Không thể công bố doanh thu BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ?

Đặt camera giám sát là không đúng?

Tại Tọa đàm “Minh bạch - Hiệu quả các dự án BOT, cách nào?” do Báo Tiền Phong tổ chức mới đây, các chuyên gia, nhà khoa học đã liên tục có những câu hỏi về vấn đề thu phí trên trạm BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ.

Nêu quan điểm tại buổi tọa đàm, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương cho biết: BOT là khoản phí phải nộp trong quá trình hoạt động kinh doanh. Nhưng cần nhìn rộng hơn, BOT với việc huy động vốn và BOT trong việc dân nộp tiền thông qua thuế và phí.

Chủ đầu tư dự án nâng cấp cải tạo đoạn cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ liệu có đang cố tình kéo dài thời gian thu phí một cách vô lý?- Ảnh nguồn: goldsungroup.

Người dân có đóng góp vào xây dựng cơ sở hạ tầng nên mình phải cân đối, phải đặt BOT trong quan hệ với người dân.

“Chúng ta phải tính đến phương án phát triển BOT như thế nào để nó thực sự có hiệu quả? Trong khi hiện nay, các doanh nghiệp đầu tư BOT chủ yếu là nhà thầu, với việc vốn bỏ ra ít, rủi ro ít mà nền kinh tế chung lại phải “gánh hậu quả” - Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung cho biết.

“Thiết nghĩ đằng nào cũng là vốn vay, chúng ta nên nên đầu tư trái phiếu thay vì phải đầu tư BOT? Tôi nghĩ, chúng ta nên xem xét lại để quyết định từ nay làm BOT thì làm theo cách nào hay hơn? Tôi không phản đối BOT. 

Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương - ảnh Tiền Phong

Nhưng tôi nghĩ rằng nó chỉ nên đóng vai trò bổ sung thêm vốn Nhà nước chứ không đóng vai trò chủ yếu trong phát triển cơ sở hạ tầng. Cách mình làm, cần có vốn chủ sở cao hơn để giảm rủi ro. Cần thay đổi tư duy làm theo quy trình, thay vào đó là nhìn nhận thực tế nếu không hợp lý thì nên thay đổi”, Tiến sĩ Cung bày tỏ quan điểm.

Đề cập đến những bất cập về các dự án đầu tư, xây dựng các đường giao thông bằng hình thức BOT tại dự án cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, theo đó sau khi xây dựng xong và đưa vào thu phí, có nhà đầu tư đứng ra yêu cầu giám sát việc thu phí tại tuyến đường này vì nhận thấy những bất thường về thu vé, bởi đây là tuyến có đông phương tiện qua lại, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Hồng Trường cho biết, vừa qua có một số vấn đề nổi lên tại dự án BOT Pháp Vân – Cầu Giẽ.

Thực tế Chủ đầu tư ở đây là liên doanh 3 nhà đầu tư: Minh Phát, Cienco 1 và Xuân Thành. Sau đó Cienco 1 do quá trình Cổ phần hóa chuyển nhượng cổ phần nội bộ cho 1 nhà đầu tư cũng ở Cienco 1 (Công ty Thái Sơn) với số lượng là 17%. 

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Hồng Trường trả lời câu hỏi tại tọa đàm - ảnh Tiền Phong.

Khi chuyển nhượng, Công ty Thái Sơn yêu cầu minh bạch thu phí. Nguyên tắc, trong Hội đồng cổ đông, tất cả thông tin thu phí phải được minh bạch. Người ta có quyền đưa ý kiến kiểm soát. 

“Chúng tôi đã lập đoàn kiểm tra, giao Tổng cục đường bộ. Đoàn làm liên tục 1 tháng, qua kiểm tra, BOT Pháp Vân – Cầu Giẽ được thực hiện bài bản, tất cả Trung tâm kiểm soát đều được kết nối máy chủ, biết được ngày có bao nhiêu xe, số tiền thu được bao nhiêu, hoàn toàn có thể đếm được. 

