 |
| Trưởng đoàn Trung Quốc Tôn Kiến Quốc tại Đối thoại Shangri-la. Ảnh: news.goo.ne.jp |
BBC tiếng Trung Quốc ngày 1/6 có bài tường thuật bầu không khí Đối thoại Shangri-la kéo dài 3 ngày cuối tuần qua tại Singapore của phóng viên Lý Huệ Mẫn. Điểm nổi bật nhất của đối thoại năm nay theo tác giả Lý Huệ Mẫn chính là sự im lặng đáng ngạc nhiên của các đại biểu châu Á tham dự hội nghị an ninh quan trọng nhất khu vực, đặc biệt là trước bài phát biểu của trưởng đoàn đại biểu Trung Quốc, Tôn Kiến Quốc.
Với kinh nghiệm 5 năm liên tục tường thuật, đưa tin và phỏng vấn các kỳ Đối thoại Shangri-la, ngay từ trước khi diễn ra hội nghị Lý Huệ Mẫn đã nhận thấy rằng, tiêu điểm của Đối thoại Shangri-la năm nay chỉ có một, đó là hành vi bồi lấp, xây dựng đảo nhân tạo (bất hợp pháp) của Trung Quốc ở Biển Đông. Trong vài kỳ Đối thoại Shangri-la gần đây, chỉ cần vấn đề có liên quan đến Trung Quốc đều khiến dư luận và báo chí chú ý.
Năm nay bên cạnh vấn đề Biển Đông, cuộc khủng hoảng di cư tại Đông Nam Á hay chủ nghĩa khủng bố Nhà nước Hồi giáo IS được đưa ra thảo luận nhưng không mấy được quan tâm. Khi Đô đốc họ Tôn bước lên bục phát biểu, các phóng viên có mặt trong hội trường hầu như đều lấy sổ sách, dụng cụ ra ghi chép chăm chú như sinh viên lên lớp nghe giảng. Khi đến lượt đại diện các quốc gia khác lên phát biểu, cánh báo chí lại bắt đầu tản mát.
Điều đáng chú ý nhất trong kỳ Đối thoại Shangri-la lần này là khi Tôn Đô đốc vừa kết thúc bài phát biểu thì các đại biểu phương Tây dồn dập chất vấn hoạt động bồi lấp, xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc trên Biển Đông. Các phóng viên Mỹ và châu Âu hỏi "hăng" nhất, họ rất hứng thú với vấn đề căng thẳng trên Biển Đông. Tuy nhiên theo tường thuật của Bloomberg, khi rời khỏi phòng họp Đô đốc họ Tôn lập tức bị phóng viên quốc tế bủa vây, nhưng ông này không trả lời và nhanh chóng tìm cách "thoát thân, chuồn thẳng".
 |
| Không khí một phiên họp toàn thể tại hội trường của Đối thoại Shangri-la năm nay, ảnh: BBC tiếng Trung Quốc. |
Trái ngược với chất vấn gay gắt liên tục từ các đại biểu phương Tây, các đại biểu tham dự Đối thoại Shangri-la từ Nhật Bản, Việt Nam, Philippines đều im lặng không có ý kiến gì trước bài phát biểu của Tôn Kiến Quốc. Điều này khá kỳ lạ khi cả 3 nước đều có tranh chấp lãnh thổ, hàng hải với Trung Quốc (bị Bắc Kinh nhảy vào tranh chấp). Khi trao đổi vấn đề này với các học giả có mặt tại hội trường, phóng viên BBC nhận được giải thích: Đã có Mỹ và châu Âu đứng ra chất vấn Tôn Kiến Quốc rồi nên họ không cần lên tiếng.
Cũng có quan điểm cho rằng sự im lặng này là do quan hệ giữa Trung Quốc và các đối tác ASEAN "vừa hợp tác, vừa đấu tranh" nên các bên có thể thông qua các kênh giao thiệp khác nhau để trao đổi các vấn đề liên quan nên "không nhất thiết bày tỏ bất mãn trước hội nghị". Một số đại biểu của châu Á như Thủ tướng nước chủ nhà Lý Hiển Long đều sử dụng cách diễn đạt hàm súc, thâm thúy khi đề cập đến vấn đề Biển Đông và hoạt động bồi lấp (bất hợp pháp) của Trung Quốc để tránh làm mất thể diện Bắc Kinh.
Ngoài ra phóng viên BBC cũng ghi nhận, lực lượng truyền thông Trung Quốc tham gia đưa tin viết bài về Đối thoại Shangri-la năm sau đông hơn năm trước. Ban tổ chức hội nghị cũng xác nhận với BBC điều này dựa trên con số thống kê của mỗi kỳ Đối thoại. Ngoài phóng viên Tân Hoa Xã và đài truyền hình trung ương, có khá nhiều phóng viên các báo địa phương, bộ ngành của Trung Quốc cũng có mặt đưa tin.
Một đồng nghiệp Trung Quốc nói với Lý Huệ Mẫn: "Truyền thông Trung Quốc bây giờ có tiền rồi, cần phải tìm chỗ tiêu". Phóng viên BBC cho rằng đây chỉ là "câu nói đùa", nhưng thực tế truyền thông Trung Quốc rất quan tâm đến hội nghị an ninh quan trọng nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương lần này.
