Ts Trần Công Trục: Trung Quốc tuyên bố sắp kết thúc bồi lấp bản chất là gì?

LTS: Xung quanh việc ngày 16/6 người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố hoạt động bồi lấp xây dựng bất hợp pháp đảo nhân tạo của họ ở Trường Sa sắp kết thúc, Tiến sĩ Trần Công Trục nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ gửi đến độc giả Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam bài bình luận của ông về vấn đề này, xin trân trọng giới thiệu cùng quý độc giả.

Tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ.

Ngày 16/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng đột ngột tuyên bố với báo giới rằng, hoạt động bồi lấp, xây dựng bất hợp pháp của Trung Quốc trên 7 bãi đá, rặng san hô mà họ xâm lược, chiếm đóng trái phép của Việt Nam từ năm 1988, 1995 đến nay "sắp hoàn thành trong thời gian tới" và Trung Quốc sẽ chuyển sang xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ các mục đích dân sự và quân sự đã định".

Trước động thái ảnh hưởng trực tiếp đến chủ quyền hợp pháp của Việt Nam ở Trường Sa này, dư luận cũng như giới truyền thông đang có nhiều băn khoăn, nhận thức khác nhau.

Thậm chí không ít người thở phào tin rằng đây là một bước xuống thang của Trung Quốc trước áp lực mạnh mẽ của Hoa Kỳ. Nghĩ như vậy là ngây thơ, trúng bẫy ngôn từ - pháp lý hết sức nguy hiểm mà Trung Quốc đang giăng ra bẫy chúng ta.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra tuyên bố tưởng chừng vô thưởng vô phạt, thậm chí có người cho là "xuống nước" thực chất lại là một bước leo thang mới lắt léo và vô cùng nguy hại, đặc biệt là đối với Việt Nam.

Cái nguy hại đầu tiên là Trung Quốc đang chia rẽ, phân hóa nhận thức của các bên liên quan, đặc biệt là Việt Nam về mặt nhận thức để ru ngủ người Việt về mặt chủ quyền lãnh thổ và chuẩn bị cho bước leo thang mới nguy hiểm hơn - quân sự hóa đảo nhân tạo bất hợp pháp trên 7 bãi đá ở Trường Sa.

Cú lừa ngôn từ và tâm lý không giấu nổi dã tâm bành trướng

Thứ nhất, tuyên bố của Lục Khảng rất rõ ràng, đó là Trung Quốc "sắp bồi lấp, xây dựng xong" đảo nhân tạo bất hợp pháp trên lãnh thổ hợp pháp của Việt Nam để chuẩn bị chuyển sang giai đoạn 2, xây dựng cơ sở hạ tầng và quân sự hóa, cài đặt vũ khí khí tài ở đó, một bước leo thang mới.

Đây hoàn toàn không phải là Trung Quốc dừng vô điều kiện các hoạt động bồi lấp, xây dựng bất chấp phản ứng mạnh mẽ của các bên liên quan, đặc biệt là Hoa Kỳ.

Thứ hai, Trung Quốc bắt đầu các hoạt động bồi lấp xây dựng bất hợp pháp đảo nhân tạo trên 7 bãi đá ở Trường Sa từ năm ngoái và bị truyền thông quốc tế phát hiện.

Để che dấu âm mưu và đánh lạc hướng sự chú ý của dư luận về hoạt động này cũng như phản đối của các nước liên mà chủ yếu là Việt Nam, Bắc Kinh đã kéo giàn khoan 981 xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam gây ra một cuộc khủng hoảng truyền thông.

Tất cả dư luận khi đó dường như đều đổ dồn về vụ giàn khoan 981 mà không biết rằng đây là kế nghi binh, điệu hổ ly sơn của Trung Quốc dù đã có cảnh báo từ các học giả và truyền thông quốc tế cũng như cá nhân tôi.

Giàn khoan thì nay họ cắm mai họ rút, nhưng khi một pháo đài quân sự, một đảo nổi nhân tạo mọc lên thì khó có thể ép Trung Quốc trả lại nguyên trạng nếu không muốn nói là không thể.

Thứ ba, chỉ trong vòng 5 tháng trở lại đây Trung Quốc đêm ngày bồi lấp hết khả năng có thể đã tạo ra 75% trong số hơn 800 héc ta tổng diện tích các đảo nổi nhân tạo.

Truyền thông nhà nước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao của họ mới bắt đầu úp úp mở mở về hoạt động bồi lấp bất hợp pháp ở Trường Sa khi hình ảnh sân bay trên đá Chữ Thập và các đảo nhân tạo khổng lồ đã không thể giấu được ai nữa.

Phóng viên CNN theo máy bay trinh sát hải quân Mỹ công bố sự thật những việc làm leo thang, sai trái của Trung Quốc ở Trường Sa. Ảnh: Reuters.

