Đại biểu Mai Sỹ Diễn (đoàn Thanh Hóa) đánh giá dự thảo trình ra Quốc hội đã được tiếp thu, bổ sung, sửa đổi những vấn đề còn có những ý kiến khác nhau một cách nghiêm túc, thận trọng, luật được trình bày khá cụ thể và rõ ràng.
Đây là vấn đề thực sự cần thiết nhằm tạo động lực mới cho sự phát triển, xây dựng niềm tin và thu hút các nhà đầu tư chiến lược. Đây cũng là mô hình mới, có nhiều chính sách mới mang tính thử nghiệm, nên dự thảo luật quy định cơ chế, chính sách cụ thể đối với 3 đơn vị đặc khu, khi thành công ở 3 đơn vị, lúc đó Quốc hội ban hành luật chung là phù hợp.
“Tôi nhận thức là phải làm chặt chẽ, vững chắc, thận trọng, nhưng không vì thận trọng mà không làm. Chúng ta làm để cải cách về thể chế nhằm đổi mới và đột phá về kinh tế trong những năm tới, những cơ chế chính sách trong dự thảo luật, tôi thấy đảm bảo tính vượt trội, tính cạnh tranh quốc tế, đúng với Hiến pháp, đáp ứng yêu cầu, bảo đảm quốc phòng an ninh, hài hòa lợi ích của nhà nước, của doanh nghiệp và lợi ích của người dân”, ông Diến nói.
 |
| Ông Mai Sỹ Diến nhận định, thử nghiệm xây dựng đặc khu là cần thiết, nhằm tạo đột pháp cho kinh tế đất nước. |
Đồng thời Đại biểu Mai Sỹ Diến góp ý thêm 7 vấn đề bổ sung cho Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc:
Thứ nhất, về tổ chức chính quyền địa phương, đơn vị đặc khu, tôi thống nhất việc dự thảo luật đưa phương án tổ chức chính quyền địa phương gồm Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tại 3 đơn vị đặc khu với yêu cầu xây dựng tổ chức bộ máy tinh gọn, đảm bảo không có quá nhiều cơ quan tham gia vào việc quản lý đơn vị đặc khu, đảm bảo yêu cầu thử nghiệm cải cách tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị với cơ chế Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu do Chủ tịch Ủy ban tỉnh giới thiệu, Hội đồng nhân dân đặc khu bầu, Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn kết quả bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu.
Mô hình này đảm bảo kiểm soát quyền lực nhưng vẫn phát huy tập chung quyền lực đối với Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu. Bảo đảm thẩm quyền quyết định quản lý toàn diện xã hội, điều hành hoạt động hành chính, kinh tế - xã hội.
|
Đặc khu phải vượt trội và đột phá |
Bố trí như thế bảo đảm được sự cải cách về thể chế hành chính và tổ chức chính quyền địa phương, bộ máy có đủ thẩm quyền để kịp thời xử lý giải quyết các thủ tục hành chính, xử lý những vấn đề vướng mắc của nhà đầu tư, tổ chức và cá nhân một cách nhanh gọn, phù hợp với yêu cầu đặc biệt về phát triển kinh tế - xã hội của đơn vị đặc biệt.
Thứ hai, tại khoản 5 Điều 3 và khoản 4 Điều 16 quy định giải ngân theo đúng tiến độ cam kết nhưng không quá thời hạn quy định kể từ khi cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
“Tôi thấy cần nghiên cứu quy định cụ thể theo hướng giải ngân theo đúng tiến độ cam kết nhưng không quá thời hạn quy định kể từ khi cơ quan nhà nước bàn giao ít nhất 50% mặt bằng sạch để nhà đầu tư thi công công trình.
Bởi vì từ khi cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đến khi bàn giao mặt bằng sạch để nhà đầu tư thi công công trình trong thực tế có khoảng cách rất lớn gây khó khăn cho nhà đầu tư”, ông Diến cho biết.
