Những con số hôm nay và kỳ vọng ngày mai

Theo dữ liệu công bố ngày 19 tháng 1 năm 2016 tại Davos - Thụy sĩ, năm 2015 Việt Nam xếp thứ 82 trên 109 nước và vùng lãnh thổ về “Chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu” (Global Talent Competitiveness Index 2015-2016 / GTCI), năm 2014 Việt Nam xếp thứ 75 nghĩa là tụt 7 bậc. [1]

Từ bảng xếp hạng GTCI [2] có thể thấy, so với đất nước Ukraine (hạng 66) đang bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Việt Nam thua 16 bậc, thậm chí Việt Nam thua Mông Cổ (hạng 72) tới 10 bậc.

Thứ hạng về Chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam là 82/109 (Ảnh chụp màn hình)

Một tuần sau, ngày 27 tháng 1 năm 2016, Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International  - TI) công bố: “Chỉ số Cảm nhận tham nhũng” (CPI) năm 2015 đối với 168 quốc gia và vùng lãnh thổ. CPI được xác định dựa trên cảm nhận của các doanh nhân, các chuyên gia trong các nước và vùng lãnh thổ về tham nhũng khu vực công.

Kết quả CPI của Việt Nam từ 2012 đến 2015 như sau:

Thoạt nhìn cứ tưởng so với 2012, năm 2015 Việt Nam tiến được 11 bậc song nếu chú ý đến số quốc gia và vùng lãnh thổ đưa vào khảo sát (năm 2012 là 176; năm 2015 là 168) thì chúng ta chỉ tiến được khoảng 1 – 2 bậc.

Tuy nhiên về “điểm số tham nhũng” thì Việt Nam vẫn không thay đổi vẫn là 31/100, điều này cho thấy thực trạng tham nhũng Việt Nam trong bốn năm qua khá … ổn định!

Cùng trong khối ASEAN, Singapore xếp thứ 2 chỉ sau Thụy Sĩ về GTCI, trong khi từ khá lâu cố thủ tướng Lý Quang Diệu đã đánh giá về người Việt:

“Những kỹ năng họ đã thể hiện trong việc sử dụng vũ khí của Liên Xô trong chiến tranh, rồi khả năng tùy cơ ứng biến để khắc phục khó khăn vật chất, cũng như thành tựu của rất nhiều người Việt Nam ở Mỹ và Pháp, tất cả những điều này nhắc mọi người rằng, họ có những tố chất đáng khâm phục". [3]

Trong khi thế giới đánh giá về tố chất người Việt, năng lực cạnh tranh quốc tế và tình trạng tham nhũng tại Việt Nam như vậy thì chúng ta đánh giá mình như thế nào?

Năm 2015 tổng kết lại, Hà Nội không phát hiện tham nhũng, thành phố Hồ Chí Minh không phát hiện tham nhũng, Khánh Hòa không có tham nhũng, ngành Lao động Thương binh Xã hội không có tham nhũng, ngành Công thương không có tham nhũng, gia đình cán bộ công chức không tham nhũng, con cái quan chức không tham nhũng, tất cả chúng mình không tham nhũng, vậy nên tham nhũng chẳng qua là tồn dư của quá khứ chứ không phải của hiện tại!

Danh sách xếp hạng GTCI 2015-2016 – Việt Nam thứ 82 (Ảnh chụp màn hình)

Đại hội Đảng 12 kết thúc, Đảng có đội ngũ lãnh đạo mới, vài tháng nữa Quốc hội họp, Chính phủ sẽ có đội ngũ lãnh đạo mới.

Hai điều gọi là “mới” ấy kết hợp có tạo động lực đưa đất nước, dân tộc chuyển mình, vươn tầm thời đại?

Báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban chấp hành Trung ương khóa 11 do Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh trình bày tại phiên khai mạc Đại hội 12 đã thẳng thắn thừa nhận một số tồn tại trên cả hai phương diện: tập thể lãnh đạo và cá nhân phụ trách. 

Đối với tập thể: “Chậm bàn hoặc bàn chưa triệt để một số vấn đề lớn liên quan đến quốc phòng, an ninh, đối ngoại”; “nguyên nhân quan trọng là do hoạt động, phương thức lãnh đạo của Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trên một số lĩnh vực còn hạn chế, chưa tập trung quyết liệt trong lãnh đạo tổ chức thực hiện nghị quyết”.

Đối với cá nhân phụ trách: “Vẫn còn có người chưa gương mẫu hoặc để vợ con, người thân, cấp dưới lợi dụng, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước”; “trách nhiệm cá nhân người đứng đầu trong một số lĩnh vực chưa rõ…”. [4]

Ngay trong nội dung kiểm điểm, ngôn từ cũng đã được cân nhắc nhẹ nhàng hơn khi cho rằng “vẫn còn có người chưa gương mẫu” trong khi trước đó Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 đã dùng cụm từ “một bộ phận không nhỏ”.

Có phải “bộ phận không nhỏ” ấy chỉ tìm thấy ở cơ sở chứ Trung ương không có?

