LTS: Qúy độc giả đang theo dõi bài viết của Ths Trương Khắc Trà, mỗi khi Tết đến Xuân về câu chuyện quà cáp, biếu xén… lại “nóng” lên.
Vậy, liệu có cách nào để chấm dứt nạn xin cho, chạy chọt núp bóng biếu xén sẽ chấm dứt được tác giả đề cập trong bài viết này.
Tòa soạn trân trọng giới thiệu cùng độc giả.
Đến hẹn lại lên, khi dịp Tết Nguyên đán cận kề khắp nơi lại “nóng” lên chuyện quà cáp, biếu xén, dẫu là chuyện muôn năm cũ nhưng vẫn mãi nguyên tính thời sự. Biếu quà Tết cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp, cấp trên,…
Trong chừng mực (xin nhấn mạnh là trong chừng mực pháp luật quy định) là một nghĩa cử cao đẹp thay cho lời cảm ơn và gửi gắm những lời chúc tốt đẹp cho nhau trong dịp năm hết Tết về.
Song, chỉ vậy thôi thì chẳng có gì phải bàn tán, ngẫm nghĩ. Càng gần Tết càng nhiều người bị cuốn vào cuộc đua marathon mong tìm được món quà cho vừa ý sếp, có giá trị lại vừa độc và lạ.
Bởi vậy, dư luận đã kháo nhau về những chiếc vali “bỏ quên”, những món đồ từ trăm triệu đến bạc tỉ ùn ùn đổ về nhà những người có tiếng nói quyết định đến đường quan lộ của những kẻ mang quà đi biếu. Khi ấy việc biếu quà và nhận quà có được cho là bình thường?
 |
| Chuyện quà cáp và cơ chế xin-cho (Ảnh: phapluattp.vn) |
Động cơ biếu quà chắc chắn cả người biếu và người nhận đều đã rõ, nó phản ánh triết lý sống méo mó, lệch lạc của người Việt như “ông trao chân giò, bà thò chai rượu”, “con năng đến mẹ thầy năng thương”…
Và rõ ràng, việc biếu xén quà cáp chỉ là cái cớ để trao gửi một thông điệp xin xỏ, chạy chọt, giá trị món quà càng lớn tham vọng và ước muốn của người biếu càng cao.
Nhìn vào những món quà “khủng” từ rượu bên Tây giá tính bằng đôla, hàng độc hàng lạ trên rừng dưới biển đến cục sừng tê giác phải quá cảnh mấy lần bay mới về tới Việt Nam người ta không khỏi thắc mắc về nguồn gốc xuất xứ của những đồng tiền để mua nó và càng có lý do để đặt ra nhiều câu hỏi khi nhìn vào bảng lương thấp lè tè chỉ đủ ăn đủ mặc nhưng sao lại có những món quà đắt xắt ra miếng!
Nhiều người cho rằng vì cá nhân ai đó không tự tin về bản thân mình có thể đi lên bằng năng lực, trình độ nên mới nảy sinh chạy chọt xin xỏ núp bóng biếu xén tri ân.
Chắc chắn nhiều người Việt đã từng nghe câu nói nổi tiếng của văn sĩ Ngô Thì Nhậm “thế thời thời thế thời phải thế” nên dù giỏi đến đâu, tài mấy đi nữa cũng không ai dại dột tự tách mình ra khỏi “xu thế” so với đồng nghiệp bạn bè, người ta rần rần biếu quà sếp sao mình lại bình chân như vại khi “vị trí” đó không phải độc quyền quy hoạch cho riêng mình!
|
Nhiều cán bộ sẵn sàng chấp nhận tiêu cực, tham nhũng để được việc(GDVN) - Ông Huỳnh Phong Tranh – Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết như vậy khi báo cáo công tác phòng chống tham nhũng trước Quốc hội sáng nay (28/10). |
Việc biếu xén không phải chỉ dịp Tết mới có, mà nó diễn ra quanh năm suốt tháng, Tết chỉ là cái cớ rõ ràng hơn để người ta mạnh dạn gửi “anh” trao “chị” và những “anh” những “chị” cũng đỡ ngại ngùng sượng sùng khi chậc lưỡi… “tết ấy mà”.
Và những “anh” những “chị” có khi nào tự hỏi rằng “tình cảm” và sự quý trọng của cấp dưới mình có thực lớn đến thế không?
Hay họ chỉ nghĩ rằng sau khi tiễn khách họ sẽ sung sướng rạo rực chiêm ngưỡng những món quà mang thông điệp “mình đã bị mua”, bởi chân lý bất di bất dịch xưa nay rằng; không ai cho không ai bất cứ thứ gì, còn người biếu phấn khởi thầm mừng cá đã cắn câu.
