LTS: Với mong muốn chia sẻ về một mẫu hình Trường trung học UNESCO ở Cộng hòa liên bang Đức, tác giả Tuyết Mai người đã từng tham gia và làm việc trong lĩnh vực giáo dục đào tạo đã gửi đến Báo điện tử Giáo dục Việt Nam bài viết về vấn đề này.
Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết.
Năm 2009 Trường Edith-Stein-Schule Darmstadt Cộng hòa liên bang Đức gia nhập mạng trường phổ thông “Schulnetz” của “UNESCO-Projektschulen”.
Đây là mạng xã hội kết nối các trường phổ thông giữa các nước khác nhau trên thế giới, một mẫu hình mới cho nền giáo dục toàn cầu. “UNESCO-Projektschule” là mạng xã hội trên lĩnh vực giáo dục và đào tạo toàn cầu.
Ngoài chương trình giảng dạy theo qui định chung của Bộ Giáo dục trên từng quốc gia học sinh ở mỗi trường UNESCO-Projektschule được học thêm các môn về bảo vệ nhân quyền, bảo vệ và bảo tồn môi trường, bảo tồn và phát triển tình hữu nghị và hòa bình trên thế giới.
Hàng năm giữa các Trường “UNESCO-Projektschule” có quan hệ kết nghĩa trên thế giới định kỳ thực hiện các khóa trao đổi giáo viên hoặc trao đổi học sinh – “Schüleraustausch” ngắn ngày.
 Đại học tổng hợp Humboldt Berlin, chiếc nôi của thiên tài |
Qua những đợt trao đổi này giáo viên và học sinh có điều kiện trực tiếp trao đổi thông tin mới cũng như kinh nghiệm mới trong giảng dạy và học tập, bổ xung thêm cho việc trao đổi thường xuyên qua “Schulnetz”.
Từ ngày 2/10/2013, Trường trung học phổ thông Edith-Stein-Schule ở thành phố Darmstadt, tiểu bang Hessen, được chính thức công nhận là “UNESCO-Projektschule”.
Đây là một trường trung học phổ thông chất lượng cao - Gymnasium được nhà nước công nhận.
Học sinh theo học ở đây từ lớp 5 cho đến khi hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp phổ thông kết thúc lớp 12 với văn bằng Abitur.
Lịch sử phát triển của Edith-Stein-Schule Darmstadt-UNESCO-Projektschule
Edith-Stein-Schule (viết tắt là ESS) là trường công Gymnasium, song được sự đỡ đầu và tài trợ của giáo phận thiên chúa Bistum Mainz.
Hiện nay, theo học ở trường khoảng 1.100 học sinh nam và nữ từ thành phố Darmstadt và các huyện lân cận. Số lương giáo viên của trường khoảng 110.
Vào năm 1854 một trường phổ thông dành cho nữ sinh được thành lập ở thành phố Darmstadt dưới sự chỉ đạo và điều hành của giáo phận thiên chúa Darmstadt.
Từ năm 1870 nhà trường được điều hành, quản lý và giảng dạy bởi các nữ giáo viên người anh. Năm 1938 chính quyền phát xít Đức buộc nhà trường phải đóng cửa.
Sau đại chiến thế giới thứ II Trường phổ thông ở Darmstadt này được thành lập lại. Năm 1960 trường được mang tên "Edith-Stein-Schule".
Từ năm 1978 đỡ đầu về tài chính và điều hành cho mọi hoạt động của trường là “Stiftung Edith-Stein-Schule Darmstadt”.
 |
| UNESCO Projektschule Darmtadt ESS. |
“Stiftung Edith-Stein-Schule Darmstadt” là một tổ chức của nhà thờ thiên chúa giáo được nhà nước công nhận và tài trợ.
Chương trình giảng dạy trong trường tuân thủ theo qui định chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo Cộng hòa liên bang Đức.
Việc điều hành tài chính và nhân sự trong trường do giáo phận Darmstadt đảm nhận. Hàng năm ngân sách của trường được nhà nước tài trợ từ 70% đến tối đa 85%. Phần còn lại là tài trợ của giáo phận Bistum Mainz.
Thêm vào đó là quyên góp của nhân dân thông qua những hoạt động nhân quyền, từ thiện và hữu ích xã hội của nhà thờ cũng như các hiệp hội trong vùng.
