"Ajinomoto đồng hành cùng chuyên mục Sức khỏe"
Ths.BS Trịnh Xuân Vinh, Trưởng khoa Khám bệnh – Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, thời gian vừa qua bệnh viện gặp rất nhiều bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc do các loại côn trùng, trong đó chủ yếu là kiến ba khoang tấn công.
Theo BS Vinh, mỗi ngày khoa tiếp nhận vài chục bệnh nhân đến khám, những ngày cao điểm con số này có thể lên tới 50-60 bệnh nhân. Đa số các trường hợp đến khám đều đã có vết thương khu trú ở mặt, tay hoặc cổ. Thậm chí có những trường hợp nặng vết thương lan rộng, bị bội nhiễm da, sốt cao phải nhập viện điều trị.
 |
| Ths.BS Trịnh Xuân Vinh, Trưởng khoa Khám bệnh – Bệnh viện Da liễu Trung ương. Ảnh: Lê Phương |
Trước tình trạng bệnh nhân nhập viện do kiến ba khoang gia tăng, Bộ Y tế đã có khuyến cáo giúp người dân phòng tránh loại côn trùng này.
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu – Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), sở dĩ kiến ba khoang gây bỏng da, viêm da đối với con người là vì trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12 - 15 lần nọc của rắn hổ nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn.
PGS Phu cho biết, khi bị kiến ba khoang tấn công, thường sẽ xuất hiện một số biểu hiện lâm sàng như: tổn thương cơ bản có dạng rát đỏ, thành đám, thành vệt, theo chiều tay quệt, nền hơi cộm, trên có mụn nước hoặc mụn mủ nhỏ li ti ở giữa, có vùng hơi lõm màu vàng nâu, hình tròn hoặc bầu dục.
Thông thường viêm da thường xuất hiện ở vùng hở trên cơ thể như: mặt, cổ, ngực, gáy, vai, tay. Đặc biệt thương tổn tiếp tục xuất hiện dù không còn sự hiện diện của kiến ba khoang nếu ngứa gãi quệt ra vùng da lành, đặc biệt là các vùng nếp gấp.
Sau khi bị kiến ba khoang tấn công khoảng 6 đến 8 giờ, cơ thể sẽ xuất ban đỏ, dát đỏ. Sau 12-24 giờ tiếp theo xuất hiện thương tổn điển hình, sau 3 ngày thương tổn bắt đầu đỡ rát bỏng, bong vảy. Sau 5-7 ngày vảy bong hết nhưng để lại dát thâm và rất lâu mới hết vết thâm đó.
Cách phòng tránh kiến ba khoang: Đề phòng côn trùng bay vào nhà bằng cách hạn chế mở cửa, nên buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng... khi thắp đèn; Ngủ trong màn;
Tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng. Nếu có thể thì bật đèn ban công, hành lang để thu hút kiến ba khoang ra ngoài nhà và diệt;
Vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ; Giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng; Khi đi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa mưa bão, cần dùng phương tiện bảo hộ lao động như: quần áo dài tay, đội mũ/nón, khẩu trang, đi ủng;
Có thể xử lý diệt kiến bằng phun deltamethrin, alphacyhalothrin và permethrin ở những vị trí mà kiến hay tập trung gần người.
Khi tiếp xúc với kiến ba khoangcần thực hiện một số bước sau: Không dùng tay trần để bắt, giết, miết kiến ba khoang. Bắt kiến ba khoang ra khỏi da bằng cách thổi hoặc đặt một tờ giấy cho kiến bò lên và lấy ra khỏi người. Khi tiếp xúc với kiến ba khoang, đeo găng tay hoặc dùng giấy mềm lót;
Nếu lỡ tay đập hoặc chà xát kiến ba khoang trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý. Tránh đưa tay đã tiếp xúc với kiến chạm vào các vùng da khác;
Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da có thể rửa vùng đó bằng nước muối loãng, xà phòng... chú ý các biểu hiện để khám bác sĩ da liễu khi cần thiết;
Khi phát hiện có kiến ba khoang ở khu vực làm việc, sinh sống, nên liên hệ với đơn vị y tế chuyên trách (Các Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng, các Trung tâm Y tế dự phòng địa phương) để được hướng dẫn và phối hợp xử lý.
