Chiều 26/4, trong cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4/2013, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng đã trả lời các câu hỏi về quản lý thị trường vàng và phản hồi các thông tin của báo chí về thị trường vàng.
 |
| Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng (Ảnh: Tuấn Nam) |
“Nhu cầu nắm giữ vàng đã giảm rất mạnh”
Nói về chênh lệch giá vàng, mục tiêu của NHNN thực hiện các phiên đấu thầu và liệu việc tăng cung chủ yếu có phải để cho các ngân hàng tất toán, ông Hưng cho hay: “Thứ nhất, về chênh lệch giá vàng, chúng ta phải khẳng định Việt Nam là một nước không sản xuất được vàng, nhu cầu vàng miếng được thực hiện qua dùng ngoại tệ nhập khẩu.
Thời gian qua, chúng ta phải lựa chọn mục tiêu ưu tiên là ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và hoạt động bình thường của thị trường ngoại tệ. Trong 2 năm qua, NHNN không cấp phép nhập khẩu vàng miếng để góp phần ổn định vĩ mô, trong khi nhu cầu vàng miếng là có thực, trong đó có một phần từ các ngân hàng tất toán trạng thái. Mặt khác, gần đây giá vàng quốc tế có sự sụt giảm rất mạnh, giảm mạnh nhất trong 30 năm qua. Đây là các yếu tố khiến giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch.
Nói về chênh lệch giá vàng, mục tiêu của NHNN thực hiện các phiên đấu thầu và liệu việc tăng cung chủ yếu có phải để cho các ngân hàng tất toán, ông Hưng cho hay: “Thứ nhất, về chênh lệch giá vàng, chúng ta phải khẳng định Việt Nam là một nước không sản xuất được vàng, nhu cầu vàng miếng được thực hiện qua dùng ngoại tệ nhập khẩu.
Thời gian qua, chúng ta phải lựa chọn mục tiêu ưu tiên là ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và hoạt động bình thường của thị trường ngoại tệ. Trong 2 năm qua, NHNN không cấp phép nhập khẩu vàng miếng để góp phần ổn định vĩ mô, trong khi nhu cầu vàng miếng là có thực, trong đó có một phần từ các ngân hàng tất toán trạng thái. Mặt khác, gần đây giá vàng quốc tế có sự sụt giảm rất mạnh, giảm mạnh nhất trong 30 năm qua. Đây là các yếu tố khiến giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch.
Nhưng nhìn lại, từ khi triển khai Nghị định 24/2012/NĐ-CP, tuy có chênh lệch giá nhưng cơn sốt vàng, diễn biến tỷ giá và hoạt động thị trường ngoại tệ hết sức ổn định, đây là một trong những yếu tố then chốt để ổn định vĩ mô.
Thứ hai, NHNN thực hiện đấu thầu vàng theo các quy định của pháp luật, đặc biệt là theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các quy định về quản lý dự trữ ngoại hối. NHNN đấu thầu góp phần tăng cung, giảm áp lực cầu, nếu NHNN không tham gia bình ổn, trong bối cảnh không cho phép nhập khẩu, thì thị trường sẽ biến động rất mạnh, đặc biệt là về giá. Chúng tôi đánh giá việc NHNN đấu thầu 12 tấn vàng đã tăng cung, giảm áp lực cầu vàng. Thông qua hoạt động bình ổn giá tránh tình trạng bất ổn, sốt vàng và góp phần ổn định tỷ giá và hoạt động của thị trường ngoại tệ”.
Ông Hưng nói thêm: “Một tín hiệu tích cực là sau khi triển khai Nghị định 24 và NHNN triển khai bình ổn thị trường vàng, là nhu cầu nắm giữ vàng đã giảm rất mạnh, tất nhiên còn có nhu cầu khác đến từ các tổ chức tín dụng. NHNN có thể bán trực tiếp vàng cho các tổ chức này, nhưng để minh bạch, công khai, NHNN đã tổ chức đấu thầu và chúng tôi cho phép các doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng đủ điều kiện tham gia đấu thầu. Lượng vàng miếng mà các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng này trúng thầu một phần dùng để tất toán trạng thái, một phần để cung ra thị trường”.
Giám sát chặt chẽ trong công tác tổ chức đấu thầu vàng
Trước ý kiến cho rằng sự chênh lệch giá vàng lớn thì sẽ xảy ra vàng lậu, Phó Thống đốc Lê Minh Hưng nói: “Nhìn lại thời gian xây dựng Nghị định 24/2012/NĐ-CP, đây là lý do mà NHNN khi báo cáo và dự thảo Nghị định trình Chính phủ, việc quy định Nhà nước độc quyền xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất và độc quyền sản xuất vàng miếng.
Trước đây, nhiều doanh nghiệp được cấp phép để làm việc này, khi thị trường có chênh lệch giữa trong nước và quốc tế thì xảy ra hiện tượng nhu cầu ngoại tệ số lượng lớn để nhập khẩu vàng sản xuất vàng miếng, ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ giá và gây áp lực lên lạm phát. Đây là yếu tố quan trọng để ban hành Nghị định 24. Quản lý chặt chẽ nhập khẩu, sản xuất vàng miếng là yếu tố quan trọng để ổn định thị trường, tỷ giá.
Theo dõi lại tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong thời gian vừa qua thì thấy hết sức bình thường, đáp ứng đủ nhu cầu vốn ngoại tệ cho mục tiêu thanh toán xuất nhập khẩu và tỷ giá diễn biến bình thường trong biên độ. Đây là yếu tố đạt được từ quy định quản lý chặt chẽ hoạt động thị trường vàng.
Chúng ta có chế tài nghiêm khắc đối với kinh doanh ngoại tệ và vàng, quy định tại Nghị định số 95/2011/NĐ-CP là hết sức chặt chẽ nên phòng tránh được những vấn đề liên quan nhập lậu vàng và kinh doanh ngoại tệ trái phép”.
Trước những băn khoăn rằng trong 3-4 tháng đầu năm dư nợ huy động tăng nhưng cho vay không tăng nên có nghi vấn phải chăng dòng tiền đấy đang chảy từ các ngân hàng chảy vào để mua vàng chứ không cho DN vay, ông Hưng khẳng định:
“Thứ nhất, các tổ chức tín dụng tham gia mua vàng phải đáp ứng quy định của NHNN về trạng thái kinh doanh vàng và nguồn vàng sử dụng cho mục đích gì. Chúng tôi có quy định cụ thể và giám sát chặt chẽ công tác này.
Thứ hai, về nguồn tiền, chúng tôi đã có quy định tại thông tư của NHNN không cho phép các tổ chức tín dụng được thực hiện cung cấp tín dụng cho các doanh nghiệp để kinh doanh và mua vàng miếng.
Thứ ba, hiện nay NHNN đang triển khai thanh tra toàn bộ các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp tham gia vào quá trình đấu thầu mua vàng của NHNN theo đúng quy định của pháp luật”.
H.C.Q
