Chốt phương án xử lý 12 dự án thua lỗ nghìn tỷ, xử lý trách nhiệm cá nhân

30/04/2017 07:09
Ngọc Quang
(GDVN) - Có 6 nhà máy đang vận hành sản xuất nhưng thua lỗ; 3 dự án dừng thi công do chi phí cao và thiếu vốn; 3 nhà máy đang dừng sản xuất do giá thành cao, thua lỗ.

Từ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ mà trực tiếp là Ban Chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án/doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương, tới nay đã có phương án xử lý 12 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả.

Tới thời điểm hiện nay, có 6 nhà máy đang được vận hành sản xuất, kinh doanh nhưng bị thua lỗ (gồm 4 nhà máy sản xuất phân bón; DQS; Nhà máy thép Việt Trung).

3 dự án đang bị dừng thi công do chi phí tăng cao và thiếu vốn (Dự án sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ; Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên; Dự án nhà máy bột giấy Phương Nam).

3 nhà máy đang bị dừng sản xuất do giá thành cao, thua lỗ lớn (Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Dung Quất; Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước; Nhà máy sản xuất sơ sợi Đình Vũ - PVTex).

Chốt phương án xử lý 12 dự án thua lỗ nghìn tỷ, xử lý trách nhiệm cá nhân  ảnh 1

Xem kết luận về ông Đinh La Thăng, Tướng Thước nói gì?

Tổng mức đầu tư ban đầu của 12 dự án trên là 43.673 tỷ đồng, sau đó được phê duyệt điều chỉnh tăng lên 63.610 tỷ đồng (tăng 45,65%). 

Trong đó, vốn chủ sở hữu là: 14.350 tỷ đồng (chiếm 22,56%); vốn vay là 47.451 tỷ đồng (chiếm 74,6%); còn lại 2,84% là từ các nguồn khác. 

Cụ thể hơn, vốn vay các ngân hàng trong nước: 41.801,24 tỷ đồng, trong đó vay Ngân hàng phát triển Việt Nam (VDB) là 16.858,63 tỷ đồng và vay nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ là 6.617,24 tỷ đồng.

Tổng số lỗ luỹ kế của 10 nhà máy đang sản xuất hoặc đã dừng sản xuất tới thời điểm 31/12/2016 là: 16.126,02 tỷ đồng, trên tổng số vốn chủ sở hữu của các nhà máy này còn lại là 3.985,14 tỷ đồng.

Tổng tài sản của 12 nhà máy là 57.679,02 tỷ đồng; Tổng nợ phải trả là 55.063,38 tỷ đồng, trong đó nợ phải trả VDB là: 10.633,43 tỷ đồng và nợ phải trả nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ là 4.299,83 tỷ đồng.

Tổng số vốn đã giải ngân của 3 dự án dở dang, đang bị dừng thi công là 8.614 tỷ đồng, trên tổng nguồn thanh toán dự kiến là 13.066 tỷ đồng.

Nhà máy xơ sợi Đình Vũ là một trong những dự án thua lỗ lớn của ngành Công Thương. ảnh: Công Thành/Báo Đấu Thầu.
Nhà máy xơ sợi Đình Vũ là một trong những dự án thua lỗ lớn của ngành Công Thương. ảnh: Công Thành/Báo Đấu Thầu.

Phương án xử lý cụ thể đối với từng dự án

Đối với 4 dự án đầu tư sản xuất phân bón: Phương án xử lý là tiếp tục tập trung thực hiện xử lý các khó khăn, vướng mắc theo các chỉ đạo của Ban Chỉ đạo của Chính phủ, đặc biệt là các giải pháp liên quan tới quản trị doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các dự án.

Sau khi đã hoạt động có hiệu quả sẽ thực hiện cổ phẩn hóa, thoái vốn nhà nước khỏi doanh nghiệp (dự kiến sau năm 2018). Riêng dự án Đạm Ninh Bình phải tiến hành xử lý dứt điểm tranh chấp vướng mắc đối với hợp đồng EPC.

Đối với Dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi có 2 phương án được xem xét:

Phương án 1: Công ty cổ phần Nhiên liệu sinh học dầu khí miền Trung (BSR-BF) chuyển nhượng/thoái vốn tại Công ty và Phương án 2: Tái cơ cấu lại Công ty nhiên liệu sinh học miền Trung.

Trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố: tình hình thực tế, tính pháp lý, tính khả thi… đề xuất lựa chọn phương án 1: BSR-BF chuyển nhượng/thoái vốn tại công ty.

Tuy nhiên, trước khi thực hiện phương án, cần phải thực hiện các công việc sau: Tính toán khởi động lại nhà máy; Xử lý dứt điểm các vướng mắc với nhà thầu EPC về hạng mục xử lý nước thải để hoàn thành việc quyết toán dự án đầu tư xây dựng nhà máy; Thực hiện các biện pháp thúc đẩy tiêu thụ nhiên liệu sinh học thông qua các cơ chế, chính sách của nhà nước.

Đối với Dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ có 4 phương án được xem xét:

Phương án 1: Tiếp tục triển khai dự án với nhà thầu PVC;

Phương án 2: Tiếp tục triển khai dự án, thanh lý hợp đồng với nhà thầu PVC để tìm nhà thầu khác;

Phương án 3: Dừng triển khai dự án, phá sản công ty;

Phương án 4: PVOil chuyển nhượng/thoái vốn khỏi dự án.

Trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố: tình hình thực tế, tính pháp lý, tính khả thi… đề xuất lựa chọn phương án 4: PVOil Chuyển nhượng/thoái vốn khỏi dự án.

Đối với dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước có 3 phương án được xem xét:

Phương án 1: Tạm dừng nhà máy và vận hành trở lại khi thuận lợi;

Phương án 2: Cho thuê tài chính - Bán tài sản;

Phương án 3: PVOil chuyển nhượng vốn/thoái vốn khỏi dự án.

Trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố: tình hình thực tế, tính pháp lý, tính khả thi... đề xuất lựa chọn phương án 3: PVOil Chuyển nhượng vốn/thoái vốn khỏi dự án.

Thoái vốn nhà nước và cơ cấu lại Tisco. ảnh: Tuổi trẻ.
Thoái vốn nhà nước và cơ cấu lại Tisco. ảnh: Tuổi trẻ.

Đối với dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên có 3 phương án được xem xét: 

Phương án 1: Bán dự án; 

Phương án 2: Kêu gọi doanh nghiệp, nhà đầu tư góp vốn đầu tư dự án;

Phương án 3: Thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu TISCO. 

Với Dự án mở rộng giai đoạn 2 nhà máy gang thép Thái Nguyên: Với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo, các cơ quan đơn vị đã phối hợp với Tổng công ty cổ phần Thép Việt Nam và Hội đồng quản trị Công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên (TISCO) hoàn tất việc rút 1.000 tỷ đồng vốn góp của Tổng công ty Đầu tư kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) khỏi dự án theo đúng quy định của pháp luật để bảo toàn một phần vốn góp nhà nước tại dự án này.

Trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố: tình hình thực tế, tính pháp lý, tính khả thi… đề xuất lựa chọn phương án 3: Thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu lại TISCO.

Đối với dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Quý Xa và nhà máy gang thép Lào Cai: Phương án xử lý là tập trung xử lý, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để tiếp tục triển khai, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của dự án với các giải pháp kèm theo.

Tiến hành đàm phán để sửa đổi lại hợp đồng liên doanh và điều lệ công ty, trên cơ sở đó tiếp tục triển khai hoàn thiện các hạng mục đầu tư và sản xuất kinh doanh của dự án để nâng cao hiệu quả của toàn dự án.

Thực hiện các biện pháp cải tiến trong quản trị sản xuất kinh doanh để tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và đầu tư trong thời gian tới; đồng thời đẩy nhanh tiến độ xây dựng hoàn thành dây chuyền cán thép 500.000 tấn/năm.

Trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo Bộ Tư pháp hỗ trợ VTM trong việc đàm phán sửa đổi lại Hợp đồng liên doanh, điều lệ liên doanh.
 