Ngoài ra, Ban phụ huynh và các Ban văn nghệ, thể thao, jugend forsch, Ban báo... của trường tổ chức các chương trình Event đặc biệt và kêu gọi quyên góp…
Edith Stein là ai?
Bà EDITH STEIN sinh ngày 12/10/1891 và từ trần ngày 9/8/1942 tại trại tập trung phát xít Đức ở Auschwitz-Birkenau. Bà xuất thân từ một gia đình có gốc đạo do thái. Năm 1922 bà gia nhập đạo thiên chúa.
Là một nhà giáo, bà hoạt động rất tích cực trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ nhân quyền của phụ nữ và chống đối sự bất hòa giữa hai đạo thiên chúa và do thái.
Chính quyền độc tài phát xít Đức đã truy nã và trục xuất tất cả dân do thái khỏi Đức, bà cũng chịu số phận như vậy.
Do đó, bà phải sống lẩn trốn dưới tên Magdalena tại huyện Spreyer từ năm 1923 đến 1931.
Thời gian này bà tiếp tục dạy hai môn văn học và lịch sử. Ngoài ra bà còn đọc nhiều Seminare cho đội ngũ nữ giáo viên về môn triết học và đấu tranh đòi nhân quyền... Bà đã nổi tiếng trên thế giới qua sự nghiệp đấu tranh bảo vệ nhân quyền cho phụ nữ.
Chính vì vậy, Giáo hoàng Johannes Paul II đã tuyên danh công trạng của bà trong hai buổi giảng đạo vào 1/5/1987 và vào ngày 11/10/1998.
 |
| Edith Stein năm 1939 - Cuốn sách về tiểu sử của bà vào những năm sống ở Spreyer. |
Trường Edith-Stein-Schule ngày nay
ESS là trường trung học phổ thông chất lượng cao. Để nhận được chỗ học ở đây, kết thúc lớp 4 của trường tiểu học mỗi học sinh có đủ điểm chuẩn để xin vào Trường Gymnasium do tiểu bang Hessen qui định phải nộp đơn xin học ở ESS.
Nhà trường ESS giảng dạy học sinh theo khuynh hướng “học tập và làm việc tập thể”.
Tùy theo năng khiếu và nguyện vọng cá nhân, mỗi học sinh tự đăng ký tham gia hoạt động ngoại khóa tại một Ban do nhà trường tổ chức.
Mỗi Ban bao gồm nhiều đội hoặc nhóm. Ví dụ như Ban Kỹ thuật thông tin, Ban Ngoại ngữ, Ban Thể thao, Ban Văn nghệ...
 |
| Đội điền kinh ESS thuộc Ban thể thao chuẩn bị tham gia Olympia của tiểu bang Hessen vào 12/6/2019. |
Năm 2005 ESS được xếp hạng thứ tư trong TOP 10 của cuộc thi tuyển chọn “Trường học của năm” do tạp chí Unicum tổ chức và khích lệ.
Từ năm học 2009-2010 trường ESS đưa thêm môn học Technik vào chương trình giảng dạy. Thỉnh thoảng nhà trường mời giáo sư hoặc giảng viên của trường đại học tổng hợp kỹ thuật Darmstadt đến thỉnh giảng cho môn học này…
Bắt đầu từ lớp 5 học sinh ESS được học môn ngoại ngữ bắt buộc là tiếng anh (ngoại ngữ thứ 1). Môn ngoại ngữ thứ 2 các em có quyền tùy chọn là tiếng Pháp hoặc Latin.
Thêm vào đó, nếu học sinh nào có năng khiếu ngoại ngữ và có nguyện vọng, các em có thể đăng ký học môn ngoại ngữ thứ 3 như Tây Ban Nha, Ý hoặc Nga...
Trong kỳ thi học sinh giỏi ngoại ngữ tại tiểu bang Hessen vào tháng 6/2019 vừa qua, đội học sinh khối 9 của ESS đã đạt nhiều giải nhì và giải ba trong môn tiếng Pháp.
 |
| Trao giải và bằng khen môn tiếng Pháp cho học sinh khối 9 trường ESS năm 2019. |
Ban biên tập tờ báo của trường ESS hoạt động rất phong phú. Tờ báo ESS gồm 24 trang được xuất bản ba tháng một lần vào trước mỗi kỳ nghỉ xuân, hè, thu và Noel hàng năm.
