Phạt nhưng chưa phục?
Cuối tuần trước, Cục Hàng không Việt Nam đã ra quyết định phạt Vietnam Airlines và Vietjet Air mỗi hãng 15 triệu đồng.
Vietnam Airlines bị phạt do thông tin chậm tới hành khách trong trường hợp chuyến bay VN1370 từ TP HCM đi Huế chậm gần 9 giờ so với kế hoạch do thời tiết xấu tại Huế nhưng hãng không thông báo đầy đủ về giờ khởi hành dự kiến cho khách.
 |
| Chậm chuyến nhưng phạt lỗi phát thanh, Cách làm của Cục Hàng không chưa giải quyết được vấn đề (ảnh minh họa) |
Tương tự, Vietjet cũng bị “án phạt” vì chuyến bay VJ321 từ Phú Quốc đi TP.HCM ngày 9/3 bị chậm giờ do máy bay khắc phục lỗi kỹ thuật. Mặc dù Cục Hàng không Việt Nam đánh giá Vietjet đã thực hiện đúng quy trình trong trường hợp chuyến bay bị chậm như phục vụ ăn uống, thông báo phát thanh, hỗ trợ tự nguyện 300.000 đồng/người… Tuy nhiên, lỗi của hãng là thông báo không đầy đủ về sự việc cho hành khách. Cụ thể, trong lần thông báo số 2, lúc 10 giờ, Vietjet đã không thông báo cho hành khách thời gian cất cánh dự kiến.
Đây là lần đầu tiên Cục Hàng không Việt Nam ra quyết định xử phạt “tội danh” này. Trước đó, tại sân bay Cần Thơ, chuyến bay VN1200 đi Hà Nội của Vietnam Airlines cũng chậm chuyến gần 9 giờ vì phát hiện lốp máy bay không đạt tiêu chuẩn, buộc phải thay. Tuy chuyến bay này không bị xử phạt, nhưng nếu bắt hãng hàng không phải thông báo cho khách khi nào lỗi kỹ thuật được khắc phục xong để khởi hành thì những tình huống như vậy cũng rất dễ bị dính “án phạt”.
Mức xử phạt tuy không cao nhưng lý do xử phạt khá khiên cưỡng vì chuyến bay trễ giờ nhưng lại phạt do lỗi phát thanh. Một chuyên gia kỳ cựu trong ngành phân tích, trong vận chuyển hàng không có nhiều tình huống dẫn tới chậm, hủy chuyến bay, trong đó nghiêm trọng nhất là do thời tiết xấu không thể cất cánh và trục trặc về kỹ thuật.
Trong tình huống đó, các chuyến bay sẽ bị hoãn cho tới khi đạt đủ các điều kiện an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế mới được bay. Rất khó để xác định giờ bay mới vì không thể biết khi nào máy bay được sửa chữa xong, càng không thể biết khi nào thời tiết hết xấu vì “nắng mưa là chuyện của giời”, kỹ thuật dẫn đường cũng chỉ có giới hạn. Với đặc thù này, yêu cầu hãng hàng không phải thông tin chính xác giờ cất cánh tiếp theo xem ra lại là “đánh đố”.
Hướng tới cách ứng xử văn minh
Chị Oanh Lê, một doanh nhân có mặt tại sân bay Phú Quốc thời điểm chuyến bay của Vietjet chậm chuyến cho biết, chị đếm được tới 6 lần Vietjet thông báo về chuyến bay này và chị cũng như một số hành khách khác khá khó chịu vì sự ầm ĩ của các loa phát thanh.
“Hành khách đừng thấy hãng hàng không bị phạt mà “vội mừng” bởi nếu không tự trang bị kỹ năng đọc bảng thông báo điện tử ở sân bay, nếu có dịp đi ra nước ngoài sẽ dễ bị lạc. Bởi chẳng còn sân bay nào trên thế giới ở sân bay còn phát loa oang oang để kết nối với hành khách. Chúng ta muốn hội nhập thì phải hội nhập từ phương thức đi lại, khác người kiểu này chính là tự đóng cửa với chính mình”, chị Oanh Lê khẳng định.
Đồng quan điểm, chuyên gia nghiên cứu về phát triển - ông Nguyễn Tiến Đức cũng cho rằng “án phạt” này chưa thuyết phục, bởi tiêu chuẩn hàng không quốc tế cũng không quy định hành khách tiếp cận được thông tin chuyến bay qua hệ thống phát thanh. Tất cả các sân bay trên thế giới đều sử dụng hệ thống thông tin bằng bảng điện tử. Theo đó, hãng hàng không phải cập nhật thông tin chuyến bay trên hệ thống này và về phía hành khách phải có “kỹ năng” đọc thông tin chuyến bay của mình trên các bảng điện tử. Còn ở Việt Nam thông tin bằng hệ thống phát thanh 15 phút/lần là chưa phù hợp với xu hướng chung và gây ô nhiễm âm thanh ở sân bay.
Về phía các hãng hàng không cũng có phần lo ngại sau sự kiện này, hành khách lại có thêm “cớ” để có những ứng xử chưa văn minh mỗi khi chậm, hủy chuyến, gây áp lực cho nhà vận chuyển.
Trước đây, trong lúc chờ đợi chuyến bay cất cánh, khách thường tự cập nhật thông tin về chuyến bay qua các kênh hỏi nhân viên của hãng ngay tại cửa ra máy bay; xem bảng điện tử và nghe thông báo qua loa phát thanh. Trong số các hình thức này thì bảng điện tử là phương án văn minh nhất, được hàng không nhiều nước áp dụng. Tuy nhiên, nếu như cứ thông tin chậm hoặc không đầy đủ (qua loa phát thanh) là hãng hàng không có chuyến bay cất cánh trễ sẽ bị phạt thì rất có thể các hãng sẽ phải “tăng cường loa phát thanh” để đối phó. Việc này sẽ đi ngược lại với xu thế chung của hàng không quốc tế mà chúng ta đang cố gắng hội nhập.
