Chưa tổng kết năm học, người viết đã nhận được nhiều câu hỏi của phụ huynh “Thầy ơi, thầy có dạy hè không?”, “Thầy ơi, thầy dạy chương trình mới, cho em gửi cháu với ạ”…
Chung quy lại, rất nhiều phụ huynh muốn con mình được học trước chương trình trong hè để vào năm học con mình đứng nhất lớp!
Học trước trong hè chẳng khác con dao hai lưỡi, đó là nhận định của thầy cô trong cuộc.
Thầy Ngô Bá Hoài, giáo viên dạy Toán có tiếng ở một tỉnh phía Nam chia sẻ: “Trước đây tôi có nhận dạy một lớp (Toán, Lý, Hóa, … ) trong hè do phụ huynh đứng ra tổ chức, mời giáo viên bộ môn dạy.
Giáo viên bộ môn chỉ cần dạy, thu chi kinh phí do phụ huynh tổ chức lớp lo. Kiểm tra một số bài toán lớp 8 ở mức độ cơ bản, tôi thấy học sinh còn nhiều lỗ hổng kiến thức lớp 8 nên chủ yếu dạy ôn tập cho học sinh, kết quả là, phần lớn học sinh xin … nghỉ học.
Phụ huynh yêu cầu tôi dạy như những giáo viên khác, dạy bài mới theo sách giáo khoa lớp 9, theo yêu cầu của phụ huynh, để đảm bảo sĩ số học sinh theo học đầy đủ.
Không cùng quan điểm với phụ huynh nên tôi nghỉ, không dạy hè nữa, phụ huynh mời giáo viên khác dạy.
Biết tôi dạy hè không dạy bài mới mà chủ yếu ôn tập, hệ thống kiến thức, củng cố nền tảng bộ môn, nên có phụ huynh khác gom được chục em, nhờ tôi dạy.
Sau hai tháng hè, tôi lấy lại được kiến thức bộ môn cho học sinh, rất nhiều học sinh đã giải thành thạo các bài tập trong sách giáo khoa toán lớp 8.
Vào năm học, tôi nhận được những lời cảm ơn của phụ huynh, học sinh, kể cả giáo viên dạy toán những học sinh đã học lớp hè ôn tập do tôi dạy, vì học sinh học tập tốt, là kinh nghiệm quý cho đồng nghiệp.
Thực tế, tôi nhận thấy những học sinh học trước chương trình trong hè thường mất hứng thú học tập, kết quả đạt được không tương xứng với năng lực phẩm chất của các em”.
Trao đổi với người viết, cũng có nhiều phụ huynh rút ra kinh nghiệm, nếu cho con học kiến thức văn hóa trong hè, tuyệt đối không cho học với thầy cô dạy trước chương trình.
 |
Ảnh minh họa. SQH |
Vậy tại sao học sinh, phụ huynh thích học trước chương trình?
Con người nói chung, học sinh nói riêng, luôn thích khám phá những vấn đề mới, cái mới. Thích khám phá cái mới, là đặc diểm tâm lí nổi bật của trẻ, nên khi đi học hè, học sinh rất thích và rất muốn học chương trình mới.
Tuy nhiên, học sinh không quan tâm học kiến thức mới bây giờ có phù hợp, có lợi cho mình không, chỉ thấy học cái mới thú vị hơn, thích hơn ôn bài cũ, kiến thức cũ.
Ôn tập bài cũ, kiến thức cũ, thường là những bài tập đã từng học rồi “biết rồi, khổ lắm, nói mãi” nên sẽ nhàm chán, học sinh không thích dù kiến thức đã học nhiều em còn hổng.
Phụ huynh nghe con nói học cái cũ, sẽ thấy đồng tiền mình bỏ ra lãng phí, đầu tư nhầm chỗ, hiệu quả không có, thế là không muốn cho con học với thầy cô mà dạy ôn tập, dạy củng cố kiến thức.
Tuy nhiên, ít phụ huynh hiểu rằng, học sinh học trước chương trình không phải có hại mà vô cùng có hại. Học sinh học trước chương trình vào năm học sẽ không còn hứng thú tìm hiểu cái mới, hứng thú bộ môn đã bị triệt tiêu, không còn chăm chú học tập nữa.
Điều nguy hại hơn, chính không còn hứng thú, sẽ hình thành sự thờ ơ với lời giảng của thầy cô. Sự thờ ơ với lời giảng của thầy cô bỗng nhiên trở thành thói quen của học sinh, nó trở thành “bức vách” ngăn cách sự tiếp nhận tri thức của học sinh.
Thói quen khó bỏ, “thói quen thờ ơ với lời giảng của thầy cô” không chỉ có trong môn học trong hè mà nó có trong tất cả các môn khác.
Dù biết có hại nhưng nhiều thầy cô vẫn dạy trước chương trình trong hè.
Dạy ôn tập, dạy củng cố kiến thức, đòi hỏi người dạy phải có “sợi chỉ đỏ” kiến thức bộ môn, dạy vất vả hơn nhiều so với dạy bài mới.
Trong khi đó, nhu cầu “thị hiếu” của học sinh, phụ huynh lại không thích học với thầy cô dạy theo kiểu ôn tập, dạy củng cố kiến thức, dưới tác động của “kinh tế thị trường”, thầy cô đành phải làm theo dù biết tác hại của nó.
Giáo viên dạy hè mà dạy ôn tập, dạy củng cố kiến thức, thường là giáo viên “giỏi” đúng nghĩa, thầy đúng thầy, cô đúng cô về tâm huyết, trách nhiệm và kiến thức.
Khi dạy ôn tập, dạy củng cố kiến thức phải khéo léo tạo cái mới, tạo cảm hứng, mới thu hút được học sinh. Nói thì dễ, nhưng làm được rất khó, dù làm được cũng khó thực hiện khi phụ huynh, học sinh chưa biết hậu quả của học trước chương trình.
Cuộc đời còn bao nhiêu điều phải học, hè là dịp nghỉ ngơi của học sinh, phụ huynh hãy cho các con được trải nghiệm cuộc sống, học những điều mà nhà trường, thầy cô không thể dạy được.
Để bảo vệ, để dành sự hào hứng với cái mới của học sinh làm hành trang vào năm học mới, phải bắt đầu từ phụ huynh.
Dạy thêm, học thêm, dạy trước trong hè chẳng khác con dao hai lưỡi, lợi cho người dạy, hại cho người học và nền giáo dục nước nhà.
Các địa phương trên cả nước nên thực hiện cấm dạy thêm, học thêm, dạy trước chương trình trong hè như tỉnh Bắc Giang, Hà Nội, Hải phòng..., Hòa Bình đã làm.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