Đổi mới, quan trọng nhất là trình độ, tư duy của người đứng đầu từ địa phương tới trung ương, tuổi tác không quan trọng, quan trọng là tư duy phải trẻ. 

Vấn đề khiến người viết suy nghĩ mãi vẫn chưa có câu trả lời là chủ trương, nghị quyết được Trung ương được khẳng định là đúng đắn, vậy tại sao chính Ban chấp hành Trung ương lại phải nhận định “hoạt động, phương thức lãnh đạo của Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trên một số lĩnh vực còn hạn chế”?

Nguyên nhân của sự “hạn chế” này là gì, cá nhân hoặc lực lượng nào đủ sức “hạn chế”?

Nếu chủ trương “tập thể lãnh đạo” được triệt để tôn trọng sẽ  không thể xảy ra chuyện một cá nhân “hạn chế” cả một tập thể đoàn kết nhất trí mà phải là một “tập thể” khác hùng mạnh cả về lực lượng và tiềm lực kinh tế mà người viết muốn đặt tên là “Nhóm lợi ích chính trị”. 

Một nhóm lợi ích như vậy nếu quả thực có tồn tại thì liệu có sự kết hợp các yếu tố trong nước và nước ngoài?

Nếu một “nhóm lợi ích” như vậy không tồn tại thì liệu có tồn tại khả năng chủ trương ban hành chưa phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh nên khó thực hiện hay do chính những đối tượng chịu trách  nhiệm thực hiện không đủ năng lực?

Nếu không chỉ ra được nguyên nhân cụ thể, nếu cứ “mạnh dạn” đổi mới khi tư duy của những “người mới” vẫn “cũ” thì công cuộc đổi mới lần thứ hai này sẽ như thế nào, liệu rồi đây đất nước có mất thêm nhiều năm để “rút kinh nghiệm”, để làm lại chu kỳ đổi mới lần thứ ba?

Báo Vietnamnet.vn ngày 30//1/2016 trong bài “Tổng bí thư và cuộc cờ cầm đạo" dẫn ý kiến ông Nhị Lê – Phó Tổng biên tập tạp chí Cộng sản: “Bề ngoài tưởng một khối thống nhất, nhưng bên trong thì năm bè, bảy mảng. 

Một số tổ chức đảng là tập hợp những “củ khoai tây” trong cái bao tải. Cắt cái dây một cái là nó bung ra mỗi củ khoai tây lăn một góc. Các tổ chức chi bộ đảng có nguy cơ thành hàng ngàn những “bao tải khoai tây”. 

Nếu “hàng ngàn những bao tải khoai tây” ấy không còn là nguy cơ mà là thực tế, nếu trong các “bao tải” ấy có không ít các “cụ khoai tây” lẫn với các “cụ non khoai tây” thì việc cần làm trước mắt có lẽ phải dành cho các nhà “chọn giống”?

90 triệu người Việt không thiếu người tài, kiều bào ở nước ngoài rất nhiều người thành danh được thế giới công nhận, nếu chỉ bó hẹp sự lựa chọn trong khoảng 4,5 triệu đảng viên sẽ là một sự không công bằng bởi sự nghiệp canh tân đất nước bao giờ cũng là sự nghiệp của quần chúng.

Muốn hoàn thành nhiệm vụ được dân trao cho, trước hết phải tin dân, dựa vào dân, lắng nghe dân.  

Đại hội Đảng 12 đã kết thúc, mọi thao thức giờ đã lắng dịu, người dân giờ đây đang tất bật lo cho cái Tết cổ truyền nhưng dư âm đại hội thì sẽ kéo dài cả nhiệm kỳ 5 năm tới.

Người dân kỳ vọng vào một bộ tham mưu không phải chỉ biết nắm lấy thời cơ mà còn là chủ động tạo ra thời cơ, quyết tâm, quyết đoán và quyết giành thắng lợi. 

Nhân dân thông cảm với lời nhận lỗi mà ông Lê Hồng Anh thay mặt Trung ương đọc trước quốc dân đồng bào:

“Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư xin nghiêm túc tự phê bình trước Đại hội và toàn Đảng, toàn dân về những khuyết điểm, thiếu sót nêu trên”.

Nhưng nhân dân cũng mong muốn không bao giờ phải nghe những lời nhận lỗi ấy một lần nữa.

Tài liệu tham khảo:

[1] http://www.gtci2015-16.com/gtci-2015-16/

[2] http://www.gtci2015-16.com/wp-content/uploads/2016/01/GTCI_2015-16_R5_Full_Book_Ebook.pdf

[3] http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/tu-lieu/viet-nam-trong-hoi-ky-cua-ly-quang-dieu-3161113.html

[4] http://vietnamnet.vn/vn/chinh-tri/285763/co-uy-vien-tu-de-vo-con-cap-duoi-loi-dung-lam-giam-uy-tin-dang.html

[5] http://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/287333/tong-bi-thu-va-cuoc-co-cam-dao.html