Chúng tôi sẵn sàng cùng bất kỳ cơ quan tư vấn nào kiểm tra. Sau khi kiểm tra, giải thích cho Công ty Thái Sơn, Công ty này đã thấy tính minh bạch của nó. Về việc Doanh thu phản ánh đúng, được doanh nghiệp đồng tình”, Thứ trưởng Trường nói. 

Về việc đặt camera của nhà đầu tư để kiểm soát, Thứ trưởng Trường cho rằng đây là việc không đúng, do không được kiểm soát kiểm định, cơ quan nhà nước cho phép.

Trước trả lời của Thứ trưởng Trường, độc giả gửi câu hỏi đến tọa đàm băn khoăn là quy định nào Nhà nước không cho phép đặt camera? BOT là cho nhà đầu tư vay vốn đầu tư, không có nghĩa nhà đầu tư có mọi quyền trong đó?. 

Trả lời câu hỏi này Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cho rằng, mọi động thái của nhà đầu tư đều phải được nhà nước cho phép. Như cầu Việt Trì dừng Thu phí đã bị chúng tôi phạt ngay. Vì liên quan đến vận hành của nền kinh tế, tất cả phải thực hiện qua cơ quan quản lý nhà nước.

Thu 3 tỷ hay 5 tỷ đồng?

Tiếp tục nói đến vấn đề mức thu phí thực tế của tại trạm BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ, độc giả chất vấn Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường đề nghị cho biết doanh thu 1 ngày của trạm thu phí BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ là bao nhiêu?

Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cho rằng, số chênh lệch không đáng kể. Doanh thu hiện nay không công bố được. 

“Con số cụ thể bao nhiêu sẽ được công bố vào thời điểm kiểm tra. Không thể công bố quá chi tiết con số này”, Thứ trưởng Trường nói. 

Theo Thứ trưởng Trường, dư luận nói là 3 tỷ hay 5 tỷ đồng/ngày chưa có cơ sở tính toán nào đưa ra để khẳng định.

“Chúng tôi dựa trên cơ sở kiểm tra, kiểm soát dựa trên hệ thống, đưa người vào thu tiền 1 ngày. Yêu cầu Chủ đầu tư phải báo cáo trung thực, nếu không sẽ bị phạt gấp nhiều lần theo quy định”, ông Trường cho biết.

Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải, với đầu tư BOT cơ quan này luôn đảm bảo hài hòa 3 lợi ích: Đối với người dân doanh nghiệp: Phải đáp ứng yêu cầu chất lượng. Đảm bảo yêu cầu cho người đầu tư thông qua hợp đồng đã ký kết. Đảm bảo lợi ích nhà nước. Chưa kể đảm bảo an toàn cho các ngân hàng thương mại đang cho chủ đầu tư vay vốn.

“Vừa rồi, nhân dân phản ánh, chúng tôi hoàn toàn đồng tình. Đang xây dựng phần mềm công khai tất cả các dự án BOT, được đăng tải lên cổng thông tin của Bộ. Biết được tổng mức dự án là bao nhiêu, thu phí như thế nào, công khai minh bạch, hồ sơ được lưu giữ suốt vài chục năm thực hiện dự án. Có thể kiểm tra bất cứ lúc nào. Vừa rồi liên ngành đã thực hiện kiểm tra phát hiện ra những sai phạm trong một số dự án BOT thu phí”, Thứ trưởng Trường cho biết. 

Chất vấn lại Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường về việc đặt phương tiện giám sát lượt phương tiện qua trạm thu phí BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung đặt câu hỏi: Quy định nào của Nhà nước yêu cầu doanh nghiệp giám sát phải xin ý kiến đơn vị chủ quản trong khi hoạt động của họ không vi phạm hoặc can thiệp vào hoạt động bình thường của doanh nghiệp?

Trả lời câu hỏi, Thứ trưởng Trường ngắn gọn: "Cái đó quy định của pháp luật!”.

Trước trả lời chưa thỏa mãn của Thứ trưởng Trường, GS.TS Võ Đại Lược đặt vấn đề: Luật quy định, dân được làm những việc Nhà nước không cấm, vậy sao lại không đúng quy định? Thứ trưởng Trường cho rằng “Cơ quan Nhà nước không cấm, nhưng chúng tôi không chấp nhận kết quả”.