Đặc biệt đáng tự hào nhất là Ban “jugend forsch”. Thành công nhất của Ban này là nhóm chuyên môn toán và kỹ thuật thông tin học.
Hàng năm học sinh Ban jugend fosch của ESS được gửi đến tham dự kỳ thi “Jugend forsch” của tiểu bang Hessen.
Tiếp theo đó, các em có đề tài đạt giải xuất sắc của tiểu bang sẽ được gửi tiếp đến tham dự vòng thi jugend forsch toàn Cộng hòa liên bang Đức - vòng thi “Jugend forsch quốc gia”.
Trần Vĩnh Phúc 17 tuổi, một học sinh gốc Việt nổi tiếng trường ESS đã nghiên cứu 3 năm đề tài “Deep learning trifft AOI: Automatische Optische Inspektion von Leiterplatten” do hãng Viscom đỡ đầu và tài trợ. Em đã được gửi đi tham dự vòng thi “jugend forsch quốc gia 2019”.
Giành giải đặc biệt tại kỳ thi quốc gia này, em đã mang lại niềm tự hào cho trường ESS và cộng đồng người Việt tại Đức.
 |
| Trần Vĩnh Phúc trường UNESCO-Projektschule Darmstadt trình bày kết qủa nghiên cứu của em trong vòng thi jugend forsch quốc gia vào tháng 5/2019 tại Cộng hòa liên bang Đức. |
Ngoài ra, nhiều học sinh dưới 15 tuổi của nhóm “toán và tin học” thuộc Ban jugend forsch trường ESS, đã được gửi đến tham dự kỳ thi “Học sinh làm thí nghiệm” vào tháng 4/2019 do tiểu bang Hessen tổ chức.
Ba học sinh trong số đó đã đạt giải 2 là: Laetitia Niebuehr (14), Vinh Đức Trần (13) và Maximilian Nguyen (14).
 |
| Nhóm “học sinh làm thí nghiệm” của ESS trong ban jugend forsch của ESS. |
Quan hệ với các trường UNESCO-Projektschule kết nghĩa trên thế giới
ESS đã có quan hệ chặt chẽ với trường Chaminade Secondary School ở Karonga nước Cộng hoà Malawi, Nam Phi.
Bên cạnh việc trao đổi kinh nghiệm và tọa đàm trên Video-Internet, đã có nhiều đợt qua lại để trực tiếp học hỏi và trao đổi kinh nghiệm giữa đội ngũ giáo viên của 2 trường.
Được tận mắt chứng kiến điều kiện làm việc còn nghèo nàn của trường kết nghĩa ở Malawi, trường ESS đã tổ chức quyên góp tiền để xây dựng một ngôi nhà cho giáo viên trong trường Chaminade Secondary School.
Gần đây nhất là đợt “Schüleraustausch - Trao đổi học sinh” ở Nancy, Cộng hòa Pháp từ 9/5 đến 16/5/2019.
Học sinh lớp 9e, với ngoại ngữ thứ 2 là tiếng Pháp đã được làm quen với một ngày học ở Trường UNESCO-Projektschule Nancy.
Các em được trực tiếp làm quen với nền văn hóa Pháp, các món ăn Pháp cũng như mối quan hệ gia đình và xã hội của người Pháp...
Vui nhất là các em được gặp lại các bạn Pháp đã sang trường ESS từ những năm vừa qua.
 |
| Học sinh của ESS sang trao đổi tại Nancy, Cộng hoà Pháp. |
Đặc biệt hơn nữa là vào ngày 23/5/2019 đã diễn ra tại ESS Darmstadt một ngày lễ kỷ niệm “30 năm kết nghĩa giữa ESS Germany và Trường phổ thông III LO ở Plock, Balan” Đoàn học sinh từ Balan do thầy hiệu trưởng dẫn đầu đã chuẩn bị các tiết mục văn nghệ, thể thao để cùng biểu diễn với các bạn Đức bằng 2 ngôn ngữ Đức và Balan.
 |
| Bàn bánh ngọt trong buổi lễ kỷ niệm 30 năm kết nghĩa giữa trường ESS Darmstadt Đức và trường III LO thành phố Plock Balan. |
Những chiếc bánh ngọt do Ban phụ huynh và nữ sinh của ESS đạo diễn mang biểu tượng quốc kỳ của 2 nước và 30 năm tình hữu nghị giữa hai trường “UNESCO-Projektschule”.
