Vì sao nhiều doanh nghiệp nhập khẩu đường tại chỗ bị đẩy vào thế khó?

Như Báo điện tử Giáo dục Việt Nam đã phản ánh, Công ty cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk) vừa gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ xem xét việc bị hải quan truy thu thuế.

Phía Vinamilk cho rằng, Cục Giám sát quản lý về hải quan – Tổng cục Hải quan ban hành công văn hướng dẫn thiếu nhất quán dẫn đến thiệt hại cho doanh nghiệp và làm giảm sút lòng tin của các doanh nghiệp với chính sách điều hành của Chính phủ.

Cu thể, theo Vinamilk, các mặt hàng nhập khẩu bị cơ quan hải quan ấn định thuế có C/O mẫu D là đường tinh luyện mà Vinamilk được quyền sử dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu sau khi đã trúng thầu trong phiên đấu giá ngày 7/9/2016 do Bộ Công thương tổ chức.

Trước đó, Vinamilk trúng 16.000 tấn đối với mặt hàng đường tinh luyện để trực tiếp phục vụ sản xuất của công ty theo công văn số 8700/BCT-XNK của Bộ trưởng Bộ Công thương ngày 19/9/2016.

Thực hiện quyền sử dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu, Vinamilk đã nhập khẩu đường tinh luyện từ Công ty cổ phần Đường Biên Hòa theo đúng thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ theo diện gia công được quy định tại Điểm a Khoản 1 Diều 86 của Thông tư 38/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài chính.

Toàn bộ số lượng 12.500 tấn đường tinh luyện xuất – nhập khẩu tại chỗ đã được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cấp C/O mẫu D cho đường Biên Hòa.

Theo đó, cơ quan hải quan sẽ tiến hành ấn định thuế đối với các tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ, có C/O from D (Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa), của Vinamilk phát sinh từ ngày 1/9/2016 đến nay với số tiền thuế dự kiến ấn định thuế là 8 tờ khai, số tiền khoảng 62,8 tỷ đồng, chưa tính chậm nộp thuế.

Tuy nhiên, Vinamilk đã không đồng ý với việc ấn định truy thu thuế theo công văn của cơ quan hải quan.

Việc hải quan hướng dẫn thiếu nhất quán dẫn đến hàng loạt doanh nghiệp bị "hồi tố" truy thu thuế, trong đó có Vinamilk. Ảnh: Minh Anh.

Thông tin mới nhất phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam có được, không chỉ Vinamilk mà nhiều doanh nghiệp khác cũng rơi vào tình trạng tương tự.

Hiện các doanh nghiệp này đang than trời vì thông tư hướng dẫn thiếu nhất quán của cơ quan hải quan đang gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Trong khi đó, có điều lạ là trong khi các doanh nghiệp trên đang bị gây khó khăn thì có một số công ty khác vẫn được nhập đường tinh luyện theo hình thức xuất nhập khẩu tại chỗ từ Công ty cổ phần Đường Biên Hòa.

Theo đó, hàng vẫn đang chuyển thẳng từ Đường Biên Hòa đến tận kho của các công ty này mà không phải kéo qua kho ngoại quan.

Cùng một câu chuyện áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ, nhưng các doanh nghiệp lại bị đối xử phân biệt khác nhau. Đáng nói, việc cơ quan hải quan có hay không đang đưa ra các văn bản hướng dẫn thiếu nhất quán gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Cục Hải quan tỉnh Bình Dương vào hồi tháng 7/2017 có đề xuất áp dụng ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ của Vinamilk, nhưng sau đó lại thông báo áp dụng thông tư số 2668a đẩy doanh nghiệp vào thế khó. Ảnh: C.X.S.G

Việc hướng dẫn thiếu nhất quán của hải quan có thể chỉ ra, cách đây không lâu Cục Hải quan tỉnh Bình Dương vào ngày 20/7/2017 đã gửi công văn đến Cục Giám sát quản lý về Hải quan về việc áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ.

