Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt nhiều sản phẩm hàng hóa

Điều chỉnh phù hợp với tình hình mới

Chiều ngày 15/8/2017, Bộ Tài chính đã tổ chức họp báo chuyên đề nhằm thông tin về định hướng chính sách sửa đổi, bổ sung Luật thuế Giá trị gia tăng, thuế Tiêu thụ đặc biệt, thuế Thu nhập doanh nghiệp, thuế Thu nhập cá nhân và thuế Tài nguyên.

Một góc buổi họp báo - ảnh H. Lực

Thông tin tại buổi họp báo ông Phạm Đình Thi - Vụ trưởng Vụ chính sách thuế (Bộ Tài chính) cho biết, định hướng chính sách sửa đổi bổ sung các luật thuế nêu trên nhằm ba mục tiêu.

Thứ nhất, thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về hoàn thiện chính sách thuế nhằm mục tiêu cơ cấu lại nguồn thu ngân sách nhà nước.

Cụ thể, thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18/11/2016 của bộ Chính trị đưa ra mục tiêu cơ cấu lại ngân sách nhà nước theo hướng bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Đồng thời đưa ra một trong những giải pháp thực hiện mục tiêu nêu trên là tập chung cơ cấu lại nguồn thu; hoàn thiện chính sách thu gắn với cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, nhất là nguồn thu mới, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Tăng tỷ trọng thu nội địa, bảo đảm tỷ lệ hợp lý giữa thuế gián thu và trực thu, khai thác tốt thuế thu từ tài sản, tài nguyên, bảo vệ môi trường, hạn chế tối đa việc lồng ghép chính sách xã hội trong các sắc thuế và chính sách miễn, giảm, giãn thuế, đảm bảo tính trung lập của thuế, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng khuyến khích đầu tư, điều tiết thu nhập hợp lý.

Thứ hai, nhằm thực hiện mục tiêu cải cách, xây dựng hệ thống thuế đồng bộ, phù hợp thông lệ quốc tế.

Thứ ba, việc sửa đổi, bổ sung Luật thuế Giá trị gia tăng, thuế Tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và thuế tài nguyên còn nhằm khắc phục vướng mắc luật thuế hiện hành, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

“Qua thực tiễn áp dụng luật thuế Bộ Tài chính thấy rằng trong quá trình thực hiện những chính sách thuế nói trên đã bộc lộ nhiều điểm chưa phù hợp”, ông Thi cho biết.

Dẫn chứng cụ thể ông Thi cho hay, ngay tại thuế Giá trị gia tăng đã phát sinh nhiều vướng mắc cho nhóm đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng như phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ…

Thực tế trên gây khó khăn cho doanh nghiệp do không được kê khai, khấu trừ và hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào mà phải tính vào chi phí sản phẩm, khiến sản phẩm tăng giá và giảm lợi nhuận.

Mặt khác, mức thuế giá trị gia tăng 10% như hiện nay là tương đối thấp chưa phù hợp với thông lệ quốc tế, khó đảm bảo an toàn tài chính quốc gia.

Một số hàng hóa dịch vụ như nước sạch, hoạt động văn hóa, triển lãm, thể dục, thể thao… đã được xã hội hóa mức thuế 5% chưa bình đẳng với ngành nghề khác.

Việc áp dụng thuế suất 5% với hàng hóa có thể sử dụng đa mục đích như lưới, dây giềng và sợi đan đánh cá, các thiết bị, dụng cụ chuyên dùng cho giảng dạy… dẫn đến không thống nhất trong thực hiện.

Tương tự đối với hoàn thuế giá trị gia tăng, quy định hiện nay là không hoàn thuế với sản phẩm xuất khẩu là hàng hóa được chế biến từ tài nguyên, khoáng sản có tổng giá trị tài nguyên khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên”.

Quy định này gây phức tạp cùng với quy định không hoàn thuế đối với trường hợp có số thuế giá trị gia tăng đầu vào lũy kế âm liên tục qua nhiều kỳ khiến doanh nghiệp thêm khó khăn do tăng chi phí thuế.

Đối với thuế Thu nhập đặc biệt hiện chưa rõ quy định thế nào là xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp với năng lượng điện và mức thuế suất tiêu thụ đặc biệt với xe ô tô bán tải (chủ yếu xe nhập) còn thấp, điều này ảnh hưởng đến sản xuất ô tô trong nước. 

Về thuế Thu nhập cá nhân theo Bộ Tài chính còn một số nội dung cần hoàn thiện như chưa có quy định khống chế chi phí đối trừ với chi phí trả tiền lãi vay vốn tương ứng với khoản vay vượt nhiều lần vốn chủ sở hữu từ đó chưa đảm bảo công bằng giữa doanh nghiệp sử dụng vốn chủ sở hữu để kinh doanh với doanh nghiệp sử dụng vốn vay.

Thuế Thu nhập cá nhân một số quy định hiện hành còn phức tạp, phát sinh thủ tục hành chính, chưa tạo thuận lợi cho người nộp thuế.