Các bên liên quan lo ngại, Hoa Kỳ nhiều lần lên tiếng phản đối, thậm chí cho máy bay trinh sát bay sát đảo nhân tạo và đưa phóng viên CNN lên ghi hình, công bố cho toàn thế giới thấy sự thật. Lầu Năm Góc tuyên bố sẽ bay vào 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo bất hợp pháp này.

Đúng lúc căng thẳng Trung - Mỹ bị Trung Quốc đẩy lên đỉnh điểm, gần như bên bờ vực xung đột thì Lục Khảng với tư cách đại diện chính phủ Trung Quốc tuyên bố "sắp hoàn thành bồi lấp xây dựng" khiến một số người hiểu lầm rằng Bắc Kinh "dừng lại, xuống thang".

Nhưng thực chất đọc kỹ tuyên bố của Lục Khảng là thấy rõ, Trung Quốc đã "bồi lấp xong" chứ không phải họ đang làm mà phải ngừng vô điều kiện!

Thứ tư, bản thân sự thừa nhận công khai của Lục Khảng với tư cách người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc về việc "Bắc Kinh sắp kết thúc bồi lấp, xây dựng đảo nhân tạo và chuyển sang giai đoạn xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ mục tiêu quân sự và dân sự đã định" cho thấy: Lần đầu tiên Trung Quốc chính thức công khai thừa nhận hoạt động xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam với tư cách là một nhà nước!

Đây mới là điều thực sự nguy hiểm và đáng nói. Lâu nay họ chỉ làm không nói, mặc dư luận chỉ trích, thậm chí là gây áp lực, đe dọa, giờ thì họ công khai tuyên bố, xác nhận.

Bẫy Việt Nam, bẫy cả Hoa Kỳ

Sở dĩ nói là bẫy Việt Nam vì như phân tích ở trên, nhà nước Trung Quốc công khai xác nhận hoạt động xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam ở quần đảo Trường Sa bằng cụm từ "sắp kết thúc".

Cũng chính cụm từ này lại đang khiến nhiều người ngây thơ tin rằng, à Trung Quốc đã phải xuống thang trước áp lực Hoa Kỳ. Tin tưởng như vậy là đang bị Bắc Kinh xỏ mũi.

Họ ngang nhiên xác nhận với tư cách nhà nước rằng Trung Quốc xây dựng, bồi lấp trên lãnh thổ hợp pháp của Việt Nam mà lại cho rằng Trung Quốc đang xuống thang, "thiện chí" để không phản đối, tức là ta thừa nhận các hoạt động của Trung Quốc.

Xin lưu ý, lâu nay Trung Quốc vẫn chỉ úp úp mở mở làm nóng dư luận, đến khi làm xong cũng là lúc căng thẳng lên đến đỉnh điểm họ mới tuyên bố "sắp xong" để người ta hiểu lầm thành "sắp dừng lại" hay Trung Quốc xuống thang, thiện chí nên "không nỡ phản đối".

Vì vậy lúc này hơn bao giờ hết, Việt Nam cần phải hết sức tỉnh táo, chính thức phản đối về mặt nhà nước với các hoạt động sai trái, xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền Việt Nam mà phía Trung Quốc đã, đang và sẽ tiến hành.

Ít nhất cũng phải tương đương với cấp độ tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Nếu chúng ta không nói, sau này chính Trung Quốc sẽ vặn lại chúng ta rằng chúng ta đã "mặc nhiên thừa nhận" khi không phản đối gì lúc họ chính thức tuyên bố, xác nhận việc bồi lấp và xây dựng.

Với dư luận quốc tế, đặc biệt là Hoa Kỳ, Trung Quốc sẽ ngụy biện rằng: Đấy, chúng tôi đã "thiện chí" giảm căng thẳng bằng việc "ngừng" hoạt động bồi lấp và xây dựng, các anh không có cớ gì để leo thang!

Nếu Mỹ tiếp tục cho máy bay, tàu quân sự tiến vào 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo trái phép như đã tuyên bố, Bắc Kinh sẽ lập tức lu loa rằng người Mỹ "leo thang" ở Biển Đông?!

Phạm Trường Long vừa bất ngờ thăm Mỹ, chỉ mấy ngày sau Trung Quốc tuyên bố "sắp bồi lấp xong, chuẩn bị xây dựng".

Đây là một đòn nghi binh, né tránh chỉ trích của dư luận và các biện pháp ngăn chặn của các bên liên quan, đặc biệt là Hoa Kỳ. Nếu Hoa Kỳ không có các biện pháp phản ứng cứng rắn và quyết liệt, rõ ràng đã trúng "lỡm" của Bắc Kinh.

Đó là lý do tại sao ông Phó Chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc Phạm Trường Long bất ngờ được phái sang Mỹ và chỉ vài ngày sau họ tuyên bố công khai, sắp bồi lấp xong, sắp dừng lại, vậy là Mỹ "không còn cớ gì" để nói họ!