Nạn biếu xén quà cáp “vượt khung” vào những dịp Tết thực ra là một dạng hối lộ, bôi trơn và những người có trách nhiệm cũng đã thấy được cái phản văn hóa và nguy cơ tha hóa biến chất từ đó mà ra, những món quà bạc tỉ có thể làm khuynh đảo mọi quy hoạch mọi tính toán của công tác nhân sự, mất công bằng, dân chủ thậm chí ai đó có thể đổi trắng thay đen.
Bởi vậy Nhà nước đã có quy định về vấn đề này đó là Chỉ thị số 21 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về thực hành tiết kiệm chống lãng phí, Quyết định 64/2007/QĐ-TTg về quy chế tặng quà, nhận quà và nộp lại quà tặng của cơ quan, tổ chức, đơn vị có sử dụng ngân sách nhà nước và của cán bộ, công chức, viên chức và mới đây Cục Phòng chống tham nhũng – Thanh tra Chính phủ đã mở 3 đường dây nóng tố tham nhũng và mãi lộ dịp Tết Nguyên đán…nhưng xem ra đó chỉ là những biện pháp “nóng tay bắt lỗ tai”. [1]
Đơn cử như trong năm 2015, theo báo cáo, Cục Phòng chống tham nhũng -Thanh tra Chính Phủ chưa phát hiện trường hợp nào nhận quà sai quy định, trong khi đường dây nóng của Cục nhận được 65 cuộc gọi tố cáo có dấu hiệu tham nhũng trong dịp Tết Nguyên đán.
Trước đó, theo khảo sát về xung đột lợi ích do Thanh tra Chính phủ và Ngân hàng Thế giới thực hiện trong quý II/2015, có 48% doanh nghiệp được hỏi thừa nhận có tặng quà cho cán bộ, công chức trong khoảng thời gian 12 tháng gần đây. [2]
|
“Tôn sư trọng đạo” và chiếc phong bì ngày lễ(GDVN) -“Không gì nhanh và tiện hơn chiếc phong bì, thầy cô có công dìu dắt con mình thì những dịp lễ, tết cũng là lúc để đền ơn các thầy, các cô là chuyện bình thường. |
Quy định vẫn chỉ là quy định trong khi thực tế cuộc sống có vô vàn đường đi nẻo về, ngang dọc lắt léo thì liệu rằng quy định có “quy” được hết?
Theo một quy chế về việc tặng quà do Bộ Tài chính soạn thảo, giá trị quà tặng tối đa không được phép vượt quá 500 ngàn đồng/món (tương đương 25 USD) và người nhận phải thực hiện báo cáo công khai tại cơ quan đơn vị. [3]
Những quy định ấy chỉ “quy” được ba bề nổi mà chưa thấy hoặc không thể thấy được bảy phần chìm đó là phương thức nhận và biếu quà vô cùng đa dạng, từ chuyển khoản, bất động sản, đến những chiếc vali “bỏ quên”, không biếu trực tiếp tiền mặt nhưng tiền được ngụy trang dưới dạng “giá trị tiềm ẩn” là những hiện vật như cây cảnh, phương tiện đi lại có giá trị.
Nhiều người ngây ngô chắc mẫm rằng những hiện vật ấy sẽ được phơi ra khi kê khai tài sản cán bộ công chức, nhưng xin thưa rằng có 1 triệu người kê khai tài sản nhưng chỉ có…5 trường hợp kê khai không đúng sự thật! [4]
Có người đặt câu hỏi rất thời sự rằng, khi nào nạn xin-cho, chạy chọt núp bóng biếu xén mới chấm dứt? Xin thưa, cơ chế xin-cho và quà cáp biếu xén là người bạn đồng hành như hình với bóng.
Tặng quà vốn là bản sắc của văn hóa Phương Tây không nước nào không có thói quen này, nhưng Việt Nam là một trong những số ít quốc gia vận dụng thứ văn hóa đẹp đẽ này một cách méo mó xiên xẹo như vậy và chỉ khi nào cơ chế xin-cho bị đập tan thì biếu xén, chạy chọt mới không còn đất sống.
Tài liệu tham khảo:
[1] http://thanhtra.gov.vn/ct/vbpq/Lists/LawDocument/View_Detail.aspx?ItemID=851&Page=1
[2] http://dantri.com.vn/xã-hội/tỉnh-tổ-chức-ngày-càng-rõ-nét-hơn-ở-các-vụ-án-tham-nhũng-20151019202825353.htm
[3] http://www.tienphong.vn/xa-hoi/gia-tri-qua-tang-khong-duocnbspqua-500-ngan-dongmon-55808.tpo
