Đại biểu Phạm Trọng Nhân (đoàn Bình Dương) cho rằng, trước đây từ khóa "đặc khu" còn là một điều gì đó mới mẻ và mang tính ngưỡng vọng của mọi người trước sự thành công của nhiều đặc khu trên thế giới.
Gần một năm nay, việc Quốc hội bàn bạc và chuẩn bị thông qua Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc đang từng bước hiện thực hóa ước vọng đó.
Ông Nhân nhấn mạnh, kỳ họp thứ 4 Quốc hội đã đồng lòng thông qua nghị quyết thí điểm về cơ chế chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh. Nó đã tạo một luồng sinh khí mới hồ hởi cho các tầng lớp nhân dân tin tưởng vào sự phát triển đột phá của đầu tàu kinh tế đất nước.
Tại kỳ họp này, thêm một dấu mốc lịch sử khi Quốc hội chuẩn bị thông qua một dự luật dành riêng cho Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc.
 |
| Đại biểu Phạm Trọng Nhân. (Ảnh: Quochoi.vn) |
“Nếu nói đây là một sự ưu ái dành cho 3 địa phương trên thì cần phải nhìn lại. Bởi tôi tin rằng nhân dân Quảng Ninh, Khánh Hòa và Kiên Giang đều không mong mỏi mình sẽ trở thành nơi thí nghiệm của thể chế.
Và chắc chắn lại càng không mong muốn nhận một sự ưu ái dành riêng cho mình so với phần còn lại của đất nước vốn còn quá nhiều khó khăn.
Theo tôi, phải xem đây là một trách nhiệm vô cùng nặng nề, gánh vác một niềm tin lớn lao từ các tầng lớp nhân dân vào sự phát triển, nhưng không phải dành riêng cho 3 tỉnh mà chính là cho sự lớn mạnh chung của quốc gia, dân tộc”, đại biểu Nhân bày tỏ.
Theo đại biểu Nhân: “Nếu hỏi rằng Việt Nam còn bao nhiêu thời gian để trở thành quốc gia thịnh vượng thì tôi cho rằng quỹ thời gian đó không nhiều.
Nguy cơ chưa giàu đã già như cảnh báo của nhiều chuyên gia kinh tế đang về đến sân ga cuối cùng của chuyến hành trình.
Chúng ta không còn nhiều thời gian và cơ hội để tạo nên sự khác biệt. Vì thế những đột phá để đổi mới tinh thần táo bạo, dám nghĩ, dám làm là điều nếu không muốn nói là cấp thiết để giảm những nguy cơ đang từng ngày hiển hiện trong tương lai gần.
|
|
Dự luật lần này lại một lần nữa cần sự táo bạo phá rào trong tư duy để tiếp tục đổi mới đất nước”.
Theo đại biểu Nhân, đi tìm một mô hình mới để đất nước lớn mạnh và mô hình đặc khu với cơ chế vượt trội là một trong những giải pháp thỏa đáng như báo cáo tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tuy nhiên, xin đừng nhìn ba đặc khu trong tương quan với các địa phương trong cả nước mà hãy đặt nó trong việc cạnh tranh với các quốc gia trong khu vực và thế giới.
“Có như vậy chúng ta mới xác lập được tâm thế để bước qua tư duy cục bộ, điều mà Quốc hội từng làm tại kỳ họp thứ 4. Rất tiếc, dù đã bàn rất nhiều về cơ chế đặc biệt về mô hình chính quyền địa phương và cơ quan khác của nhà nước ở đặc khu trên cơ sở kinh nghiệm các quốc gia trên thế giới để tạo sự khác biệt.
Nhiều kỳ vọng được mở ra và chờ đợi. Tuy nhiên cuối cùng chúng ta vẫn không vượt qua được chính mình và quay về với sự lựa chọn an toàn chỉ để mong sớm nhận sự đồng tình”, ông Nhân nêu.
Theo vị đại biểu đoàn Bình Dương, dường như chúng ta vẫn còn mâu thuẫn trong chính mình, bởi một mặt mong muốn kinh tế đặc khu sẽ mang một hình hài mới và vượt trội so với phần còn lại.
Mặt khác, bộ máy để điều hành kinh tế đặc khu lại vẫn để dáng dấp của mô hình hiện tại (như quy định tại Chương IV). Sự khiên cưỡng tương thích một cách chưa chọn vẹn như trên liệu có thể phát huy hết hiệu lực, hiệu quả của một đặc khu như kỳ vọng không.
