mục tiêu nâng thứ hạng Việt Nam theo xếp hạng của WEF từ 60 lên vị trí 50.

Việc cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo sẽ tập trung vào cải thiện những chỉ số còn kém như thể chế vĩ mô đang ở vị trí 93 trong vài năm sẽ nâng lên khoảng 70; tiếp tục đẩy mạnh nhóm giải pháp về KHCN, sở hữu trí tuệ.

Liên quan đến Chính phủ điện tử, Phó Thủ tướng cho biết Nghị quyết 19 đặt mục tiêu nâng thứ hạng từ 74 lên 60, trong đó chú trọng cải thiện về nguồn nhân lực và hạ tầng viễn thông, vốn chỉ tốt so với yêu cầu cũ, để đáp ứng yêu cầu, khả năng tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

“Ở đây có câu chuyện rất thật là doanh nghiệp có nhiều bức xúc nhưng ngại kiến nghị, phản ánh vì sợ lộ danh tính, bị định kiến của cán bộ tại chỗ.

Vì vậy cần có có chế để tiếp thu kiến nghị nhưng giữ kín danh tính của doanh nghiệp ở bên dưới”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng cho biết, để thực hiện “quốc gia khởi nghiệp” cần nâng tỷ lệ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo từ tỷ lệ 0,5% hiện nay lên 5-10% trong tổng số doanh nghiệp, bằng cơ chế hỗ trợ tối đa về hạ tầng công nghệ, truyền thông, thành lập các quỹ đầu tư mạo hiểm...

Trong việc chuẩn bị sẵn sàng tận dụng thời cơ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nghị quyết nhấn mạnh tất các chỉ tiêu về năng lực sáng tạo, chính phủ điện tử.

Việc xây dựng Chính phủ hành động, nghị quyết giao rất rõ 250 chỉ tiêu và cong khai, minh bạch là con đường tốt nhất để xây dựng Chính phủ liêm chính.

Không chỉ về khoa học công nghệ mà trong điều hành phải tạo ra sự thi đua sáng tạo trong toàn xã hội, tiến tới trách nhiệm được chỉ rõ, kỷ cương phải tăng cường.

Nghị quyết thực hiện tốt thì Việt Nam sẽ xếp thứ hạng cao, chắc chắn kinh tế sẽ phát triển nhanh hơn.