Theo đó, Cục Hải quan tỉnh Bình Dương cung cấp hồ sơ và số liệu báo cáo liên quan đến các trường hợp đã áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ của Công ty cổ phần sữa Việt Nam và Công ty TNHH Phân phối Golf Việt Nam để Cục Giám sát quản lý về hải quan có cơ sở xem xét, hướng dẫn thực hiện.

Trong văn bản này, Cục Hải quan tỉnh Bình Dương cũng đề xuất, đối với các trường hợp xuất nhập khẩu tại chỗ nếu có C/O do các tổ chức có thẩm quyền được Bộ Công thương ủy quyền cấp, Cục Hải quan tỉnh Bình Dương đề xuất Tổng cục Hải quan chấp nhận cho hưởng ưu đãi đặc biệt.

Trước đó, vào đầu năm (15/2/2017) văn bản của Cục Giám sát quản lý về Hải quan cũng trả lời Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh một việc tương tự của Cục Hải quan tỉnh Bình Dương những vướng mắc xung quanh việc áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ.

Theo đó, Cục Giám sát quản lý về hải quan xác nhận trước đó đã nhận được công văn số 198 của Hải quan Quảng Ninh ngày 25/1 trước những vướng mắc về việc áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ đối với các tờ khai đăng ký trước ngày 1/9/2016.

Cục Giám sát quản lý về hải quan đã hướng dẫn Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh rằng, trên cơ sở đề nghị của Bộ Công thương và được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương đã có công văn ngày 23/3/2011 thông báo việc cấp C/O cho các trường hợp xuất khẩu tại chỗ tiếp tục được thực hiện tính từ thời điểm doanh nghiệp đã đề nghị cấp C/O ưu đãi trước đây cho đến khi có quy định khác.

Vì vậy, ngày 22/4/2011, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 1744 hướng dẫn Cục Hải quan các tỉnh, thành phố thống nhất thực hiện.

Trong khi đó, công văn số 1744 của Tổng cục Hải quan vẫn chấp thuận cho hưởng ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ có C/O do các tổ chức được Bộ Công thương ủy quyền.

Tuy nhiên, bất ngờ đến ngày 30/10/2017 vừa qua, Cục Giám sát quản lý về Hải Quan lại ban hành thông tư số 2668a về việc áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ. 

Theo đó, văn bản này hướng dẫn các cơ quan hải quan áp dung theo Nghị định 129/2016 của Chính phủ có hiệu lực từ 1/9/2016. 

Lẽ ra, khi Nghị định 129 có hiệu lực, phía cơ quan hải quan có thay đổi về việc áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ thì phải thông báo cho các cơ quan hải quan địa phương thực hiện.

Tuy nhiên, gần một năm sau ngày Nghị định có hiệu lực, hải quan vẫn hướng dẫn theo công văn cũ số 1744. Nhưng vừa qua hải quan lại hướng dẫn theo Nghị định 129 và đòi ấn định thuế đối với các tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ của Vinamilk và nhiều doanh nghiệp khác. 

Như vậy, rõ ràng việc hướng dẫn thiếu nhất quán của hải quan đang gây khó cho doanh nghiệp, thậm chí đẩy doanh nghiệp vào đường cùng. 

Đại diện Vinamilk cũng đã đề nghị Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan xem xét việc cho doanh nghiệp hưởng C/O ưu đãi đặc biệt mà đã được cơ quan thẩm quyền được nhà nước cấp đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ vì bản chất là đường thô nhập khẩu từ Thái Lan, Công ty cổ phần đường Biên Hòa chỉ nhập, tinh chế lại và xuất khẩu tại chỗ.

Vinamilk cũng cho rằng, việc truy thu chỉ áp dụng khi đã có văn bản thông báo, hướng dẫn chính thức từ Tổng cục Hải quan cho một thời điểm ấn định trong tương lai, không áp dụng hồi tố để truy thu đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ mà thực hiện từ 1/9/2016 mà doanh nghiệp đã được cấp C/O hợp lệ.