Ở một góc nhìn khác khi hình thành 3 đặc khu, nếu chúng được vận hành đúng như cam kết trong các đề án đã trình. Liệu đây có thực sự là kết nối đặc biệt trong chuỗi liên kết của một mô hình tăng trưởng mới.
Biến 3 đặc khu thành một cỗ xe tam mã hay mỗi cỗ xe với những đường đua riêng cho mình cũng cần phải có câu trả lời xác đáng cho các chiến lược và đề án liên kết vùng của quy hoạch tổng thể quốc gia.
“Chúng ta đã từng bước qua tư duy cục bộ địa phương khi đồng lòng thông qua Nghị quyết thí điểm cơ chế chính sách đặc khu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, tôi tin rằng tin thần ấy vẫn còn nhiều lắng đọng để tiếp tục lan tỏa cho Quảng Ninh, Khánh Hòa và Kiên Giang hôm nay” ông Nhân đặt niềm tin.
 |
| Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư - ông Nguyễn Chí Dũng. (Ảnh: Quochoi.vn) |
Giải trình ý kiến của các đại biểu về dự án luật, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư - ông Nguyễn Chí Dũng khẳng định, đây là những ý kiến hết sức tâm huyết, sâu sắc, góp phần cho cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra sẽ tiếp tục một bước nữa để hoàn chỉnh dự thảo luật để đảm bảo chất lượng của luật này.
Bộ trưởng Dũng cho hay, như chúng ta đều biết, đây là một luật mới, luật khó và chưa có tiền lệ ở Việt Nam. Nên tính phức tạp và phạm vi ảnh hưởng rất lớn, đòi hỏi phải có nghiên cứu hết sức thận trọng.
“Chúng tôi cũng đã tiếp cận theo hướng tổ chức đánh giá, tổng kết, nghiên cứu, tham khảo quốc tế, lấy ý kiến tư vấn các nhà khoa học, các nhà chuyên gia và làm việc rất kỹ với cả 3 địa phương.
Quá trình đã hình thành mất rất nhiều công sức như vậy và đến ngày hôm nay đã có được chỉnh sửa theo tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội tại kỳ họp lần thứ tư.
Vấn đề hiện nay, chúng tôi cho rằng đã đến lúc hội tụ đủ các điều kiện để sau hôm nay tiếp thu, hoàn chỉnh bước nữa thì có thể đủ điều kiện để thông qua. Chúng tôi xin phép đề nghị với Quốc hội cho phép thông qua trong kỳ họp lần này”, ông Dũng bảy tỏ quan điểm
Theo Bộ trưởng, vấn đề quan trọng nhất hiện nay là chúng ta phải ban hành sớm để triển khai. Trong quá trình triển khai thực hiện, chúng ta có thể xem xét để điều chỉnh, sửa đổi chứ không chỉ dừng lại ở đây.
|
|
Ông dẫn chứng, hiện nay Hàn Quốc trong 10 năm họ đã sửa 6 lần, Nhật Bản trong 3 năm cũng sửa 2 lần, cho nên chúng ta cũng không quá cầu toàn.
Tất nhiên cần thận trọng như tất cả các ý kiến mà các vị đã nêu. Vấn đề hiện nay là việc tổ chức thực hiện thôi.
Về vấn đề giao đất 99 năm, có nhiều đại biểu cũng nêu vấn đề này Chính phủ xin đề nghị cho phép giữ nguyên như dự thảo. Vì cho rằng, đây cũng là một chính sách vượt trội của chúng ta.
“Nhưng chúng tôi đồng tình với các đại biểu là phải quy định rõ ràng đâu là điều kiện đặc biệt và đâu là điều kiện để được Thủ tướng phê duyệt và phải quy định thật rõ và thật thận trọng trong quá trình xem xét đối với những dự án gọi là đặc biệt và có thể hưởng quy định 99 năm.
99 năm hiện nay đã có nhiều nước làm việc như đảo British Virgin Islands, UAE, Malaysia… Tuy nhiên, ta chỉ để mở nhưng vẫn đang ở điều kiện đặc biệt và phải được Thủ tướng ưu đãi. Như thế nào là đặc biệt và quy trình thủ tục như thế nào được xem xét sẽ thiết kế ở quy định sau cho rõ ràng và minh bạch, thận trọng”, Bộ trưởng Dũng cho biết.