Đối với Dự án Nhà máy đầu tư sản xuất sơ xợi polyester Đình Vũ có 3 phương án được xem xét:

Phương án 1: Khởi động lại nhà máy, tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn. Phương án này được thực hiện theo hai kịch bản: Hợp tác với đối tác nước ngoài để sản xuất kinh doanh xơ PSF trong 2 năm và sau đó thoái vốn hoặc tự vận hành sản xuất kinh doanh.

Phương án 2: PVTex chuyển nhượng công ty.

Phương án 3: Phá sản công ty theo luật định.

Trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố: tình hình thực tế, tính pháp lý, tính khả thi… đề xuất xem xét, lựa chọn phương án 1: Khởi động lại nhà máy, tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn theo phương thức hợp tác với đối tác nước ngoài để sản xuất kinh doanh xơ PSF trong 2 năm và sau đó thoái vốn hoặc phương án 2: PVTex chuyển nhượng công ty.

Đối với Công ty TNHH một thành viên công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS) có 3 phương án được xem xét: 

Phương án 1: Chuyển đổi sở hữu Công ty DQS thông qua định giá, bán đấu giá tài sản, công nợ.

Phương án 2: Phá sản Công ty DQS theo quy định của pháp luật.

Phương án 3: Tiếp tục tái cơ cấu Công ty DQS.

Trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố: tình hình thực tế, tính pháp lý, tính khả thi..., đề xuất xuất ưu tiên lựa chọn phương án 2: Phá sản Công ty DQS theo quy định của pháp luật. 

Tuy nhiên, có xem xét đến phương án 1: Chuyển đổi sở hữu Công ty DQS thông qua định giá, bán đấu giá tài sản, công nợ nếu tìm được nhà đầu tư đáp ứng đầy đủ các điều kiện thực hiện phương án.

Đối với Dự án đầu tư sản xuất bột giấy Phương Nam: Tháng 9/2016, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã có ý kiến đồng ý về chủ trương bán đấu giá toàn bộ tài sản cố định và hàng hóa tồn kho của dự án nhà máy. 

Hiện nay, Bộ Công Thương đã thực hiện xong bước thuê tư vấn thẩm định giá khởi điểm, phương án bán đấu giá dự án và đang chuẩn bị các thủ tục pháp lý để tổ chức bán đấu giá công khai dự án.
 
Đối với tất cả các dự án nêu trên, Ban Chỉ đạo xác định mục tiêu, quan điểm, nguyên tắc chung trong chỉ đạo xử lý là:
 
Xây dựng và tổ chức thực hiện các giải pháp xử lý để sớm chấm dứt tình trạng thua lỗ hoặc hạn chế tối đa thiệt hại cho Nhà nước. 

Cụ thể, trong năm 2017, hoàn thành được phương án trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; tổ chức triển khai, tạo chuyển biến về hoạt động và tài chính của các dự án. Phấn đấu đến hết năm 2018 tạo được chuyển biến căn bản trong xử lý tồn tại, yếu kém ở các dự án.

Xác định rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân có sai phạm trong quá trình đầu tư, vận hành, khai thác các dự án thua lỗ, kém hiệu quả, trên cơ sở đó hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật của nhà nước trong lĩnh vực đầu tư xây dựng.

Kiên quyết xử lý các dự án thua lỗ, kém hiệu quả theo nguyên tắc và cơ chế thị trường; nhà nước không tiếp tục cấp thêm tiền vào các dự án.

Tập trung thực hiện tái cơ cấu các dự án, ưu tiên các phuơng án bán/chuyển nhượng/thoái vốn, đồng thời xem xét thực hiện phá sản/giải thể các doanh nghiệp/dự án không có điều kiện phục hồi theo qui định của pháp luật.

Kiên quyết xử lý các dự án, không để kéo dài gây hệ lụy cho nền kinh tế nhưng phải trên nguyên tắc thận trọng, đúng qui định của pháp luật, bảo đảm lợi ích cao nhất của nhà nước, người lao động, an sinh - xã hội, an ninh - quốc phòng, môi trường.

Bảo đảm công khai, minh bạch, tăng cường trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu trong quá trình thực hiện các chủ trương, giải pháp xử lý các dự án.

Tiến hành thanh tra, kiểm tra, kiểm toán để xác định và xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân.

Ngọc Quang