Thứ ba, đối với thời hạn sử dụng đất để sản xuất kinh doanh. Tại khoản 1 Điều 32, về quản lý sử dụng đất tại đặc khu, tôi thống nhất quy định Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu quyết định thời hạn sử dụng đất để sản xuất kinh doanh tại đặc khu không quá 70 năm.
Trường hợp đặc biệt thời hạn sử dụng đất có thể dài hơn nhưng không quá 99 năm do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
"Tôi thống nhất quy định trên, vì đây là trường hợp đặc biệt Thủ tướng Chính phủ quyết định. Thể chế nước ta có sự lãnh đạo của Đảng, Bộ Chính trị phải có ý kiến, Chính phủ phải có ý kiến trước khi Thủ tướng quyết định. Trường hợp đặc biệt sẽ không nhiều nhưng cần thiết phải có đặc biệt", ông Diến nói.
Thứ tư, tại khoản 3 Điều 39 về ngân sách đặc khu quy định: Ngân sách Nhà nước để lại toàn bộ số tăng thu nội địa tại địa bàn đặc khu trong thời gian 10 năm. Số thu nội địa quy định tại khoản này không bao gồm số thu từ tiền sử dụng đất.
"Tôi đề nghị số tăng thu nội địa bao gồm cả số thu từ tiền sử dụng đất nhằm nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương tập trung chỉ đạo khai thác các nguồn thu nội địa, trong đó có nguồn thu từ tiền sử dụng đất tại đặc khu để có nguồn lực cho đầu tư phát triển, góp phần tăng thu ngân sách trên địa bàn đặc khu", ông Diến nêu.
Thứ năm, về thẩm quyền và trách nhiệm giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án đầu tư khu du lịch và khu vui chơi giải trí tổng hợp có casino của nhà đầu tư chiến lược thì trách nhiệm của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân đặc khu và các ngành chức năng triển khai các thủ tục thực hiện thu hồi.
Ở đây là chính quyền hỗ trợ về mặt thủ tục, còn tiền bồi thường hỗ trợ tái định cư do nhà đầu tư chi trả và được tính vào tổng mức đầu tư của dự án đã quy định tại khoản 7 Điều 32 là chặt chẽ và cần thiết. Tôi thấy đối với một đơn vị kinh tế đặc biệt quy định như thế nào để đảm bảo được tiến độ về thu hồi giải phóng mặt bằng.
Thứ sáu, để đảm bảo thu hút được nguồn nhân lực chất lượng cao làm việc tại đặc khu, Điều 40 dự thảo luật quy định một số đối tượng là các nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao được miễn thuế thu nhập cá nhân có thời hạn như dự thảo luật là cần thiết.
Tại khoản 9 Điều 68 về thẩm quyền của Ủy ban đặc khu được quy định tiêu chí xác định đối tượng nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao cần thu hút làm việc tại đặc khu và thực hiện chính sách tại khoản 2 Điều 40 về miễn thuế thu nhập cá nhân.
Ông Diến đề nghị cần bổ sung vào khoản 13 Điều 69 về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch đặc khu, đó là trước khi trình Ủy ban đặc khu quyết định nội dung quy định tại khoản 9 Điều 68, Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu có trách nhiệm xin ý kiến các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan, tổ chức có liên quan, chuyên gia, nhà khoa học, nhà đầu tư chiến lược theo quy định của Chính phủ.
Thứ bảy, tại Điều 45, về miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước hoặc điểm h, khoản 4, Điều 21 và khoản 1, Điều 22, nêu việc thuê mặt nước. Tuy nhiên, điểm i, khoản 4, Điều 69 lại quy định cấp phép nuôi trồng thủy sản trên biển cho tổ chức, cá nhân và giao khu vực biển cho tổ chức, cá nhân.
Đại biểu Diến đề nghị điều chỉnh cụm từ "thuê mặt nước" thành cụm từ "thuê khu vực biển" cho phù hợp với Luật Thủy sản vừa mới ban hành, vì ba đặc khu này đều là đảo hoặc ven biển.
