Liên kết đào tạo để phát triển nhân lực ngành Công nghiệp – Thương mại – Dịch vụ

Ngày 2/8, Toạ đàm "Chính sách và nhân lực ngành Công nghiệp – Thương mại – Dịch vụ: Hiện trạng và giải pháp" do Câu lạc bộ khối trường đại học, cao đẳng thuộc Bộ Công Thương (trực thuộc Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam) tổ chức đã diễn ra tại Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp (cơ sở Nam Định).

Tham dự toạ đàm về phía Bộ Công Thương có: Tiến sĩ Lê Việt Long - Chánh Thanh tra Bộ; ông Nguyễn Thế Hiếu, Phó Vụ trưởng Vụ tổ chức cán bộ.

Về phía Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam có sự tham dự của Tiến sĩ Lê Viết Khuyến, Phó Chủ tịch Hiệp hội; Nhà báo Nguyễn Tiến Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam; ông Phạm Ngọc Lan, Uỷ viên Thường vụ, Trưởng ban công tác hội viên Hiệp hội.

Về phía Ban tổ chức có sự hiện diện của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Hoàn, Chủ nhiệm Câu lạc bộ khối trường đại học, cao đẳng thuộc Bộ Công Thương, Hiệu trưởng Trường Đại học Công thương Thành phố Hồ Chí Minh; Phó giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thị Thu Hoài, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp; Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Quang, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp.

Cùng với đó là sự góp mặt của lãnh đạo, đại diện các cơ sở giáo dục đại học là thành viên của Câu lạc bộ khối trường đại học, cao đẳng thuộc Bộ Công Thương.

Phát biểu chào mừng toạ đàm, Phó giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thị Thu Hoài - Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp cho biết: Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp với 68 năm xây dựng và trưởng thành đã phấn đấu và khẳng định được vị thế trong công tác giáo dục và đào tạo.

Trong tất cả lĩnh vực đào tạo, trường đặc biệt đánh giá cao vai trò nguồn nhân lực ngành công nghiệp, thương mại và dịch vụ trong nhiệm vụ xây dựng và phát triển đất nước.

Với chủ đề toạ đàm ngày hôm nay, nhà trường kỳ vọng và mong muốn với những định hướng, chia sẻ của Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam cùng với sự chỉ đạo của Bộ Công Thương và sự chia sẻ của tất cả các khối trường đại học, cao đẳng thuộc Bộ Công Thương sẽ là đầu mối cho các trường nói chung, cho Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp nói riêng được học hỏi kinh nghiệm để phát triển sự nghiệp đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cho đất nước”.

Bên cạnh đó, Phó giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thị Thu Hoài cũng bày tỏ hy vọng các cơ sở giáo dục đại học sẽ sớm có cơ hội triển khai các nội dung được trao đổi tại toạ đàm, đặc biệt là sự kết nối của các cơ sở đào tạo thuộc Bộ Công Thương để đẩy mạnh công tác giáo dục đào tạo.

Từ đó sẽ cung cấp được nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu xã hội nói chung và cho ngành Công Thương nói riêng.

Trên cương vị Ban tổ chức, Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Hoàn cho hay, trải qua một thời gian dài chuẩn bị, toạ đàm diễn ra với mục đích giải quyết những khó khăn, vướng mắc của các cơ sở giáo dục đại học hiện nay.

Nội dung trong tọa đàm gắn với 3 ý chính và đã được chọn lọc kỹ lưỡng. Qua các báo cáo cụ thể sẽ tìm ra những giải pháp, định hướng giáo dục đến tất cả các đơn vị trong điều kiện tự chủ tự chịu trách nhiệm.

Tại toạ đàm, các đại biểu đã cùng nhau trao đổi về vấn đề liên quan đến nguồn nhân lực ngành Công nghiệp – Thương mại – Dịch vụ.

Theo đó, Tiến sĩ Lê Viết Khuyến - Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam đã trình bày tham luận về cơ cấu và trình độ đào tạo lực lượng lao động đáp ứng nhu cầu nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước trong các thập niên đầu thế kỷ 21.

Qua đó đề xuất một số giải pháp để cấu trúc lại hệ thống giáo dục quốc dân để đồng bộ với thực trạng phát triển của từng cơ sở giáo dục đại học và phù hợp với xu hướng quốc tế.

Trình bày tham luận về công tác đẩy mạnh nguồn nhân lực ngành Công nghiệp – Thương mại – Dịch vụ theo mô hình đào tạo liên kết giữa các trường cao đẳng, đại học, Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Quang, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp đã phân tích nhu cầu nguồn nhân lực ở Việt Nam được phân luồng theo từng thời kỳ và với nhiều định hướng giáo dục khác nhau.