Thủ đoạn này chỉ là ảo thuật ngôn từ của các nhà ngoại giao Trung Quốc để thực hiện bằng được âm mưu bành trướng Biển Đông. Nó cũng chính là "nghệ thuật" điều khiển dư luận của nhà cầm quyền Trung Quốc vẫn thường thấy trong các sự vụ leo thang căng thẳng trên Biển Đông bằng cách "cứ làm, không nói bất chấp phản đối".

Đến khi gần xong ngoài thực địa, đạt mục đích kế hoạch đề ra cũng là lúc dư luận bị đẩy lên đỉnh điểm, Trung Quốc đột ngột tuyên bố dừng, mà thực chất là họ đã làm xong cái cần làm và bắt đầu xì hơi quả bóng dư luận, tâm lý bức xúc do chính họ chủ động tạo ra.

Ngay cả cái kế nghi binh giàn khoan 981 năm ngoái cũng không ngoại lệ.

Chắc chắn trong Đối thoại Chiến lược và kinh tế thường niên Trung - Mỹ sắp tới, Trung Quốc sẽ nói với Mỹ rằng "chúng tôi đã thiện chí, xuống thang" và đề nghị Hoa Kỳ cũng phải "thiện chí".

Lập luận của Bắc Kinh sẽ là: "Chúng tôi đã dừng hoạt động bồi lấp xây dựng để giảm căng thẳng ở Biển Đông thì các ngài cũng phải dừng ngay các hoạt động giám sát, không tiến vào 12 hải lý giới hạn đỏ của Trung Quốc ở Trường Sa!"

Lúc này Mỹ tiếp tục các biện pháp cứng rắn thì sẽ bị Trung Quốc chụp mũ rằng Mỹ "phá hoại hòa bình, ổn định" ở Biển Đông, phá hoại hội nghị thượng đỉnh Tập Cận Bình - Obama tháng 9 tới!

Chuẩn bị cho bước leo thang mới nguy hiểm hơn, quân sự hóa đảo nhân tạo

Bằng việc công khai xác nhận rằng sắp bồi lấp xây dựng xong, Trung Quốc sẽ xây dựng "cơ sở hạ tầng phục vụ mục đích dân sự và quân sự đã định", Bắc Kinh đã khẳng định họ sẽ tiếp tục làm tới.

Cái gọi là "cơ sở hạ tầng" phục vụ mục đích dân sự chỉ là cái vỏ ngụy trang đánh lừa dư luận, phục vụ mục đích quân sự mới là cái chính. 

Công sự, nhà nổi cùng ụ súng, pháo đài Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp trên đá Chữ Thập, Trường Sa của Việt Nam sau khi xâm lược và chiếm đóng trái phép từ năm 1988.

Trước đây khi xâm lược, đánh chiếm 6 bãi đá ngầm và rặng san hô trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam năm 1988 hay chiếm bãi Vành Khăn năm 1995, Trung Quốc đều tuyên bố họ chỉ xây dựng điểm trú ẩn cho ngư dân tránh bão.

Nhưng sau đó là một loạt công sự nhà nổi kiên cố, súng ống trang bị đầy đủ mọc lên thành pháo đài lừng lững. Lần này họ cũng làm vậy, không có gì khác.

Đây thực sự là một bài toán đau đầu đối với các bên liên quan trực tiếp, đặc biệt là Việt Nam khi chủ quyền hợp pháp của chúng ta đang bị Trung Quốc xâm hại nghiêm trọng.

Nó cũng là thách thức Trung Quốc công khai đặt ra với dư luận, luật pháp và trật tự quốc tế, bao gồm Hoa Kỳ. Nếu để Trung Quốc "xây dựng cơ sở hạ tầng" xong thì chả còn gì để nói, lúc đó đi qua vùng biển, vùng trời quốc tế ở Trường Sa mà "không xin phép Bắc Kinh" có lẽ chỉ còn nước đối đầu!

Bài học lịch sử xương máu cũng nhắc chúng ta nhớ rằng, để thực hiện âm mưu bành trướng lãnh thổ Trung Quốc sẽ không từ thủ đoạn nào. Họ không chỉ tìm cách chia rẽ, phân hóa nhận thức trong nội bộ ta, mà còn phân hóa dư luận của khu vực ASEAN.

Những phát ngôn tuyên bố chính thức gần đây của Campuchia vừa qua đi ngược lại xu thế, nhận thức chung của khu vực và quốc tế về căng thẳng Biển Đông, đi ngược lại những thỏa thuận, thậm chí là hiệp định đã ký kết chính thức với Việt Nam phải chăng là hậu quả của những ngón đòn hiểm Trung Quốc dùng tiền, viện trợ vũ khí để thao túng?

Chúng ta cần hết sức lưu ý điều này, cảnh giác bối cảnh toàn cục để có giải pháp ứng phó phù hợp, kịp thời và hiệu quả.

Đã đến lúc người Việt cần cho Trung Quốc thấy rõ, Việt Nam sẽ có cách bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, cơ đồ cha ông để lại. Vì vậy nếu tin rằng tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc là biểu hiện "xuống thang" là điều hết sức ngây thơ, nguy hại và mắc mưu họ.