Trong khi đó thuế Tài nguyên hiện nay quy định về người nộp thuế trong trường hợp khai thác nhỏ lẻ chưa phù hợp với quy định của Luật Khoáng sản.

Quy định về giá tính thuế tài nguyên đối với nước thiên nhiên dùng cho sản xuất thủy điện và tài nguyên khai thác xuất khẩu là chưa phù hợp với pháp luật liên quan.

Mở rộng đối tượng thu

Trước những bất cập nêu trên, trong định hướng chính sách sửa đổi, bổ sung Luật thuế Giá trị gia tăng, thuế Tiêu thụ đặc biệt, thuế Thu nhập doanh nghiệp, thuế Thu nhập cá nhân và thuế Tài nguyên, theo ông Phạm Đình Thi Bộ Tài chính sẽ điều chỉnh từng luật thuế.

Thứ nhất với Luật thuế Giá trị gia tăng sẽ sửa đổi 4 nội dung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp gồm: Chuyển phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ…, từ đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng sang chịu thuế giá trị gia tăng.

Bổ sung doanh nghiệp sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế suất thuế giá trị gia tăng 5% nếu có số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ hết sau 12 tháng hoặc 4 quý thì được hoàn thuế giá trị gia tăng.

Bỏ quy định sản phẩm xuất khẩu là hàng hóa được chế biến từ tài nguyên, khoáng sản có tổng giá trị tài nguyên khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên” không chịu thuế giá trị gia tăng và bỏ quy định “Dự án đầu tư khai thác tài nguyên, khoáng sản được cấp phép từ ngày 1/7/2016 hoặc dụ án đầu tư sản xuất sản phẩm hàng hóa mà tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên theo dự án đầu tư” không được hoàn thuế giá trị gia tăng.

Thay đổi quy định khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào, trừ hàng hóa dịch vụ mua từng lần từ mức dưới 20 triệu đồng xuống còn dưới 10 triệu đồng.

Ông Phạm Đình Thi lý giải định hướng chính sách sửa đổi bổ sung các luật thuế - ảnh HL.

Thứ hai ở Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt, Bộ Tài chính sửa đổi 4 nội dung gồm mở rộng cơ sở thu, bổ sung nước ngọt vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất 10% áp dụng từ năm 2019.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá, theo đó ngoài mức thuế suất tương đối tăng từ 70% hiện nay lên 75% vào năm 2019 sẽ đề nghị bổ sung thêm mức tuyệt đối 1.000 đồng/ bao thuốc lá 20 điếu, 1.500 đồng/điếu xì gà.

Ô tô vừa chở người vừa chở hàng áp dụng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt bằng 60% mức thuế suất xe con cùng dung tích (hiện mức thuế các loại xe có dung tích dưới 2.500cm3 trở xuống 15%; loại có dung tích dưới 2.500cm3 đến 3.000cm3 là 20%; loại xe dung tích trên 3.000cm3: 25%).

Thứ ba với Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp, Bộ Tài chính sẽ sửa nội dung về giảm thuế suất thuế Thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Theo đó mức thuế suất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ có tổng doanh thu dưới 3 tỷ đồng được áp dụng thuế suất 15%. 

Doanh nghiệp vừa và nhỏ được xác định là doanh nghiệp có dưới 200 lao động đóng bảo hiểm, tổng doanh thu dưới 3 tỷ đồng và không áp dụng cho doanh nghiệp theo mô hình công ty mẹ - công ty con.

Thứ tư tại Luật thuế Thu nhập cá nhân Bộ Tài chính sẽ sửa đổi nội dung nhằm tháo gỡ khó khăn cho cá nhân như bổ sung quy định không thu thuế thu nhập cá nhân với thu nhập từ lợi tức cổ phần các thành viên trong hợp tác xã nông nghiệp.

Miễn thuế thu nhập cá nhân với một số đối tượng đặc biệt. Giảm thuế thu nhập cá nhân cho đối tượng là nhân lực công nghệ cao làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin, nông nghiệp, chế biến nông sản. 

Sửa đổi biểu thuế đối với thu nhập từ trúng thưởng theo biểu thuế lũy tiến với ba bậc thuế nhằm điều tiết hợp lý thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ trúng thưởng.

Thứ năm Luật thuế Tài nguyên, Bộ Tài chính định hướng sửa đổi bổ sung quy định về người nộp thuế tài nguyên trong trường hợp khai thác nhỏ lẻ để phù hợp với quy định của Luật Khoáng sản, sửa đổi bổ sung quy định về giá tính thuế tài nguyên đối với nước thiên nhiên dùng cho sản xuất thủy điện và tài nguyên khai thác xuất khẩu là chưa phù hợp với pháp luật liên quan.

Theo đại diện Bộ Tài chính, những định hướng chính sách sửa đổi, bổ sung các luật thuế nêu trên mới được đồng ý cho chủ trương nghiên cứu.

Sắp tới Bộ Tài chính sẽ gửi xin ý kiến các bộ, ngành, các tổ chức xã hôi, hiệp hội doanh nghiệp trước khi chính thức soạn thảo trình Chính phủ, để Chính phủ xem xét trình ra Quốc hội.