Theo đó, thầy Quang làm rõ luận điểm về thực trạng nhu cầu xã hội đang tăng mạnh, đặc biệt trong các lĩnh vực liên quan đến công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Cụ thể như một số ngành Điện tử, Dệt may, Chế biến thực phẩm, Quản lý chuỗi cung ứng, Tiếp thị kỹ thuật số, Dịch vụ khách hàng, Dịch vụ Công nghệ thông tin, Quản lý du lịch….

Tuy nhiên, theo thầy Quang, phân tích từ thực trạng hiện nay, cơ cấu nguồn nhân lực đang phân bố không đồng đều và tỷ lệ lao động qua đào tạo đang ở mức thấp. Hơn hết, năng lực của nguồn nhân lực nhìn chung chưa được đánh giá cao khi nhiều sinh viên sau khi ra trường còn thiếu kỹ năng mềm, kỹ năng công nghệ và kỹ năng ngoại ngữ.

Về phía đơn vị đào tạo chưa có sự đồng đều trong năng lực đào tạo và không phát huy được năng lực, thế mạnh của từng trường. Vẫn còn tình trạng đào tạo thừa nhân lực trong nhiều lĩnh vực.

Do đó, để đáp ứng cơ cấu nguồn nhân lực và nâng cao năng lực đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực cho xã hội, các cơ sở đào tạo bên cạnh việc phát huy những thế mạnh của mình cần đầu tư và phát huy các chương trình liên kết với các trường uy tín nước ngoài, tăng cường liên kết giữa các trường thuộc Bộ Công Thương với nhau.

“Trong bối cảnh nền công nghiệp 4.0, nhu cầu nhân lực ngành Công nghiệp – Thương mại – Dịch vụ ngày càng cao cùng với những đòi hỏi lớn về chất lượng nguồn nhân lực để có thể đáp ứng những tiêu chuẩn mới.

Do đó, các mô hình liên kết đào tạo sẽ tạo điều kiện giúp các trường đại học nói chung, các trường thuộc Bộ Công Thương nói riêng nâng cao chất lượng giáo dục và tối ưu thời gian chi phí học tập cho người học.

Khi đó, cơ sở của việc liên kết đào tạo thành công sẽ phát huy thế mạnh của các trường, sử dụng thế mạnh đó làm yếu tố triển khai liên kết, từ đó sẽ tạo được nguồn nhân lực chất lượng cao”, Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Quang trình bày tại toạ đàm.

Theo chia sẻ từ Tiến sĩ Lê Việt Long, Chánh Thanh tra Bộ Công Thương, nhu cầu nhân lực quý I/2024 theo các khu vực kinh tế có nhiều sự chênh lệch.

Cụ thể, ngành Thương mại – dịch vụ có nhu cầu cao nhất với 72,63%, kế tiếp là ngành Công nghiệp – xây dựng (27,23%) và ngành Nông lâm nghiệp và thuỷ sản chỉ có 0,14%.

Theo đó, lượng lao động trong ngành dịch vụ tăng 5.985 triệu người từ năm 2001- 2010 và 5.377 triệu người từ năm 2010 - 2022, chủ yếu là lao động trong lĩnh vực dịch vụ du lịch, vận tải kho bãi, thương mại điện tử, kinh doanh bất động sản.

Lực lượng lao động ngành Công nghiệp từ năm 2001 – 2010 tăng đáng kể là 5.137 triệu người với tỷ trọng bình quân là 18,2% và từ năm 2011 – 2020 là 28,1%.

Tỷ trọng lao động trong lĩnh vực công nghiệp – xây dựng ổn định khoảng 32,25% trong tổng nhu cầu lao động trong giai đoạn 2019 – 2022 và đạt 33,3% trong năm 2022.

Trên cơ sở đó, Chánh Thanh tra Bộ Công Thương nêu giải pháp trong chuyển dịch cơ cấu lao động là phát triển hệ thống giáo dục – đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Đầu tiên là việc nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, chuẩn hoá đội ngũ giáo viên, giảng viên và cán bộ quản lý các cấp. Tăng cường hợp tác giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp với doanh nghiệp, gắn đào tạo với nhu cầu của thị trường lao động, đào tạo kỹ năng nghề ngay tại các khu công nghiệp, khu chế xuất để giảm chi phí đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực tại chỗ cho các cơ sở sản xuất trong các khu công nghiệp, khu chế xuất.

Bên cạnh đó tăng cường đào tạo thường xuyên và đào tạo lại cho người lao động; mở rộng quy mô đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo. Chú trọng hình thành thị trường dịch vụ đào tạo giáo dục nghề nghiệp và tiến hành xã hội hoá sâu rộng trong giáo dục nghề nghiệp.

Kết thúc toạ đàm, Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ khối trường đại học, cao đẳng thuộc Bộ Công Thương đã trao hoa cho đơn vị đăng cai trong năm tiếp theo. Theo đó, Trường Đại học Sao Đỏ vinh dự là đơn vị đăng cai cho hoạt động của Câu lạc bộ trong năm 2025.